Lt;OL> жне </OL> тгтері арылы жазылатын нмірленген тізімдер

Нмірленген тізімдер алдыы белгіленген тізім трізді шыарылады, олар тек <ОL> жне </ОL> (ordered list– реттелген тізім) тгтерімен оршалады да, нтижесінде тізім белгісі ретінде бтін сандар жазылады. Жоарыда келтірілген мысалды аздап трлендіріп, нмірлеп жазып шыайы:

<HTML><HEAD><TITLE> 3-3 мысал </TITLE></HEAD>

<H2 ALIGN = CENTER> Нмірленген тізім жолдары </H2>

<OL>

<LI> Суле;

<LI> Масат;

<LI> Данияр;

Lt;LI> Ержан

</ОL>

</BODY>

</HTML>

Бл HTML тілі мтіні нтижесі о жата крсетілген

Сурет пен мтін жолынын орналасуын беру.

Align атрибутынан со right мні берілсе, бізді сурет мтінні о жаына орналасады.

<html>

<head>

charset=utf-8»>

<title>Суретою</title>

</head>

<body>

<imgsrc=»tu.png» alt=»азастантуы» width=»140»

height=»90» align=»right»>

<p>азастанРеспубликасыныМемлекеттiктуы – азастан

Республикасынымемлекеттiкрмiздердiбiрi.</p>

</body>

</html>

Align атрибутынан со left мні берілсе, бізді сурет мтінні сол

Жаына орналасады.

<html>

<head>

charset=utf-8»>

<title>Сурет ою</title>

</head>

<body>

<img src=»tu.png» alt=»азастан туы» width=»140»

height=»90» align=»right»>

<p>азастан Республикасыны Мемлекеттiк туы – азастан

Республикасыны мемлекеттiк рмiздердi бiрi.</p>

</body>

</html>

28.Гипермтіндік сілтемеЖоарыда арастырылан мтінді бейнелеу ралдары, жатты басты тегі - гипермтіндік сілтемеге – осымша, сзсіз маызды болып келеді. Гипермтіндік сілтеме жазу шін, “зкір (якорь)” (anchor) деп аталатын <A…>……</A> контейнері олданылады. Зкір бірнеше атрибут абылдайды, е негізгісі HREF (Hyper Text Reference) болып табылады. арапайым сілтемені мына трде жазуа болады:

Деректер базасыны индексі“Жусан”</A>

HREF атрибутыны мні болып, “polyn.net.kiae.su” машинасында “index.shtml” жат адресі табылады,оан рсат HTTP протоколы арылы беріледі. Осы адресті жазу формасы универсалды локаторлы ресурс (Universe Resource Locator) деп аталады жне WWW технологиясыны рама блімі болып табылады.

А контейнеріні мазмны, тег басы жне тег соы аралыында осылады, мтінде контекстік гипермтіндік сілтемеге арналан тспен блінеді.

Web-серверді рды ерекшелігі, онда крсетілген апаратты жеке бліктерге блуге болады. Жеке бліктер арасындаы байланыс йымдары гипермтіндік сілтеме арылы аныталады.

29.Кестелер трызу. HTML де кесте ру <table>, </table> - дескрипторларыны кмегімен орындалады. Кесте ішіндегі млімет арнаулы тегтер кмегімен белгіленеді (таырыбы, атар жне яшытар саны). Осы тегтер арасында бір рет ана <CAPTION>, </CAPTION> – кестені таырыбын білдіретін тегтер кездесуі ммкін;

23)<td>, </td> - атардаы яшы мндерін анытайтын дескриптор;

24)<th>, </th> - кестедегі баан мен атар таырыптарын анытайтын дескриптор;

25)<tr>, </tr> - кестені атар санын анытайтын дескриптор (<td>-бірнеше яшыты) , (<th>-кестені таырыбын білдіреді).Мысалы: ш атар жне екі бааннан тратын HTML кестесін трызу кодын арастырайы

