Czynniki kształtujące proces globalizacji

Tabela 1. Zwycięzcy i przegrani dotychczasowych procesów globalizacyjnych

	Beneficjenci	Poszkodowani
Kraje	Kraje Triady [Japonia, Unia Europejska i Stany Zjednoczone] i niektóre kraje aspirujące do niej	Kraje peryferyjne
Regiony	Regiony i subregiony o przewadze „nowej gospodarki”	Regiony i subregiony o dominacji „starej gospodarki”
Branże	Branże przyszłościowe (dynamiczne)	Branże schyłkowe (upadające)
Przedsiębiorstwa i firmy	KTN i niektóre MSP	Wiele MSP
Banki i inne instytucje finansowe	Globalne banki i towarzystwa ubezpieczeniowe oraz niektóre instytucje lokalne	Wiele mniejszych instytucji bankowo-finansowych
Gospodarstwa domowe	Bogaci i średniozamożni konsumenci, głównie z krajów Triady	Gospodarstwa domowe, głównie z krajów peryferyjnych (w tym bezrobotni)

Czynniki kształtujące proces globalizacji

W licznych pracach i studiach poświęconych globalizacji podkreśla się znaczenie istotnych zmian otoczenia globalnego, które kształtowane są przez wiele czynników i determinują międzynarodową ekspansję przedsiębiorstw. Wśród nich należy wymienić czynniki:

· polityczno-prawne, decydujące o stopniu liberalizacji stosunków polityczno-gospodarczych;

· postępu naukowo-technicznego (rozwój technologii, wzrost znaczenia kapitału intelektualnego);

· ekonomiczne, w szczególności konkurencji międzynarodowej;

społeczne (ujednolicenie upodobań konsumentów, edukacja) .
Rezultatem określonych decyzji politycznych parlamentów i rządów poszczególnych państw, mają fundamentalne znaczenie dla internacjonalizacji i dynamizowania współpracy gospodarczej w skali globalnej. Warto jednak pamiętać, że wcześniej państwa te wprowadzały bariery handlowe, które chroniły krajowe rynki przed obcymi produktami i firmami. W związku z tym, że stopniowo wyczerpywały się możliwości rozwoju oparte na krajowych zasobach i rynkach, zaczęto ograniczać bariery, skłaniając się do podejmowania eksportu oraz otwierania własnych rynków.

Można wskazać trzy ogólne tendencje charakteryzujące światowy kierunek zmian w polityce regulacyjnej państw na płaszczyźnie międzynarodowej:

· proces wielostronnej liberalizacji handlu międzynarodowego, który oznacza stopniowe przechodzenie od protekcjonizmu do polityki wolnego handlu i otwarcia na gospodarkę światową;

· deregulacja rynków finansowych związana z odejściem od systemu sztywnych kursów walutowych ustalonych porozumieniem z Bretton Woods, a także rezygnacja z kontroli przepływu kapitałów;

· rozwój regionalnej integracji gospodarczej, która polega na podejmowaniu przez państwa członkowskie działań na płaszczyźnie międzynarodowej, prowadzących do likwidacji barier i ujednolicania zasad prowadzenia działalności gospodarczej, do tworzenia korzystnych warunków rozwoju i rozszerzania współpracy podmiotów zlokalizowanych na tworzonym przez nie obszarze gospodarczym.