Лабороториялы жмыс №11. Логикалы функциялар. Екі жне ш шарта туелді функцияларды графигін трызу

Масаты: Бірнеше шарта туелді функцияны графигін трызуа йрету.

Негізгі тсініктер:

Логикалы функцияларандай да болмасын бір шарта туелді есептеулер жргізуде олданылады. Шарттарды крсету шін Excel программасында салыстыру амалдарыны “ =”, “>”, “<”, “<>” (те емес), “>=” (лкен немесе те), “<= “ (кіші немесе те) белгілері пайдаланылады.

ЕСЛИ(лог_выражение; значение_если_истина; значение_если_ложь)функциясы,функция аргументіндегі логикалы рнек(лог_выражение) аиат мнге ие боланда, аргументтегі бірінші мнді (значение_если_истина) , ал арсы жадайда екінші мнді (значение_если_ложь) береді. Мндаы,

лог_выражение– бл нтижесі, екіні бірі, яни не АИАТ немесе ЖАЛАН болатын логикалы рнек.

значение_если_истина – бл лог_выражениеАИАТ боландаы мн, егер осы жадайда функцияны жазылуында бл аргумент (значение_если_истина) тсіп алан болса , онда функцияны мні де АИАТ болады .

значение_если_ложь – бл лог_выражениеЖАЛАН боландаы мн, егер осы жадайда функцияны жазылуында бл аргумент (значение_если_ложь) тсіп алан болса , онда функцияны мні де ЖАЛАН болады .

Мысалы: B1 яшыа =ЕСЛИ(A1<20000; 12; 15)формуласы жазылан. Егер A1 яшыына 30000 саны енгізілетін болса, онда нтижесінде B1яшыта15саны шыады, себебі 30000<20000 шарт ЖАЛАН болып тр.

И, ИЛИфункциялары крделі шарттарды жазу шін олданылады:

И(логическое_выражение1; логическое_выражение2;....) - АИАТ мн абылдайды егер барлы аргументтер сйкесінше АИАТ болса, ал алан жадайларды брінде ЖАЛАН болады.

ИЛИ(логическое_выражение1; логическое_выражение2;...) - АИАТ мн абылдайды егер е болмаанда бір аргумент АИАТ болса, ал алан жадайларды брінде ЖАЛАН болады.

Мысалы: Егер A1 яшыына [1, 4] аралытаы сандарды бірін жазанда В1яшыындаы =ЕСЛИ (И(A1>=1;A1=<4);15;18) - рнегіні мні 15-ке те болады, ал алан жадайда 18 болады.

ЕСЛИнемесе т. б. функцияларды аргумент ретінде айталап олдану арылы крделі шарттар жасалады. Мысалы:

=ЕСЛИ (A1<20000; 12; ЕСЛИ (A1<40000; 15; 18)) формуласы бойынша, егер A1< 20000 болса, онда нтиже 12 те, арсы жадайда келесі тран A1<40000 шарты тексеріледі, бл шарт аиат болан жадайда формула нтижесі 15, ал жалан боланда формула нтижесі 18 болады.

1-жаттыу.Электронды кестедастуденттерді пн бойынша лгірімі процентпен берілген. лгірім 45% кем болса студент аттестациядан тпеген болып есептеледі. Студентті аттестациядан тке-тпегенін формула кмегімен анытаыз.

1. Excel программасында Работа3деген атпенжаа жат рыыз .

2. жатты бірінші жмысты бетін (Лист1)Задание 1деп згертііз.

3. Кестені 4- суреттегідей толтырыыз.

4-сурет

4. Студентті аттестациядан ткен- тпегенін тексеру шін:

§ С3 яшыы белгіленеді. ВставкаФункция командасы орындалады. Пайда болан терезеден Логические категориясындаы, ЕСЛИ функциясын тадайсыз.

§ рі арай ЕСЛИфункциясыны терезесіндегі Логическое выражение тсына В3 яшытаы мнді , 45% салыстыратын шартты: В3>=45%трінде жазамыз.Шарта сйкес:

§ Значение если_истина тсына: «аттестован» жазылады;

§ Значение если_ложь тсына : «не аттестован» жазылады;

§ ОКбасылады;

7. Осы формула алан яшытара кшіріледі.

2 -жаттыу. Аттестация 3 пн бойынша тті. Студентті барлы 3 пн бойынша аттестациялы лгірімін текскру ажет .

