Курс студенттеріне арналан 2 страница

*сары-сарыш тсті ккністер мен жеміс-жидектер

#107

*!Рахит кріністеріні бірі

*кру анализаторыны араыа бейімделу уаытын тмендету

*+ааны дрыс дамымауы мен деформациясы

*организмні иммунореактивтілігіні тмендеуі

*ораныс-бейімделу механизмдеріні лсіреуі

* гепатобилиарлы жйені заымдалуы

#108

*!Организмні коллагенді рылымымен байланысы бар витамин

*токоферол

*пиридоксин

*кальциферол

*пантатен ышылы

*+аскорбин ышылы

#109

*!Фолий ышылыны негізгі таамды кздері

*+шпинат, салат жапыраы

*ст жне сйы ст німдері

*кептірілген жне балауса итмрын

*ашытылан ырыабат, ттті брыш

*цитрусты жне тропикалы жеміс-жидектер

#110

*! А витаминіні негізгі таамды кздері

*алма

*+бауыр

*сімдік майы

*асты німдері

*брша тымдастар

#111

*!Тиаминні негізгі таамды кздері

*итмрын

*ара араат

*цитрусты жемістер

*+брша тымдастар

*жылтыратылан кріш

#112

*!Витаминдерді жалпы биологиялы асиеті

*организмде ышылды-сілтілі тепе-тедікті реттейді

*+биохимиялы рдістерді катализаторы

*сйек тіндеріні алыптасуына атысады

*пластикалы ызмет атарады

*су-тз алмасуына атысады

#113

*!Токоферолды биологиялы ролі

*протромбин дірілуін ынталандырады

*+жыныс бездеріні ызметін реттейді

*кру абілетіні ызметін реттейді

*сйек тзу рдісіне атысады

*кмірсу алмасуына атысады

#114

*!Фолий ышылыны жеткіліксіздігі келеді

*цинга

*пеллагра

*бери-бери

*гемералопия

*+макроцитарлы анемия

#115

*!Витаминге арсы асиетке ие заттар

*лютеин

*кверцетиндар

*флавоноидтар

*чай катехиндері

*+авидин (шикі жмырта)

#116

*!Алиментарлы витамин жеткіліксіздігіні алдын-алу шаралары

*рационда жануар текті азы-тлік лесін азайту

*+рационда ккністер мен жемістерді молайту

*витамин препараттарын олдану

*санитарлы ережелерді сатау

*таматану тртібін сатау

#117

*!Жараа арсы сері бар витамин трізді заттар

*холин

*карнитин

*коэнзим Q₁₀

*+витамин U

*пангам ышылы

#118

*!Е витаминіні негізгі таамды кздері

*нан-блке німдері

*жеміс-жидектер

*+сімдік майы

*ст німдері

*ет німдері

#119

*!ышылды сипаттаы макроэлемент

*калий

*натрий

*магний

*кальций

*+фосфор

#120

*!Сілтілі сипаттаы макроэлемент

*+кальций

*марганец

*фосфор

*ккірт

*хлор

#121

*!Фосфорды аса жоары млшері кездесетін азы-тлік

*+балы, ірімшік, брша

*кондитерлік німдер

*картоп, ырыабат

*ияр, ызана

*алма

#122

*!Организмде фосфорды физиологиялы ызметі

*т блінуін жоарылатады

*ан юы рдісіне сер етеді

*гемоглобин синтезіне атысады

*+кальций алмасуымен тыыз байланысты

*ішек жиырылыштыын ынталандырады

#123

*!Калийді жоары млшері кездесетін азы-тлік

*+кептірілген жемістер,жеміс-жидектер

*ант, рафинадталан ант

*майдаы балы консерві

*кондитерлік німдер

*сімдік майы

#124

*!Организмні калийге ажеттілігін амтамасыз ететін азы-тлік

*кріш жармасы

*сімдік майы

*бршатар

*+картоп

*ант

#125

*!Темірге бай азы-тлік

*кондитерлік нім

*голланд ірімшігі

*сімдік майы

*картоп

*+бауыр

#126

*!Темірді сіімділігін иындататын азы-тлік

*+дн німдері

*ккністер

*жемістер

*балы

*ет

#127

*!Минералды элементтерді жіктелуі

*+электр теріс жне электр о заряд тзуіне

*белок молекуласымен байланысу абілетіне

*Мендеелев кестесінде орналасуына

*организмдегі атаратын ызметіне

*жйке жйесіне сер етуіне

#128

*!Йодталан азы-тлік кзі болып табылады

*су

*ет

*+тз

*ст

*жарма

#129

*!Кальцийге бай азы-тлік

*кондитерлік

*+ст німдері

*ккністер

*ет німдері

*соя

#130

*!йелдер шін рациондаы темірді ажеттілігі (мг/тулік)

