Мердігерлік шартыны тсінігі,мазмны,трлері,тотату негіздері.
Тсінігі: Мердiгерлiк шарты бойынша бiр тарап (мердiгер) екiншi тарапты (тапсырысшыны) тапсырмасы бойынша белгiлi бiр жмысты атаруа жне белгiленген мерзiмде оны нтижесiн тапсырысшыа ткiзуге мiндеттенедi, ал тапсырысшы жмыс нтижесiн абылдап алуа жне оан аы тлеуге (жмысты баасын тлеуге) мiндеттенедi. Егер за актiлерiнде немесе шартта згеше кзделмесе, жмыс мердiгердi туекелiмен орындалады.
Субъектілері: мердігер жне тапсырыс беруші.
Объектілері: ксiпорындар, йлер (оны iшiнде трын йлер), имараттар немесе зге де объектiлер салынып жатан объектiлер,жобалау жне iздестiруді жргізу объектілері, ылыми зерттеулер жне т.б.
Трлері: Мердiгерлiк шартыны жекелеген трлерiне:
· - трмысты мердiгерлiк;
· - рылыс мердiгерлiгi;
· - жобалау немесе iздестiру жмыстарына мердiгерлiк;
· - ылыми-зерттеу, тжiрибелiк-конструкторлы жне технологиялы жмыстара мердiгерлiк жатады.
Тараптарды ытары мен міндеттері:Шартты орындалуына байланысты мердiгерге тиесiлi белгiленген бааны не зге соманы тлеу мiндетiн тапсырысшы орындамаан жадайда мердiгердi жмыс нтижесiн стап алуа, сондай-а затты деуге берiлген тапсырысшыа тиесiлi жабдытарды, олданылмаан материалдарды алдытарын жне зiнде тапсырысшыны баса да алып ойан млкін тапсырысшы тиісті сомасын тлегенше стап алуа ыы бар.
Мердiгер тапсырысшы берген материалды немдеп жне есеппен пайдалануа, жмыс аяталаннан кейiн тапсырысшыа жмсалан материалдар туралы есеп беруге, сондай-а оларды алдытарын айтарып беруге не тапсырысшыны келiсiмiмен, мердiгерде алан пайдаланылмаан материалды нын ескере отырып, жмысты баасын кемiтуге мiндеттi.
Тапсырысшы мердiгердi ызметiне араласпай, кез келген уаытта жмысты барысы мен сапасын тексеруге ылы.
Егер мердiгер шартты орындауа уаытылы кiрiспесе немесе жмысты соншалыты баяу орындап, оны мерзiмiнде аятау крiнеу ммкiн болмаса, тапсырысшы шарттан бас тартуа жне шеккен залалдарын теудi талап етуге ылы.
Егер жмысты орындалу барысында оны тиiстi дрежеде орындалмайтыны аны болса, тапсырысшы мердiгерге кемшiлiктердi жою шiн исынды мерзiм белгiлеуге жне мердiгер белгiленген мерзiмде ол талапты орындамаан жадайда шарттан бас тартуа не жмысты тзетудi мердiгердi есебiнен шiншi тлаа тапсыруа, сондай-а залалдарын теудi талап етуге ылы.
тапсырысшы берген материалдарды, жабдытарды, техникалы жаттаманы немесе деуге берiлген затты жарамсыздыы немесе сапасыздыы;
оны жмысты атару дiсi туралы нсауларын орындаудан тапсырысшы шiн болуы ытимал олайсыз салдарлар;
орындалатын жмыс нтижелерiнi жарамдылыына немесе берiктiгiне ауiп туызатын не оны мерзiмiнде аятауа ммкiндiк бермейтiн мердiгерге атысты емес зге де мн-жайлар аныталан жадайда тапсырысшыа дереу ескертiп, одан нсау алана дейiн жмысты тотата труа мiндеттi.