HTML-кестесіні стилін згертетін атрибуттар тізімі:

Атрибуттар	нсіздік бойынша	олданылуы	Маынасы
align	left	Кестені барлы дескрипторларына олданылады	яшы ішіндегі мліметті клдене туралау. Ммкін мндері: Left, right, centerжне char (арнаулы символ бойынша туралау)
bdcolor		Кестені барлы дескрипторларына олданылады	Кесте фоныны тсін білдіреді
border		<table>	Пиксел бойынша кесте шекарасы
cellpadding		<td>, <th>	яшытаы мн мен шекара арасындаы ара ашыты
Cellspace		<td>, <th>	Пиксел бойынша яшытар ара ашытыы
colspan		<td>, <th>	Бір баана біріктірілетін баандар саны
rowspan		<td>, <th>	Бір атара біріктірілетін атарлар саны
rules	none	<table>	Кесте яшытары арасындаы сызытар. Ммкін мндері: rows, cols жне all
valign	center	<tr>, <td>, <th>	яшы ішіндегі мнді тік баытта туралау. Ммкін мндері: top, bottom жне baseline
width	Бет ені бойынша	Кестені барлы дескрипторларына олданылады	Аныталан яшытар немесе кесте ені (бет еніне байланысты пикселмен немесе пайызбен беріледі)

Егер кесте ру барысында атарларды немесе бааналарды біріктіретін болса, онда rowspan жне colspanатрибуттарын олданамыз.

КЕСТЕЛЕР ТРЫЗУКесте трызу <TABLE> жне </TABLE> тгтері кмегімен орындалады, оны рбір жолын анытау – <TR> жне </TR> тгтері арылы, ал сол жолдардаы бааналар – <TD> жне </TD> немесе <ТН> жне </ТН> тгтері арылы аныталады. <TD> жне <ТН> тгтеріні жмысы сас, біра <ТН> тгтерімен оршалан мтін арайтылан баана таырыптары болып табылады да, <TD> тгтерімен одан кейінгі арапайым бааналар жазылады.

Кесте таырыбы <CAPTION> жне </CAPTION> тгтерімен оршалып жазылады. Жалпы кестені толы анытау ережесі тмендегі лгімен беріледі:

<TABLE ALIGN="center" BGCOLOR="#rrggbb" BORDER="integer"

BORDERCOLOR="#rrggbb" WIDTH="integer"> ......

</TABLE>

Біра кесте трызу кезінде оларды кейбірі олданылмауы да ммкін. Енді осы кесте тгі атрибуттарыны атаратын жмысына тоталайы:

ALIGN атрибуты кестені шет жатара туралануын анытайды (крсетілмесе, келісім бойынша сол жа шетке). ALIGN мні – остырнаша ішіндегі сз – мына сздерді біріне сйкес келуі тиіс: LEFT (сол жа шетке), CENTER (ортаа), RIGHT (о жа шетке).

BGCOLOR кесте торыны ішкі фон тсін таайындайды (он алтылы RGB форматындаы сан немесе аылшын тіліндегі белгіленген тс атауы).

BORDER — бтін сан, кесте жатаулары сызыыны пиксельмен берілген алыдыы. Егер BORDER берілмесе, жатау сызытары крсетілмейді.

BORDERCOLOR жатау сызытарыны тсін таайындайды (он алтылы RGB форматындаы сан немесе аылшын тіліндегі белгіленген тс атауы), BORDER атрибутымен бірге олданылады.

WIDTH – кесте енін анытайтын бтін сан, оны мні пиксельмен немесе пайызбен (%) беріледі.

Кесте таырыбы <CAPTION> тгімен тмендегі ережеге сйкес беріледі:

Мндаы атрибуттарды атаратын ызметі мынадай болады.

