Шл аймаын геоботаникалы аудандастыру

Шлдерді геоботаникалы аудандастыру лі жеткіліксіз деуге болады. Алашыларды бірі болып А.В. Прозоровский (1940) шлдерді аудандастыру жобасын сынды.

Шлді айматы лкен кеістігі сімдіктер жабыныны флоралы рамы жаынан біркелкі емес. Эдификаторлары жне олара ілесіп жретін трлерде бір айма тармаынан екіншісіне ауысанда згеріп отырады.

Батыстан шыыса бет аланда эдификаторлар жне олара ілесіп жретін трлер жаын трлермен ауысады, ескеретін нрсе ол трлерді таралуы айма тарматары (подзона) шекараларымен сйкес келмейді. Кейбір трлер мысалы Stipa sareptana, S. capillata жне Festuca sulcata бірнеше айма тарматарына тн болуы ммкін. Аудандастыранда осындай задылытар ескерілуі керек.

Сонымен, сімдіктер типтеріні комплексі басымдыына байланысты Азия шлі облысы блінеді. Ол облыс сосын провинция тобына, провинцияа, провинция тармаына (флоралы белгілеріне байланысты) жне округтара блінеді.

 

I Тран провинциялар тобы

Солтстігінде дала облысымен шектеледі, ал оны отстік шекарасы отстік шлі айма тармаыны солтстік шекарасымен сйкес келеді. Брыны КСРО клемінде ол Шыыс Предкавказьені Солтстік Каспий маын, жартылай Арал Маыстау жне стірт, отстік Молжар Арал маын, Бетпадала, Солтстік жне Орталы ызылмды, Мойынмды, Балаш маын, Жоар Алатауын жне Солтстік Тянь-Шанды амтиды.

Бл провинциялар тобына солтстік типті оырбасты жусандар шлі алабы кіреді. Жусандардан Artemisia lercheana, A. Pauciflora, A. terrae-alba, A. Lessingiana жне т.б. басымыра. Бл жусандарды ареалымен Chenopodiaceae тымдасыны кейбір кілдеріні ареалдары сйкес (мысалы, Salsola, Anabasis, Nanophyton жне т.б.).

Тран провинциялар тобы 3 провинцияа блінеді:

1) Терск-кум провинциясы Шыыс Предкавказье Кум зеніне дейін амтиды. Бл провинцияда далалы жусандар, кебір-жусанды жне сорады шлдер басым. 2 округа блінген.

2) Солтстік Каспий провинциясы. Солтстік Каспий маын жне Орал-Молжар борлы платформасын амтиды. Бл провинцияда а жусан (Artemisia incana) жне ара жусандар (Artemisia pauciflora) ассосациялары жне сорады шлдер (ккпекті, бйырынды, сарсазанды) басым. 3 округа блінген.

3) Арал-Каспий провинциясы – ке клемді, те лкен кеістікті алып жатыр. Каспий теізіні Шыыс жаалауынан жне Ембі зеніні тменгі жаынан Жоар Алатауы жне Солтстік Тянь-Шанны негізгі жоталарына дейінгі кеістікті алып жатыр. Бл провинция 5 провинция тармаына блінеді:

а) Маыстау (Маыстау жарты аралыны Солтстік блігін жне Бузашиді амтиды). Бл жерде жусанды шлдерде дала оырбастары те кп кездеседі, Artemisia terrae-alba жне Anabasis salsa сімдіктер топтары басым.

б) стірт-Молжар (стіртті орталы жне солтстік блігі, Молжарды отстік шеті, Торай стірті).

Бл провинция тармаында Artemisia terrae-alba басым, біра та A. incana, A. Pauciflora жне солтстік сорадар (баялыш, бйырын жне ккпек) мол млшерде атысады. Екі округке блінген.

в) Арал-Балаш. Арал теізінен Жоар Алатауына дейін. Бл провинция тармаына Бетпадала, Арал маы шлдері, Мойынм, Балаш маы шлі кіреді. 8 округке блінеді.

г) ызылм-Орталы жне Солтстік ызылмда орналасан. Эфемерлі-жусанды топтар басым. 2 округке блінген.

д) Жоар-Тянь-Шань таулы региондарды амтиды.

 

II Кавказ-кіші Азия провинциялар тобы. Провинцияларды бл тобына брыны КСРО территориясындаы «Закавказье» шлдерінен баса олармен аралас Алдыы (Передней) жне Кіші Азия да кіреді. Олар негізінен таулы елдерде орналасан.

 

III Алдыы-Азия провиниялар тобы. Бл провинциялар брыны КСРО-ны шлді облыстары блігін амтиды. Сонымен бірге Алдыы Азияны шлді региондарын да амтиды. Кптеген провинциялар таулы жне тау алды региондар.

сімдіктер жабынында тек шлдерді рамында ана емес баса ауымдарда да эфемерлер жне эфемероидтар, солармен бірге кейбір жусандар (Artemisia badghysii, A. dumosa жне т.б.) болуы тн.