1. жатыыздаы келесі жмысты бетті (Лист2) Задание2деп згертііз;

2. Кестені 5- суреттегідей толтырыыз;

5- сурет

3. Сан мндерін процентпен жазыыз, ол шін :

§ В3:D7 диапазон белгіленеді, диапазонны контекстік мзірінен Формат ячеек командасы орындалады. Пайда болан терезені Числатізімінен Процентный форматы тадалынады, Число десятичных знаков тсына 0жазылады;

4. Е3 яшыында ЕСЛИ функциясы шаырылады;

5. Формулалар жолыны сол жаындаы

белгісіне шертіледі;

6. Пайда болан тізімнен Другие функции таддалынып, Логические категориясындаыы Ифункциясы белгіленеді;

7. Ифункциясыны терезесіндегі Логическое_значение1: B3>=45%, Логическое_значение2: C3>=45%, Логическое_значение3: D3>=45% трінде толтырылады;

8. формулалар жолындаы ЕСЛИ шертіледі ;

§ Значение если_истина тсына: «аттестован» жазылады;

§ Значение если_ложь тсына : «не аттестован» жазылады;

9. ОКбасылады;

10.Формула алан яшытара жазылады.

3-жаттыу.Екі шарта туелді функцияны графигін берілген аралыта 0,2 адаммен салыыз.

1. шінші жмысты бетті (Лист3) Задание 3деп згертііз;

2. А баана екінші жолдан бастап (А2 яшытан бастап ) х- ті [-1; 1] аралыындаы мндерін 0,2 адаммен орналастырыыз;

3. В2 яшыа келесі,

=Если(А2<=0; (1+2*A2^2-sin(A2)^2)^(1/2); (2+A2)/(2+EXP(-0.1*A2))^(1/3)) формуланы Мастер функциикмегімен жазыыз;

4. алан яшытара формуланы автоматты трде кшірііз;

5. Функция графигін трызыыз.

здік жмыс тапсырмалары:

(Тапсырманы орындауа ажетті мліметтер нсалар бойынша тменде берілген

2-кестедан алынады)

1. Келесі функция ... графигін, берілген аралыта 0,2 адаммен трызыыз /2-кесте, 1-тапсырма/.

2. Берілген сз есепті ... Excel программасыны логикалы функцияларын пайдаланып шыарыыз /2-кесте , 2-тапсырма/.

2-кесте

№ вар	х жатан аралы	1 -тапсырма	2 - тапсырма
			ax2+bx+c=0 тріндегі квадрат тедеуді дискриминантын D= b2-4ac … тауып жне ЕСЛИ функциясын олдана отырып тедеуді наты тбірлеріні санын табыыз. (Егер D>0, екі тбір бар)
			Фермадаы жасы 6 айдан 8 айа дейінгі ояндар салмаы 7 кг- нан аспауы керек, егер асып кетсе ояндара берілетін витаминні туліктік концентрация млшері 125 г. азайтылады. ояндарды саны , жасы жне салмаы белгілі деп есептеп осы айдаы концентрация млшеріні аншаа азайтылатынын есептеіз.
			Фирмадаы 5 ызметкерді райсысы фирма орындап жатыран екі проектіні біреуіне ана атыса алады. Бірінші проект бойынша жалаыа 0,25% стеме, ал екінші проект бойынша жалаыа 0,50% стеме осылады. ызметкерлер жалаысын есептеуде ЕСЛИфункциясын олданыыз.
			Фирмадаы 5 ызметкерді ебек стаждарын ртрлі деп алып, оларды жалаыларын есептеіз. Жалаыа ызметкерді ебек стажына арай: 1-4 жыла 15% стеме, 5-10 жыла 30 % стеме, 10 жылдан асандара 50% стеме осылады. ызметкерлер жалаысын есептеуде логикалы функцияларды олданыыз
			Дкен заттары жеілдетілген баамен сатылып жатыр: саудасы 50 000 тегеден асан алушыа 5% , 1000 000 асса - 10 %, 2000 000 асса- 20% жеілдік жасалады. Сатып алушыны наты тлейтін ашасын логикалы функцияларды олданып есептеіз.

Баылау сратары:

1. андай логикалы функцияларды білесіз?

2. Еслифункциясы алай жазылады жне орындалады?

3. И функциясы алай жазылады жне орындалады?

4. ИЛИ функциясы алай жазылады жне орындалады?

5. Логикалы рнектер андай мндер абылдай алады?