ALIGN атрибуты кесте таырыбын шет жатара туралау кезінде оны мні LEFT, CENTER (крсетілмесе, келісім бойынша осы мн абылданады), RIGHT сздеріні біріне сйкес келуі тиіс. Ал егер ол таырыпты вертикаль баытта кестені жоары жне тменгі жатарына орналастыруы ажет болса, онда BOTTOM – жоарыда (келісім бойынша осы мн абылданады), ТОР – тменде сздеріні бірін мн ретінде абылдай алады.

Кесте жолы <TR> жне </TR> тгтерімен оршалып трады, бларды алашысыны мынадай бірсыпыра атрибуттары болуы ммкін:

<TR ALIGN="center" BGCOLOR="#rrggbb" BORDERCOLOR="#rrggbb"> Кесте жолы… </TR>

Енді<TR>тгіні осы атрибуттарына тоталайы.

ALIGN — жол шеттерін туралау. Оны ммкін мндері LEFT (келісім бойынша), CENTER, RIGHT.

BGCOLOR жолды ішкі фон тсін анытайды (он алтылы RGB форматындаы сан немесе аылшын тіліндегі белгіленген тс атауы).

BORDERCOLOR — жол жатауларыны тсі (он алтылы RGB форматындаы сан немесе аылшын тіліндегі белгіленген тс атауы). Бл атрибут <TABLE> тгіні BORDER атрибутыны мні нлге те болмаанда ана олданылады.

ROWSPAN — бірнеше жолдарды біріктіріп, бір-а жол етіп жазу кезінде берілетін біріктірілетін жолдар саны.

Кесте жолындаы бааналар (ялар) <TD>... </TD> жне <ТН>... </ТН> тгтерімен тмендегі ережеге сйкес аныталады:

Баана… </TD немесе /TН>

<TD> жне <ТН> тгтеріні атрибуттары ызметтері:

ALIGN — мтінді горизонталь баытта туралау атрибуты. Оны ммкін мндері: LEFT, CENTER (келісім бойынша), RIGHT.

BGCOLOR – фон тсін анытау атрибуты(он алтылы RGB форматындаы сан немесе аылшын тіліндегі белгіленген тс атауы).

BORDERCOLOR – я жатауларыны тсі атрибуты(он алтылы RGB форматындаы сан немесе аылшын тіліндегі тс атауы).Бл атрибут <TABLE> тгіні BORDER атрибутыны мні нлге те болмаанда ана олданылады.

COLSPAN — бааналар таырыбына арналан біріктірілген жол (я) ішінде орналасатын бааналар саны.

</frameset>

31.Фреймдер ру тсілдері.Фреймдер бетті жеке бліктерге бледі, оларды райсысы жеке бет болып табылады.Яни, фреймдер браузер экранын жеке туелсіз бліктерге бледі. Бір фрейм

навигациялы панелдерден труы ммкін, ал екіншісі – сайтты негізгі блігін крсетуі

ммкін. Фреймдерді <FRAMESET> жне <FRAME> тегтерімен аныталуы керек.

<FRAMESET> тегі каркасты райды, ал <FRAME> фреймдерге белгілі Web бетін

белгілейді. Фрейм лшемдері кесте сияты абсолютті пикселмен немесе салыстырмалы

процентпен беріледі.

1. Тек <HTML>, <HEAD>, <TITLE> тегтерінен тратын HTML жаа жатын ру

жне сатау керек.

2. </HEAD> тегтерінен кейін <FRAMESET> тегін енгізу керек.

3. Фрейм саны мен лшемін беру керек – жол мен баан саны. Егер фрейм-жолдарды

ру керек болса, онда ROWS = “?, ? ” енгізу керек, мндаы ? - р фреймні

биіктігі. Егер клдене сызытармен блінген фрейм-бааналарды ру керек

болса, онда COLS = “?, ? ” енгізу керек, мндаы ? - р фреймні ені. лшем

абсолютті немесе салыстырмалы трде болуы ммкін мысалы 30%.

