Дгелек дискідегі жне дгелек салаудаы Френель дифракциясы.

Кішкене дгелек саылаудаы Френель дифракциясы

Кішкене дгелек саылауа тоысатын сулелер тссін жне салауды келесі бетіндегі Р нктесіндегі жары тербелесіні амплитудасын анытайы (сурет). Бл жадайда салаудан Френельді алашы m-зонасынан келген жары толыны теді. формуласынан салауа сиятын зоналар санын анытаймыз, яни .Р нктесіндегі жары тербелесіні амплитудасы мндаы: алдындаы таба та зоналар шін о, жп зоналар шін теріс болып алынады

Дгелек млдір емес дискідегі Френель дифракциясы

Дгелек млдір емес дискіге тоысатын сулелер тссін жне дискіні келесі бетінде, дискі центрінен тетін тзуді бойында жататын Р нктесіндегі жары тербелісіні амплитудасын анытайы.

Бл жадайда дискі Френельді алашыm зонасын жабады.

Р нктесіндегі жары тербелісіні амплитудасы .

тудыратын жары тербелісіні амплитудасыны жартысына те болады, яни бл нктеде жарыты а даы крінеді.

 

Бір салаудаы Фраунгофер дифракциясы.

Жазы монохромат жары толыныны ені в саылаудаы дифракциясын арастырайы. зындыы l жары толыны саылау жазытыына нормаль баытта тссін (6.6-сурет). Параллель жары шоы млдір емес Э₁ экрандаы саылаудан тіп, сулелерді бастапы тсу баытыны о жне сол жаына ртрлі брыштармен дифракцияа тседі. Линза Л дифракцияа тскен параллель жары шотарын, оны фокус жазытыында орналасан Э₂ экранда жинайды. Дифракцияланбаан сулелер В₀ нктесіне, ал дифракцияа тскен сулелер j брышымен В_j нктесіне жиналады. Саылау жазытыына параллель жары шоы нормаль трде тскендіктен, толын шебі (фронты) саылау жазытыымен бірдей болады, яни саылау жазытыында толын шебіні барлы нктесі бірдей фазамен тербеледі. Саылау жазытыындаы толын шебін саылау шеттеріне параллель бірдей ені бар жолатара блейік. рбір жола екінші реттік жары кзі болады. Экрандаы жары амплитудаларын екі трлі тсілмен графикалы жне аналитикалы тсілдермен шешуге болады.

6.6-сурет. Бір саылаудаы Фраунгофер дифракциясы.

 

Дифракциялы тор.

арапайым бір лшемді дифракциялы тор деп ендері бірдей, біріне-біріне параллель, бір жазытыта орналасан те кп N бірдей саылаудан тратын (олар бір-бірінен ені бірдей млдір емес жолатармен блінген) жйені айтады. Саылау енін в, ара жола енін а деп белгілейік.

d=а+в мні дифракциялы торды периоды деп аталады. Бір саылаудан алынатын Фраунгофер дифракциясы сияты, дифракция брышы бойынша дифракциялы торды интенсивтігін графикалы жне аналитикалы трде рнектеуге болады. Дифракциялы торды интенсивтігіні бас максимум шарты тмендегі рнекпен аныталады

,(m=0,1,2,3,...) (6.16)мндаы m бас максимумдар реті. Нолдік ретті максимум біреу, 1 -ші, 2 -ші жне т.б. ретті максимумдар екіден болады.