Мнда А – амортизациялы жарнаны сомасы.

Т-ні бік компоненті бизнеске салынатын жанама салытар экономикалы ресурстарды аымдаы лесін крсетпейді, сондытан жанама салыты клемі лтты табысты Т есептегенде Т-ні ашалай клемінен алынады.

 

Т = Т - ж.с.

Мнда: ж.с. – жанама салытар.

Жеке табыс ЖТ халыты жеке ттынуына тсетін ашаны санын жне осы жадайды Т-ты озалысында орын алатын айта блу процестерін крсетеді. Жеке табысты есептегенде Т-тан корпорацияларды пайдасына салынатын салытар, оларды блінбей алан пайдасы, леуметтік сатандыру жарналарыны клемі алынып тасталады, трансферттік тлемдер осылады.

 

ЖТ = Т – С+Т

мнда: С - корпорацияларды пайдасына салынатын салытар, блінбей алан пайдасы, леуметтік сатандыру жарналарыны клемі;

Т - трансферттік тлемдер.

олда алан табыс адамдарды жмсай алатын табыстарын сипаттау шін олданылады, осыны есептеу шін жеке табыстан халы тлейтін салытарды жалпы клемі алып тастайды. олда алан табыс- трындарды билігінде болатын табыс.

Макроэкономикалы тепе-тедік - жиынты сраныс пен жиынты сынысты тепе-тедік крінісі. Жиынты сраныс пен жиынты сынысты сызытарыны иылысуыны маынасы – бл баа дрежесіні тедігі мен лтты ндірісті тепе - тедігі.

 

12.1. график. Макроэкономикалы тепе-тедік.

Р   АD Ре   АS     Qе Q	1. Егер АД>AS, бл жадайда 2 йарыма тотауа болады: - ндіріс клемін згертпей, бааны ктеруге болады; - ндіріс клемін кеейту, сонда лтты табыс седі. 2. Егер АД<АS, бл жадайда: - ндірісті ысарту ажет болады; - ндіріс клемін згертпей, біра бааны тмендетуге болады, сонда лтты табыс азаяды.
Мнда, Р - бааны жалпы дрежесі, Q - тауарды жалпы клемі, Ре - баа дрежесіні тепе-тедігі, Qе - ндіріс клеміні тепе-тедігі.

Жиынты сраныс (АД) – бл оамдаы й шаруашылытарыны, ксіпорындарды жне кіметті берілген баа дегейінде жалпы ндірілген тауарлар мен ызметтерді сатып алу ажеттілігіні крінісі. лтты есептер жйесі бойынша тауарлар мен крсетілген ызметтерге сраныс трт жатан ойылады: ттыну, инвестициялар, мемлекет, таза экспорт. Экономиканы жабы жне ашы трлеріне болатынын ескерген жо. Жабы экономикада сырты экономикалы ызметті арастырмайды жне тек ішкі ммкіншіліктерге есептеледі. Жиынты сраныс тауарлар мен крсетілетін ызметтерді жалпы санына мемлекет резиденттеріні жаынан тскен сраныс ретінде аныталады. Графикалы трде жиынты сраныс исыыны еісі кері туелділікті болады. Экономикада ашаны нсыздануы басталса бааны артан кезінде німге деген сраныс азаяды.

Ашы экономикада жиынты сраныс з атарына таза экспортты да осады, яни сырты сауда немесе німді кіргізу жне шыару сияты былыстар болады. Бл жерде келесі былысты ескеру ажет: егер шетелдік німдерге араанда отанды тауарларды ішкі баасы артатын болса, онда импортты операциялар артады. Жиынты сраныс алыптасуына маызды рлді мемлекет атарады.

12.2. график. Жиынты сранысты исыы.

Р

 

Р₁

АD2

Р₂

АD1

АD

 

Q₁ Q₂ Ж