ТЕОДОЛИТТІК ТСІРІСТЕГІ ЛШЕУЛЕРДІ НТИЖЕЛЕРІН ЫЛЫМИ ДЕУ

Далалы жмыстарды аятааннан кейін ылыми деуге жне теодолиттік тсірісті планын жасауа кіріседі. Теодолиттік жрістерді ылыми деуді тпкі масаты нктені тікбрышты координаталарыны х жне у мнін жне оларды биіктігін шыару болып табылады.

Теодолиттік жрістерді жргізгендегі алынан лшеулерді ылыми едеу мынадай жолмен жасалынады: далалы журналдаы жартылай тсілдерден алынып есептелген брыштарды дрыстыы тексеріледі; жрісті лшенген абыраларыны зындыына (сызыты горизонта клбеулік брыштары 1,5°-тан арты болса) келбеулігі шін тзетулер енгізіледі.

Енді тйыталан теодолиттік жрістегі нктелерді координаталарын есептеп шыару жолын арастыралы (64-сурет). Есептеп шыарулар арнайы ведомост олданылып (7-кесте) тмендегі ретпен жасалынады:

1. Брыштарды лшеу журналынан 2-графаа горизонталь брыштарды орташа мнін жазып алады.

2. Ведомосты 4-графасына 1-2 абырасыны бастапы дирекционды брышын жне 6-графаа теодолиттік жрістін абыраларыны горизонталь зындытарын енгізеді.

3. лшенілген брыштарды осындысын есептейді жне полигонны брыштарындаы брышты иыспаушылыты мына рнектен анытайды:

f=пр-т (86)

мндаы рпр - лшенілген брыштарды практикалы осындысы; рт -политонны ішкі брыштарыны теориялы осындысы.

т=180°(n-2) (87)

 

мнды п n— кпбрышты ішкі брыштарыны саны.

 

Тйыталан теодолиттік жрісті брыштарыны теориялы осындысы мына формуламен есептеледі:


Кесте Тйыталан теодолиттік жрісті штарыны координаталарын есептеу

Ведомості

нктелерді нмері     лшенген   тзетілген дирекционды брыштар   Кестелік брыштар   Горизонталь ара ашыты     Есептелген   Тзетілген   Координ-аталар   нктелерді нмері    
Координаталар сімшелері   x   y  
    ±x     ±y     ±x     ±y  
  Горизонталь брыштар  
  -30”     19° 22’00”     0,23599                        
    95° 43’30”     95° 43’00”   103° 39’00”     76° 21’00”   339,9 0,97176 0,99896 -8 -80,07 -5   +1 +329,71     -80,15   +329,72     560,39   560,39 225,61      
  106° 16’00” -30”   106° 16’00”   177° 23’00”   2° 37’00”   221,93 0,04565 0,43265 -221,70   +10,13 -221,75 +10,13   480,24   555,33      
  113° 01’30” -30”   113° 01’00”   244° 22’00” 64° 22’00” 249,40 0,901580, -107,8 -5 -224,85 -107,94 -224,85 258,49 565,46      
124° 18’30” -30”   124° 18’00” 300° 04’00” 59° 56’00” 248,76 0,86544 tyuty -215,29 +124,58 -215,29 150,55   340,61      
100° 42’30” 100° 42’00” 19° 22’00” 19° 22’00” 302,44 0,33161 +285,33 +100,29 +285,26 +100,29 275,12 125,32    
     
                               

Тексеру:

 

=540º02’00”=540°00’00”

f=+0°02’00”

fм=1'5=2,2'

P=1362,82

fx=+0,30

fy=-0,01

fабс=0,30²+0,01²=0,30

fс=0,30/1362,82=1/4543

f"с=1/2000, 1/4543<1/2000

 

 