4. <FRAME NAME= “?” тегін енгізу керек, мндаы ?- фрейм аты.

5. Бос орын ойып, SRC= “?” атрибутын енгізу керек, мндаы ? – Web бетіні

файлын крсететін жол.

6. анша фрейм болу керек болса, сонше рет 4 жне 5 адамдарды бірнеше рет

айталау керек.

7. </FRAMESET> енгізу керек.

Нтижесінде бетті фреймдерге блеміз. Мысал реттінде бетті екі фреймге блуді

арастырайы.

<HTML>

<HEAD.

<TITLE> dave’s Garden Shop 7 Nursery </TITLE>

</HEAD>

</FRAMESET>

</HTML>

BORDER атрибуты фрейм алыдыы мен тсін басарады. Бермеген жадайда оны

алыдыы – алты пиксель. Ол шін <FRAMESET> тегіне BORDER = “?” атрибутын

енгізу керек, мндаы ?- пиксельмен берілген шекара алыдыы.

Тсін беру шін <FRAMESET> тегіне BORDERCOLOR = “?” атрибутын енгізу керек,

мндаы ?- тс атауы немесе тс коды.

MARGINWIDTH жне MARGINHEIGHT атрибуттары фреймдерді жоары, тмен, сол

жа жне о жа жолдарын береді. Жолдар пикселмен беріледі.

32.Клдене жене тік фреймдерге блу. Арнайы тегтер кмегімен экранды клденеінен де, тігінен де бірнеше бліктерге блуге болады. Бндай бліктер фреймдер деп аталады. рбір фреймге баса фреймдерден туелсіз жеке (блек) URL-адрестер жазып, жеке айналдыру сызытарын алуа болады. Фреймдерді руды екі тсілі бар- оларды екеуі де <frameset>…</frameset> тегтерін олданады, біра оларды не <body> тегіні орнына, не <body> тегі бар кезінде <head> тегтеріні арасына орнату керек.

<frameset> тегіні негізгі атрибуттары: rows= жне cols= . олар жеке фреймдегі клдене атар (rows) мен тік баандарды (cols) лшемдерін білдіреді. Пикселмен немесе процентпен лшенеді. Мысалы 40% / 60% пропорциямен екі фреймге тігінен блу былай жргізіледі: <frameset cols= “40%, 60%”>

ш фреймге блу: <frameset cols= “26%,34%,*”> мндаы *-шінші тік фреймні экранны алан блігін алатынын, яни 40% білдіреді.

Экранды блу пропорциясын крсеткеннен кейін, рбір фреймге жктелетін жаттарды URL –адресін беру ажет. Мысалы,

</frameset>

Бл жадайда сол жатаы фреймге компьютердегі Dame.jpg файлы, ал о жатаы фреймге интернеттегі сайт жктеледі.

33.JAVASCRIPT тіліндегі объектілер.JavaScript — бл салыфстырмалы арапайым объектілі – баытталан тіл, жне ол лкен емес клиенттік жне серверлік осымшаларды Интернет шін жасауа жне руа арналан. JavaScript тілінде жазылан бадарламалар HTML-жаттамаларырамына осылады жне солармен бірге таралады. Кру бадарламалары (аылшын тіліні browser сзінен шыан браузерлер) Netscape Navigator жне Microsoft Internet Explorer типтері бадарлама-оюшы жаттамаларында трызылан жат мтіндерін таниды (script-коды) жне оларды орындайды. JavaScript браузер жмысын баылауа ммкіндік береді. Мысалы, Window объекті экрана алып шыатын диалогты терезелерді шыаруа, браузер жаа терезелерін руа, ашуа жне жабуа, озалту режимдерін беруге жне терезелер лшемдерін беруге жне т.б. ммкіндік береді.

Web-дизайнерлер арапайым операторларды аз теру арылы тез жне эффектілі трде

осымшалар ру ммкіндігін іздеген болатын. JavaScript мыдаан дизайнерлерге наыз

программист болуына кмектесті. 1995 жылы рылуына Бренден Эйх кп лес осан.

