Ысқаша теориялық мәліметтер. Ойынға дайындық: Ойынды басқарушы:
Ойынға дайындық: Ойынды басқарушы:
1. Бір апта бұрын ойыншыларға басшылар қызметі бойынша тапсырма дайындық береді. 2010 жылға дейін фирманың стратегиялық жоспарын құрып, өндірістің жетістіктерін анықтау.
2. Ойынға қажет құжаттарды студенттерге қаражат береді.
3. Фирма өнімін 1-5 пайызға жеткізу.
Ойыншылар:
1. Қажетті құжаттар дайындайды. Ойын басқарушысымен берілген тапсырмаларды орындайды.
2. Фирма өмірімен танысады.
3. Фирма басшыларына өндірісті өркендету жолдары бойынша ұсыныс дайындайды.
Ойын мақсаты: Студенттерге басшылық қызметінің практикасын беру.
Ойын кестесі:
Ойынды басқарушы әр ойыншының міндетін анықтап, тапсырма береді.
Ойын қорытындысы: бойынша студент:
Фирманың стратегиялық жоспар құрып, фирма өнімдерінің мөлшерін анықтайды.
Лабораториялық жұмыс № 27.28.
Тақырып:«Ақпараттық қорларды басқарудағы ақпаратты қорғау»
(2 сағ)
Жұмыс мақсаты: Ақпараттық менеджменттегі қорғау әдістерін және құралдарын үйрену.
Тапсырма:
1. Ақпараттық менеджменттегі ақпараттық қауіпсіздік.
2. Программалық өнімді қорғау.
3. Есеп беру.
Ысқаша теориялық мәліметтер
Қорғау тәсілдерінің ішіндегі негізгілерінің бірі жасыру әдісі. Бұл әдіс ақпарат жүйесіндегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуші амал. Криптография ғылымы жасыру (шифрование) әдісімен шұғылданады, сондықтан жасырынды емес. Бірақ нақты тәсілдер (алгоритмдер) мен оларды жүзеге асыру жолдары жабық-жасырынды болады.
Тапсырма беруші фирмалар жабық-жасырын әдістері үшін үлкен қаражат төлеуге дайын. Сондықтан шифр аппараттарын фирмалар өз бизнестерін кеңейтуге мүлделі. Шифр әдістемелерімен шұғылданатындар әдістерін көбейтіп жандыруда. Бұл әдістер әр-түрлі жолдармен кең көлемде таратылуда. Бұларды аттестациядан өткізіп, тексерумен мамандар шұғылданады. Жоғары баға алғандары кең көлемде пайдалануда болады. Солардың бірі жеке кәсіпкерлікте қолданылатын PCP (Pretty Cood Privacy) шифрлар жүйесі. Неміс программисті Вернер Кохомның 1999 жылы Интернеттік CnuPC (CnupPrivacyChard) атанған бағдарламасы. UNIX – платформасы 128 разрядты шифрден тұрады. PCP сияқты өте сенімді жүйе. Бұл бағарлама сатылмайды. CNU жүйесі сияқты бос таратылады. Сондықтан бұл бағдарлама үкімет тарапынан болатын қысымды мойындамайды. Ақпаратты қорғау тәсілдерін қалыптастырғанда мына тәртіпті қолдану қажет:
a) Деректерді пайдалануда үнемі жабық түрде ұстау;
b) Қорғау жүйесінің қарапайым болуын сақтау;
c) Деректер өтетін барлық каналдарды жабу;
d) Қорғау жүйесін маман бұзақылардан қорғау;
e) Қорғау дүйесін бір-неше кілтпен жабдықтау;
f) Қорғау жүйесіне кірушілерді барынша азайту;
g) Қорғау жүйесінің жеке болу механизмін ұлғайту;
h) Қорғау жүйесінің қолданыстағы қарапайымдылығын қамтамасыз ету.
CALS – стандартты үш топты талаптан тұрады: функционалды стандарт, ақпараттық стандарт, техникалық айырбас стандарты.
CALS кең түрде функционалды модель жүйелері (DEF integrated DEFinition) пайдаланады. Айта кетерлік жай қорғау жүйелері абсолютты болмайды. Қорғау рационалды болуы қажет. Жалпы баға Z барлық қорғау жүйесінің көрсеткіші. II жоғалту көрсеткіші. SUM қорытындысы мына көсеткіштен тұрады SUM=Z+Ii=>min.
Ақпараттық қорғау жүйесін басқару үш түрден тұрады:
· Орталықтанған басқару;
· Иерархиялық орталықсыз басқару;
· Жекешеленген басқару.
Ақпараттық жүйені жұмысқа дайындағанда мына функцияларды орындау қажет:
· Мақсатты анықтау. Ақпараттық жүйе функцияларын персоналды анықтау;
· Ақпараттың адрестік таблицасын, элементін басқару;
· Таблица элементтерін жұмысқа қосу;
· Шифрлық жүйенің жұмысын тексеру.
Алған ақпаратты басқару мына функциялардан тұрады:
· Міндетті орындауды қадағалау;
· Шифр көрсеткіштерімен кілттерін бақылау;
· Ақпаратты тіркеу, құжаттау;
· Барлық ақпараттық талап, тілектерді орындау;
· Жаңа шифр кілттерін анықтап, жүйелеу;
· Қорғау жүйесін қажеттілікті ұйымдастыру жұмыстарын орындау.
Лабораториялық жұмыс № 29.30.
Тақырып: «Халықаралық Internet желісі. Internet қызметтері» (2 сағат)
Жұмыс мақсаты: Internet желісінің қызметтерін үйрену.
Тапсырма:
1. Internet қызметтері.
2. Есеп беру.