Тапсырысшы мердігерлiк шартта кзделген клем мен тртiп бойынша мердiгерге жмысты орындалуына жрдем крсетугемiндеттi.
Тапсырысшы бл мiндеттi орындамаан жадайда мердiгер бос трыс не жмысты орындалу мерзiмiн ауыстыру не жмысты баасын ктеру туызан осымша шыындарды оса аланда, келтiрiлген зиянды теудi талап етуге ылы.
Тапсырысшы мердігерлiк шартта кзделген мерзiмде жне тртiппен орындалан жмысты нтижесiн мердігердi атысуымен арауа жне абылдауа, ал шарттан жмысты нашарлататын ауытулар немесе жмыста зге де кемшiлiктер аныталан жадайда бл туралы мердiгерге дереу млiмдеуге мiндеттi.
Жмысты абылдау кезiнде ондаы кемшiлiктердi анытаан тапсырысшы, егер актiде не абылдауды куландыратын зге де жатта ол кемшiлiктер не оларды жою туралы кейiн талап ойылу ммкiндiктерi айтылан жадайда ана олара сiлтеме жасауа ылы.
Тараптарды жауапкершілігі: Мердiгер тапсырысшы берген материалдарды кемшiлiктерi себептi тиістi дрежеде орындалмаан жмыс шiн, егер ол осы материалдарды тиiстi абылдау кезiнде оны кемшiлiктердi анытауы ммкiн болмаанын длелдей алмаса, жауапты болады.
Мердiгерлiк шартты орындауа байланысты мердiгердi иелiгiне ткен заттарды немесе зге де млiктi деу шiн тапсырысшы берген материалдарды, жабдытарды саталмааны шiн мердiгер жауапты болады.
Егер жмысты мердiгер шарттан жмысты нашарлататын ауытулармен немесе оны шартта кзделген не шартта тиiстi ережелер болмаан кезде - деттегi пайдалану шiн оларды жарамсыз ететiн зге де кемшiлiктермен орындаса, за актiлерiнде немесе шартта згеше белгiленбегендiктен, тапсырысшы з тадауы бойынша мердiгерден:
1)исынды мерзiмде жмысты кемшiлiктерiн темсiз жоюды;
2)жмыс шiн белгiленген бааны млшерлес азайтуды;
3)тапсырысшыны кемшiлiктердi жою ыы шартта кзделсе, зiнi оларды жоюа шыан шыыстарын теудi талап етуге ылы.
Мердiгер зi жауап беретiн жмысты кемшiлiктерiн жоюды орнына, тапсырысшыа орындауды мерзiмiн ткiзiп алу арылы келтiрген зиянды тей отырып, жмысты тегiн айта орындауа ылы. Бл жадайда тапсырысшы, егер жмыс сипаты бойынша ондай айтарып беру ммкiн болса, оан брын тапсырылан жмыс нтижесiн мердiгерге айтарып беруге мiндеттi.
Егер мердiгерлiк нысанасыны жойылуы немесе жмысты аятауды ммкiн болмауы тапсырысшы жеткiзген материал кемшiлiктерiнi немесе оны жмысты орындау дiсi туралы кiмдерiнi салдарынан болса, не тапсырысшы орындалан жмысты абылдауды мерзiмiн ткiзiп аланнан кейiн болса, мердiгер жмыс шiн сыйаы алу ыын сатап алады.
Шартты тотатылуы: Егер жмыста шартты талаптарынан ауыту немесе жмысты зге де кемшiлiктерi елеулi жне жоюа келмейтiн болса не аныталан кемшiлiктер тапсырысшы белгiлеген исынды мерзiмде жойылмаса, тапсырысшы шарттан бас тартуа жне келтiрiлген залалдарды теудi талап етуге ылы.
Жасырын кемшіліктер бойынша жмыс абылданан кннен бастап мердігерді хабарландыру мерзімі – 1жыл, имараттара атысты жне дейі мердігер тарапынан жіберілген кемшіліктер бойынша – 3жыл.