Саяси психология ылым ретінде
Саяси пСИХОЛОГИЯ
Саясаттану мамандытарыны студенттеріне арналан
оу ралы
Павлодар
Кереку
ОЖ 15979:32(075.8)
КБК 88.4я73
С27
С. Торайыров атындаы Павлодар мемлекеттік университетіні тарих жне ы факультетіні оу-дістемелік кеесімен
Басуа сынылды
Пікірсарапшылар:
М. А. Алтыбасарова – саясаттану ылымдарыны кандидаты, С. Торайыров атындаы Павлодар мемлекеттік университетіні доценті;
С. З. Раздыков – тарих ылымдарыны кандидаты, Инновациялы евразиялы университетіні доценті, «оамды-тарихи пндері» кафедрасыны мегерушісі;
З. Ш. Айткенов - тарих ылымдарыны кандидаты, Павлодар мемлекеттік педагогигалы институтіні доценті
Сулекеев Д. .
С27 Саяси психология : саясаттану мамандытарыны студенттеріне арналан оу ралы / Д. . Сулекеев. – Павлодар : Кереку, 2012. – 89 б.
Оу ралында саяси психологияны пні, міндеттері, негізгі объектілері, принциптері, ымдары, категориялары жне даму тарихыны негізгі кезедері арастырылан. Сонымен атар, тланын жне кшбасшылыты саяси психологиясы крсетілген.
Оу ралы саясаттану мамандытарыны студенттеріне арналан.
ОЖ 15979:32(075.8)
КБК 88.4я73
© Сулекеев Д. ., 2012
© С. Торайыров атындаы ПМУ, 2012
Материалды дурыс болуына, грамматикалы жне орфографиялы ателерге авторлар мен растырушылар жауапты
Мазмны
| Кіріспе | ||
| Саяси психология ылым ретінде............................................ | ||
| Саяси психологияны негізгі ымдары мен категориялары..... | ||
| Саяси психология тарихыны негізгі кезедері........................ | ||
| Тланын саяси психологиясы................................................. | ||
| Кшбасшылыты саяси психологиясы........... | ||
| «Саяси психология» таырыбы бойынша сынылатын тест тапсырмалары…………............................................................... | ||
| дебиеттер………………………………………………………… |
Д. . Сулекеев
Саяси пСИХОЛОГИЯ
Павлодар
Кіріспе
Кез-келген ылыммен танысу детте оны пнін анытаудан басталады. Егер де сз саяси психология болса, онда бл саясат туралы ылым деп айтуа болады. Біра бірден натылыты жасау ажет. Саяси психология, егер осылай айтуа болса, «барлы» саясатты амтымайды. рбірі олардан, тек оамды мірден бір, зіне спецификалы осы аспектідегі иын жне кпсалалы саласына шоырланан басада саяси ылымдар бар.
Саяси психология мемлекеттік институттармен, реформалар жне тнкерістерді атынасымен, егемендікті іске асырылуыны механизмдермен, конструкциялармен немесе билік ытарын таратумен айналыспайды. Оны пні – саяси рдістерге атыстырылан адамны ойлары жне сезімдері (сонын ішінде оны еркі жне алауынан баса). Саяси психология адамдарды саяси былыстарды алай баалайтынын, неге назарын аударатынын, ал нені байамайтынын немесе нем райлылы танытатынын, осымен ызыады, ал бл саяси мтылыстарды кшін жне оларды субъективті баытын, бізді жанымызда алай саяси оттар туындайтыны жне керісінше, неліктен біз кей жадайларда те маызды саяси оиалара салын анды болатынымызды анытайды.
Соы онжылды ішінде ресей оамында тере сапалы згерістер жрді.оамды рылым жне леуметтік тзілім згерді, леуметтік тіршілікті идеялармен формалары ке таралым алды. Демократиялы реформалар рдісі. Кезінде бізді мірге брын таныс емес саяси ымдар мен былыстар кірді: демократиялы ндылытар, еркін сайлаулар, плюрализм, саяси бсекелестік, кппартиялы, РR – технологиялар жне т.б.
Бны брі саяси санамен саяси рекетте крініс тапты. Саяси рылымнын моделі тек мемлекеттік институттар дегейінде ана емес, сонымен атар адам дегейінде де згерді деуге болады. Сондытан саяси тжірбие саясатты брын «тарихты объектвті задарына» ара сйеген, ресми идеология дстрлері шегінде аны бааланбаан жне толы дрежеде зерттелмеген психологиялы жаына лкен ызыушылы туызады.
Брын ткеннен философтармен тарихшылары бізге саясатты «жасайтын» адамдарды мтылыстарын, сезімдерін жне ойларын мтылыстарын, сезімдерін жне ойларын ашатын кптеген ыраы психологиялы суреттемелер алдырды, олар кптеген саяси оиаларды себептерін адамны жан кйінде іздеу керектігін аартты. Біра бл кездейсо жне зінділік суреттемелер болан, олар кп уаыт бойы бір наты толы теорияа осылан жо. Саяси психологияны саясат туралы білімдерді жалпы кешенінен блінуі XIX асырды 2-ші жартысында басталды. Біра тек келесі асырды 70-ші жылдарында (кейбір елдерде оданда кеш) пнні институционализациясы теді: ол оу жоспарларына осылады, саяси психологияны халыаралы оамы йымдастырылады, арнайы журналда шыа бастайды («Political Psychology жне Political Behavior»). 90 – жылды соынан саяси психология курсы Ресейді жоары оу орындарына енгізілді.
Біра саяси психологияны академиялы пн ретінде де, олданбалы білім саласы ретінде алыптасуы аяталан жо. Оны тзілуі рдісі жаласып келеді, жне де ол бірден шекарасында тіп жатыр: саясаттану, жалпы психология, леуметтік психология жне саяси психология. Саяси психологияны проблематикасы лі кнге дейін аныталмааны жне трлі зерттеушілер оны трлішк сипаттайтыны ызытырады. Кп нрсе, жеке аланда, арастыруды сипатына байланысты: «психология жаынан» немесе «саясат жаынан». Сондытан саяси психологияны біртекті, «дстрлі» сипатталуы туралы айтуа болмайды, лі ерте жне де бір, салыстырмалы кішкентай кітапта осы саладаы мамандарды не жасайтынын, не ойлайтынын, не туралы пікірталас жргізетінін айту ммкіндігі жоары емес. Автор, алдына ойан масат басаша; оырманды іс аымына енгізу шін ажетті ымдар мен мселелерді жйелеп, тсіндіру, себебі осылайша оны білімді здігінше толтыруа дайындауа болады.
Е алдымен, адам басында алайша біз саясат деп атайтын модель ралатынын арастырайы, бны нтижесінде, саясат бізді ішімізде психикалы функциялар, рдістер жне операциялар объектісі ретінде орналасады. (абылдау, ойлау, тсіндіру, есте сатау жне т.б).
Саяси психология ылым ретінде
1.1 Саяси психология жне саясаттану психологиясы
1.2 Саясат рекет ретінде
1.3 Саяси психологияны пні жне міндеттері
1.4 Саяси психологияны негізгі объектілері
1.5 Саяси психологияны негізгі принциптері