*2-3

*5-8

*15

*+18

*20

#131

*!Ерлер шін рациондаы темірді ажеттілігі (мг/тулік)

*+10

*12

#132

*!рамындаы темірі организмде оай сіетін азы-тлік

*ет

*ст

*балы

*жмырта

*+ккністер

#133

*!Эндемиялы аурумен байланысты микроэлемент

*кальций

*магний

*фосфор

*+йод

*сера

#134

*!Ерлер шін йодты орташа ажеттілігі (мкг/тулік)

*10

*40

*70

*100

*+150

#135

*!Жкті жне емізулі йелдер шін йодты туліктік ажеттілігі (мкг/тулік)

*50

*100

*150

*+200

*250

#136

*!Организмде темірді сіуін тежейтін нім

*тз

*+шй

*ет

*ант

*дн німдері

1*Органимдегі заттек жне энергия алмасу *2*77*1*

#137

*!Ассимиляция жне диссимиляция рдістеріні ересек адамда алыпты жадайдаы сипаты

*ассимиляция процесіні диссимиляция процесінен басым болуы

*диссимиляция процесіні ассимиляция процесінен басым болуы

*алмасу процестеріні арындылыыны жоарылауы

*зат алмасу арындылыыны тмендеуі

*+салыстырмалы трде тепе-те

#138

*!Адекватты таматанбауда жмсалан энергия шыыныны орнын абылдаан таматы уаттылыы толтырмаан жадайда туындайтын энергетикалы баланс

*о

*+теріс

*отайлы

*бейтарап

*динамикалы

#139

*!Жмсалан энергия шыынынан таам рационыны уаттылыы за уаыт артанда туындайтын энергетикалы баланс

