Орта білім беру жйесінін дамытуды тенденциялары.

азастандаы білім жйесіні ары арай дамуы бгінгі лемдік алдыы атарлы елдерін амтыан леуметтік технологиялы жадайа, халыты экономикалы ызмет салалары бойынша айта блінуін кшейтуде. Болжамды зерттеулер крсеткендей, таяу уаытта елдегі трындарды тек 5 % ауыл шаруашылыымен, ал 10 % нерксіпте жмыс істейтін болады. Халыты негізгі блігі білім мен ылым, басару, сауда, клік жне ызмет крсету салаларында ебек ететін болады. Сондытан мектептердегі ксіптік оыту негізінен осы баыттарда жргізілуі тиіс. лемде болып жатан ауымды згерістерді бірі, оам мен адам мірі ызметіні информатизациялау рдісімен байланысты болып отыр. ндіріс ралдарыны, апаратты деу мен тасымалдау дістеріні згеруі, адамдарды мірлік

 

 

ндылытарына, дниеге атынасына, оны мніне деген кзарасыны алыптасуына ыпал етуде. Апаратты оамда адамны ролі де згеріске шырайды: жеке адамны леуметтану рдісіні орнына дербестену рдісі келуде. Бл орайда жеке адамны лемдік згерістерге ашы атынасы, ркімні адамзат тадырына деген жауапкершілік сезімі негізгі крсеткіштер болып табылады.

Бл айтыландарды брі білім алуа жне е бастысы жаппай білім алуды талап етеді. Жаппай біліммен амтамасыз ету, мектептегі білім беру ісін айта румен, оны ішінде жалпы орта білім мерзіміні зартылуы арылы ол жеткізуге болады. (кптеген елдерде жалпы білім беретін мектептерді оу мерзімі 12-13 жыла зартылуда, бл елдердегі жастарды 80-90% орта білімді) Ф.Кумбс мектептегі білім беру ісіні дамуыны негізгі крсеткіштері: оыту процесін жетілдіру (оытуды жаа технологиясын енгізу арылы педагогикалы процесті дамыту, білім мазмнын жаарту), білімді басару мен педагогикалы мамандарды дайындау. Мектептен тыс білімді дамыту факторларыны атарына, оыту йымдарыны барлы трлеріні арасындаы сабатасты пен білімні здіксіз болуын амтамасыз ету, білім саласында халыаралы байланыстар орнату, білім жйесін аржыландыруды тбірімен жасарту мселелері жатады.

Білім жйесін жетілдіруді жаа трлері апаратты оама сйкес жргізілуі керек. Дстрлі білім беру жеке адамды тек рал ретінде пайдаланады. Бл орайда, педагогикалы рдіс оушы жастарды зіндік даму сапасына баытталады, білім мазмныны негізгі блігі жеке тжірибедерден ралады. Мндай тжірибелерді игеру, пндік білімдерге емес, жеке басыны кзарасы мен мірлік ндылытары негізіне сйенеді. Оушы жастарды райсысыны дамуы мен зіндік дамуына баытталан орта білімді дамытуды тиімді дісі-оытуды дифференциациялау (тередету). Дифференциация оушы жастарды белгілі бір оу пндеріне деген бейімділіктерін ескеруге кмектеседі. азастанны жалпы білім беретін мектептерінде бл баытта айтарлытай жмыстар жргізілуде. Мектепті жадайына арай, оушыны бейімділігіне байланысты дифференциация

 

 

 

сегізінші сыныптардан бастап енгізіліп, жаратылыстану-математикалы, техникалы, экономикалы, ыгы, педагогикалы, гуманитарлы жне кркемнер баытындаы пндер тередетіліп оытылады. Кейбір гимназияларды жоары басыштарында жеке оуа рсат берілген, жеке оытуды оу жоспарлары оушыны алаан пні бойынша зін атыстыру арылы жасалады. Жоарыда айтылан мселелер азастан Республикасындаы білім беру жйесіні даму тенденцияларын (баыттарыны) айындауа:

-білім беру философиясын жаартуа; -оытуды жаа технологиясын енгізу мен білім беру ісін апараттандыруа;

-мемлекеттік білім беру стандарттарын жетілдіруге; -білімні ылыммен байланыста болуына; -білімні идеологияландырылмауына;

-оу орындарын бітірушілерге жоары талап оюа; -оу орындарыны трлерін кбейтуге; -білімді аржыландыруа мемлекеттік жне баса да табыс кздерін жмылдыруа кмектеседі.

Осылайша мектеп туралы жргізіліп жатан нормативтік жаттар білім беру жйесіні негізгі ызметтерін крсетеді. Нормативтік жаттарда бл жйені негізгі масаттары мен міндеттері айындалып, даму жолдары крсетілген. лемдегі білім беру жйесіндегі ауымды згерістер, елді леуметтік-экономикалы даму ажеттіліктері, дниежзілік ауымдастыты мшесі ретінде азастан Республикасындаы білім беру жйесін жетілдіру ажеттілігін крсетеді.