World Wide Web-те JavaScript ролі.

Кптеген азіргі технологияларды болуы WWW пайда болуынан шыты. Бастапы

кезде Web статистикалы мтін жне кріністерді жйелі басару ортасы болды. Ол

немі згеріп, web технологияны растырушылар арасында жасарды. Web-тегі азіргі

заманы технологияа мысал болып JavaScript тілі табылады. JavaScript осымшасы

Web-беттерін кркемдеуге ммкіндік береді. Жасы, тартымды Web беттерін ру шін

баса жобалар фонында сапалы, апаратты ерекшеленген Web –беттерін ратын Web-

технологияларды олдануа тырысу керек.HTML-жаттамалардаы SCRIPT-ою. Бадарламаларды JavaScript тіліне туралау шін HTML — файл <script> жне </script> пайдаланылады тегтер. Мнда негізнен жмыс нтижесін бірден круге болады жне ажет болан жадайда згерістер енгізуге болады.

<html>

<head>

document.write("Hello,world!<p>")

</script>

</head>

<body>

It was dynamically created text.

</body>

</html>

Мтін рылатын болады:

Hello, world!

It was dynamically crested text.

Мнда тег ішінде <script> жне </script> JavaScript тіліні конструкциясыны кез келоген саны болуы ммкін.

Кейбір ескі браузерлер JavaScript тілін ктере алмайды жне сондытан оларды JavaScript оюды жасыру шін, бадарламаа келесі тсіндірмелерді осады:

<!—жасырылатын мстін -->

Мысал:

<html>

<head>

<!-- hidden text

document.write("Hello from JavaScript")

//end of hidden text -->

</script>

</head>

<body>

The end

</body>

</html>

34.Цикл командалары.Кптеген алгоритмдерде белгілі бір рекеттер тізбегі бірнеше рет айталанып орындалып отырады. Математикада есеп шыару кезінде бір тедеуді пайдаланып, ондаы айнымалы мніні згеруіне байланысты оны бірнеше рет айталап есептеуге тура келеді. Осындай есептеу процесі бліктеріні талап орындауын циклдеп атайды, ал айталанатын блігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдергежатады. Циклдік алгоритмдерді пайдалану, оларды кейіннен программаларда цикл командалары трінде ысартып жазу ммкіндігін береді.

Циклдік процесті амтамасыз ететін алгоритм блігін айталау командасы райды. Бл команда алгоритмді жинаы етіп жазуа ммкіндік береді.

айталау командасын алгоритмдік тілде жазу шін зірше (зір), цикл басы (цб)жне цикл соы (цс) тйінді сдері олданылады: зірше сзінен кейін олданылатын шарт, ал цикл басы мен цикл соы тйінді сдеріні арасына айталанатын командалар жазылады. Мнда да цикл басы мен цикл соы тйінді сздер арасындаы цикл аздап оа ыыстырылып жазылады, олай ыыстыру айталанатын командаларды орындалу реттігін тсінуді ойлатады.

Тменде айталау командасы алгоритмдік тілде жне графиктік трде берілген.

айталау саныны алдын ала белгілі жне белгісіз болуына байланысты цикл екі трге блінеді. айталау саны алдын ала белгілі цикл –арифметикалы цикл деп, орындалу саны белгісіз цикл - командалы (итерациялы) цикл деп аталады.

Арифметикалы цикл.Арифметикалы цикл е арапайым цикл болып табылады жне практикада жиі олданылады. айталану барысында цикл параметрі арифметикалы прогрессияны заы бойынша траты шамаа згеріп отырады. Алгоритм атарылар алдында цикл параметріні бастапы мні белгілі, осыдан кейінгі айталану барысында цикл параметрі белгілі бір шамаа (адама) згере отырып, алдын ала берілген соы мнге жетуі ажет.