*+о

*теріс

*бейтарап

*отайлы

*алыпты

#140

*!Теріс энергетикалы балансты организмдегі салдары

*+белок жеткіліксіздігі

*гипертониялы ауру

*арты дене салмаы

*атеросклероза

*семіздік

#141

*!Негізгі алмасуа жмсалатын энергия шыыны

*+тіршілік етуге ажетті энергияны е аз млшері

*таамны орытылуы жне сіуі

*физикалы белсенділік

*аыл-ой жмысы

*енбек ызметі

#142

*!Адамны негізгі алмасуына сер етеді

*+ жасы мен жынысы

*таматану тртібі

*жмыс жадайы

*тулік уаыты

*мамандыы

#143

*!Ебек етуде жмсалатын энергия шыыныны клемін анытайды

*+физикалы, блшы ет жмысыны клемі мен сипаты

*жмыс уаытыны затыы

*жмыс орны

*климатты жадайы

*денсаулы жадайы

#144

*!Таам абылдаанда энергия шыыныны жоарылауы байланысты

*+таамды заттектерді ыдырауы шін тотыу рдістеріні кшеюіне

*интервалом между приемом пищи

*ттынан таамны клемі

*таматы ттыну жиілігі

*таматану тртібі

#145

*!Алиментарлы дистрофияны ауыр сыраты алыптасу кезінде маызды рл атарады

*крделі кмірсуларды аз сіімділігі

*+белокты-калориялы жеткіліксіздігі

*минералды заттарды жеткіліксіздігі

*иын балитын майды аздыы

*гиповитаминоз

#146

*!Организмні энергия шыынын анытайтын діс

*респираторлы энергометрия

*тікелей калометрия

*+хронометражды

*алиментарлы

*зертханалы

#147

*!Бір уаытта жне арама-арсы жретін зат алмасу рдісі

*ышылдану жне органимнен ыдыраан німдерді шыуы

*биосинтез жне жаа рылымдарды пайда болуы

*ажетті заттектерді синтезі мен сіімділігі

*заттектерді ыдырауы жне энергия блуі

*+ассимиляция жне диссимиляция

#148

*!Азадаы зат алмасуды реттейтін негізгі жйе

*ас орыту жйесі

*тыныс алу жйесі

*зр шыару жйесі

*ан айналым жйесі

*+орталы жйке жйесі

#149

*!Организмдегі теріс азотты баланс дамиды

*алмастырылатын аминышылдарыны арты млшерде болуы

*+рационда белокты жеткіліксіз болуы

*рационда кмірсуларды арты болуы

*минералды заттарды жеткіліксіздігі

*друмендер жеткіліксіздігі

#150

*!нды белоктара жатады

*рамында кем дегенде бір алмастырылмайтын аминышылы болса

*азыта кем дегенде бір алмастырылатын аминышылы жетіспесе

*+азыта алмастырылмайтын аминышылдары тгел кездессе

*німде барлы алмастырылатын аминышылдары сирек кездессе

*азыта екі алмастырылатын аминышылдары болса

#151

*!Аминышылыны биологиялы ндылыы мен физиологиялы рлін анытайтын негізгі критериі

*алмастырылмайтын аминышылдарыны синтезіне атысу

*крделі кмірсуларды ыдырауын кшейту

*+бойды сіру жне белок синтезін амтамасыз ету

*фермент синтезін жеделдету

*гормон синтезін жабдытау

#152

*!Таамны толындылыын анытайтын аминышылдарды «штігі»

*треонин, триптофан, метионин

*+лизин, триптофан, метионин

*метионин, валин, цистин

*лизин, валин, гистидин

*валин, глицин, цистин

#153

*!Асты тымдас німдерді белок ндылыын тмендететін негізгі фактор

*алмастырылмайтын аминышылдарыны жеткіліксіздігі

*фенилаланин синтезіні бзылуы

*метионинні арты болуы

*+лизинні жеткіліксіздігі

*валинні болмауы

#154

*!Кшті липотропты сері бар аминышыл

*фениаланин

*+метионин

*аланин

*валин

*лизин

#155

*!Темірді биологиялы ролі

*+оттегі тасымалдайды

*кмірсуды ыдыратады

*зат алмасуды кшейтеді

*зат алмасуды бседетеді

*организм артаюын кешеуілдетеді

#156

*! Арибофлавиноз мына таамды заттекті жеткіліксіз тсуінен дамиды

*майды

*+белокты

*кмірсуды

*витаминні

*минералды заттекті

#157

*!Бой суіні кешеуілдеуі мен салматы тмендеуі, бйректегі жне аланша бездегі згерістерімен сипатталатын аминышылыны жеткіліксіздігі кездеседі

*глютаминде

*+лейцинде

*тирозинде

*аланинде

*серинде

#158

*!Сйек тзілу бзылыстары, эритроциттер саныны азаюына жне гемоглобинні тмендеуіне алып келетін аминышылыны жеткіліксіздігі байалады

*тирозинде

*лейцинде

*+лизинде

*аланинде

*серинде

#159

*!Метилдеу, трансметилдеу процестерін алпына келтіруде маызды роль атаратын аминышыл

*+метионин

*тирозин

*аланин

*лизин

*серин

#160

*!Алмастырылатын аминышылына жатады

*триптофан

*метионин

*+аланин

*валин

*лизин

#161

*!Алмастырылатын аминышылы болып табылады

*лизин

*валин

*метионин

*+глютамин

*фенилаланин

#162

*!Белокты азадаы ролі

*жаа май санын тзеді

*оттегі тасымалдаушысы

*А жне Д витаминдеріні ерітушісі

*ішек перистальтикасын ынталандырады

*+гемоглобинні, блшы еттегі миозин мен актинні рамына кіреді

#163

*!Белокты биологиялы ндылыын анытайды

*сіімділігі

*орытымдылыы

*тасымалдаушылыы

*+аминышыл рамы

*энергетикалы ндылыы

#164

*! Кшті липотропты заттек болып табылатын, бауырды май басудан сатайтын аминышыл

*+метионин

*глицин

*аланин

*серин

*валин

#165

*!Аталан азы-тлікті айсысы жоары биологиялы асиетке ие

*нан

*ант

*алма

*картоп

*+жмырта

#166

*!Толынды белок кзі болатын нім

*нан

*ияр

*+ст

*нта

*баклажан

#167

*!Таматануда за уаыт тек сімдік текті таамдарды олдану, яни вегетарианды, алып келеді