4. Брышты иыспаушылыты fтабылан шамасы бо-луы ытимал брышты иыспаушылыпен fu салыстырылады. Брышты иыспаушылыты шамасы брышты лшеуді длдігін сипаттайды; ал оны мні мына формула бойынша аныкталатын ытимал шекті шамадан аспауы керек:

fu=1'n (88)

5. Егер іс жзіндегі брышты иыспаушылыты болуы ытимал брышты иыспаушылытан аспаса f< fu,онда оны барлы брыштара табасын теріс етіп тепе-те лестіреді, яни барлы лшенген брыштара табасын иыспаушылыты танбасына кері етіп тзетулер енгізіледі

=-f/n (89)

Тзетулерді минутты онды блігіне дейін дгелектеп енгізеді. Егер 0,1 -ге дейін дгелектеген со тзетулер тепе-те блінбесе, онда кабыралары кыса брыштара кбірек тзету енгізеді. Кішкене полигондар мен кысаша жрістер шін брыштарды толы минута дейін дгелектеу масатында р трлі табалы тзетулер енгізілуі ммкін.

6. лшенген брыштарды есептелінген тзетулермен алгебралы косып, тзетілген брыштарды табады

т.б.і=Rі+ (90)

7. Брыштар йлесуіні дрыстыын тексереді, ол шін т-

зетілген брыштарды т.б осындысын есептейді, сонда брышты лшеулерді деуді дрыстыын мына тедік бойынша тексереді

т.б=т (91)

8. Бастапы белгілі абырасыны алашы дирекционды
брышы жне полигонны тзетілген ішкі брыштарыны мні бойынша жйелілікпен ішкі полигонны барлы алан абыраларыны дирекционды брыштарын мына формуламен есептеп шыарады:

Немесе ак = ак -1±180°- т.б.і о (92)

ак = ак -1±180°- т.б.і сол

 

мндаы т.б.і о - жрістегі о жне сол тзетілген сйкес брыштар; ак—-келесі абыраны дирекционды брышы; ак-1 —бастапы абыраны дирекционды брышы

9. Дирекционды брыштарды есептеп шыаруды тексереді
Тйыталан теодолиттік жрісте бастапы абыраны дирек-
ционды брышын табу есептеулерді тексеру болып табылады.

10. Румбаларды мндері мына формулалармен есептеп шы-
арылады

I ширек г1=1;

II ширек г2==180°—2;

III ширек r3=3-180°; (93)

IV ширек r4=360°—4.

11. Теодолиттік жрісті абыраларыны горизонталь проекциялары есептелініп шыарылады. Егер абыраларды зындарын лшеу кезінде клбеулік зынды D жне клбеулік брыщ V аныталса, онда горизонталь зындытарды мына рнекті кмегімен анытауа болады:


d=Dcosv (94)

 

12. Геодезиялы тура есепті формулаларын пайдаланып координаталар сімшелерін есептеп шыарады x=dcos=±dcosr y=dsin=±dsinr (95)


1 страницы не хватает

+АЙКА

18. Есептеліп шыарылан координаталар сімшелері мен тзетулері бойынша координаталарды тзетілген сімшелерін анытайды



 


рбір осьтеп тзетілген координаталар сімшелеріні ал-гебралы осындысы нлге те болуы тиіс



 


19. Тзетілген сімшелер жне бастапкы ктені коррдина-талары бойынша жйелі трде полигонны барлы штарыны координаталарын есептеп шыарады:



 


мндаы Хі+і , і'м-1 — * жне У осьтеріндеп келесі нктелер-ді тиісті координаталары; хі , уі —X жне У осьтеріндегі ал-дыы нктелерді тиісті координаталары; Ахг1 , Аут.і —зде-ріні табаларымен алынан координаталарды тзетілген сім-шелері.

Есептеп шыарылан координаталарды 7-кестені 11-жне 12-графаларына жазады. оординаталарды есептеп шыаруды дрыстыы тексеру бастапы берілген нктені координата-ларын табу болып саалады.