*+аминышыл дисбалансына

*су балансыны бзылуына

*йоджеткіліксіздігіне

*остеопороза

*семіздікке

#168

*!Жоары биологиялы белсенділікке ие, аса кшті липотропты заттек болып табылатын метионинні сері

*+бауырды май басудан орайды

*бауырдаы згерістерді лайтады

*имыл озалысты бзылуын реттейді

*эритроциттер саны азаюыны алдын алады

*сйек кальцификациясыны бзылуын ынталандырады

#169

*!Таамда лизин жеткіліксіздігі алып келеді

*бауырды май басуды алдын алу

*+ан тзілу бзылыстарына

*дене салмаыны артуына

*о азотты баланса

*атеросклероза

#170

*!Триптофанны негізгі таамды кздері

*+ет, балы, сзбе, жмырта

*ккністер

*жидектер

*жемістер

*жгері

#171

*!Триптофанны маызды ызметі

*холин синтездейді

*озалысты кшейтеді

*тамыр абырасыны ткізгіштігін арттырады

*бойды суін тежеу жне дене салмаын тмендетеді

*+азаны суі жне азотты тепе-тедікті стап трады

#172

*!нды белокты кзі болып табылатын азы-тліктер

*+ст німдері

*дн німдері

*ккністер

*жаатар

*жемістер

#173

*!О азотты баланс байалатын кезе

*+регенерация рдісіні арындылыында

*нсыз белогы бар таамдарды ттынуда

*таамда белокты млдем болмауында

*су жне азаны дамуында

*белокты ашыуда

#174

*!Теріс азотты баланс пайда болады

*+таамда белокты жеткіліксіз млшерде болуы немесе млдем болмауында

*синтетикалы рдісті белок шыынынан басым болуында

*андай да бір азада белокты жиналуында

*регенерация рдісіні арындылыында

*су жне азаны дамуында

#175

*!Ересек адам шін аскорбин ышылыны туліктік ажеттілігі (мг)

*1-3

*5-10

*20-30

*50-60

*+70-80

#176

*!сімдік жапыраында кездесетін, аты сонымен байланысты витамин

*алма ышылы

*лимон ышылы

*+фолий ышылы

*пантотен ышылы

*аскорбин ышылы

#177

*!С витаминіні негізгі кзі болып табылатын азы-тліктер

*нан-блке німдері

*макарон німдері

*+ара араат

*ет німдері

*балы

#178

*!Адам азасында синтезделмейтін витамин

*+аскорбин ышылы

*пантотен ышылы

*рибофлавин

*тиамин

*биотин

#179

*!Блшы ет лсіздігі, жаяу жргенде аяты ауыруымен тетін витамин жеткіліксіздігі байланысты

*аскорбин ышылымен

*рибофлавинмен

*пиридоксинмен

*+тиаминмен

*ретинолмен

#180

*!Рибофлавинні маызды ызметі

*+су процесіне атысады

*ан ю процесіне атысады

*тнгі кргіштікке сер етеді

*ышылдыа арсы асиетке ие

*жасушаны тыны салу рдісіне атысады

#181

*!араылы адаптациясын, тс ажыратуды жоарылатып, тнгі кргіштікті жасартатын витамин

*тиамин

* Р витамині

* С витамині

*+рибофлавин

*линоль ышылы

#182

*!В1 авитаминозы дамитын жадай

*тиімді таматануда

*таматану режимін станбаанда

*+за уаыт аталан крішті ттынанда

*кмірсуді тама рационында иын сіірілуінде

*кп аныпаан май ышылдарыны арынды тсуінде

#183

*!Май алмасуда тиаминні ызметі

*ан ю процесіне атысады

*+май ышылдарыны синтезіне атысады

*карбоксил тобыны ыдырауын катализдейді

*амин ышылдарды дезаминдеу процесіне атысады

*амин ышылдарды айта аминдеу реакциясына атысады

#184

*!В1 витаминіні жеткіліксіздігіні ерте крінісі

*+андаы жне зрдегі пирожзімышылыны млшеріні жоарылауы

*шаш тбі фолликуласына ан йылуы

*капилляр ызметі бзылыстарыны туындауы

*жйке жйесі мен психиканы згеруі

*асазан секрециясыны бзылуы

#185

*!Витамин жеткіліксіздігіні е айын жне ауыр трі

*гипоавитаминоз

*+авитаминоз

*квашиоркор

*бери-бери

*маразм

#186

*!Витаминдерді жіктелу негізі

*суда ерімеуімен

*спиртте еруімен

*+суда жне майда ерігіштігі

*витаминдерді баса таамды заттектермен байланысы

*жасушаны рылымды элементіні тзілуіне атысуы

#187

*!А коэнзиміні негізгі блігі болып табылатын витамин

*ст ышылы

*фолий ышылы

*аскорбин ышылы

*+пантотен ышылы

*пирожзім ышылы

#188

*!Жеткіліксіздігі азадаы ісік ауруларыны туындауына келетін витаминтрізді заттек

*инозит

*биотин

*+холин

*карнитин

* U витамині

#189

*!Витамин жеткіліксіздігі кезінде эритроциттер саны азайып, андаы холестерин млшері кбеюімен сипатталады

*рибофлавинде

*пиридоксин

*+биотинде

*тиаминде

*ниацинде

#190

*!Асазан жне он екі елі ішекті ойы жарасын емдеуге абілетті витаминтрізді зат

*холина

*инозит

*биотин

*картинин

*+ U витамині

#191

*!Бірнеше глистті инвазияда ай витаминні тапшылыы байалады

*аскорбин ышылы

*пантотен ышылы

*+ В12витамині

*тиамин

*биотин

#192

*!Барлы алмасу мен жасушаны тыныс алу реакцияларына атысатын витамин

*тиамин

*ретинол

*+ниацин

*рибофлавин

*филлохинон

#193

*!Тіс тазалауда ызыл иекті анауына алып келетін витамин жеткіліксіздігі кездеседі

*А

*РР

*+С

*В 1

*В 6

#194

*!Тнгі кргіштікті жасартатын жне тс ажыратуды жоарылататын витаминге жатады

*аскорбин ышылы

*фолий ышылы

*+рибофлавин

*кальцеферол

*тиамин

#195

*!Родопсинні тзілуін кешіктіретін немесе тежейтін, кешрым кзді кргіштігі тмендеуіне келетін витамин жеткіліксіздігі

*Д

*С

*В1

*+А

*холин

#196

*!Организмдегі кбею ызметін ынталандыруа атысатын витамин

*А

*С

*В1

*+Е

*холин

#197

*!Сілтілі сипаттаы минералды элементтері бар нім

*дн німдері

*жмырта

*балы

*+ст

*ет

#198

*!Азадаы кальцийді маызды рлі

*т блінуін жоарылатады

*гемоглобин синтезіне атысады

*+сйек тініні алыптасуына атысады

*ішек перистальтикасын ынталандырады

*антиспастикалы жне тамыр кеейткіш сер крсетеді

#199

*!Магнийді адам азасындаы атаратын ызметі

*+антиспастикалы жне тамыр кеейткіш сер крсетеді

*жйке-блшыет озыштыын адаалайды

*сйек тініні алыптасуына атысады

* гемоглобин синтезіне атысады

*ан ю процесіне сер етеді

#200

*!Ересектерде мырышты алиментарлы жеткіліксіздігінде байалады

*+тері жабындысыны заымдалуы

*темір жеткіліксіздігі кезіндегі анемия

*аыл-ой дамуынын кешеуілдеуі

*гепатоспленомегалия

*гипогонадизм

#201

*!Рациондаы мырышты негізгі кздері болып табылады

*нан-блке німдері

*жеміс-жидектер

*+теіз німдері

*ккністер

*шырындар

#202

*!за гипокалиемия алып келуі ммкін

*блшы ет спазмына

*+жрек аритмиясына

*артериалды гипертензиа

*гормональды бзылыстара

*дм мен иіс сезуді бзылуына

*!ан тзілуге атысатын микроэлемент

*марганец

*+кобальт

*селен

*фтор

*йод

#204