Таырыбы: «ызбаны патофизиологиясы
Биіктік метеоризм
***
49 Тау жне биіктік ауруларындаы декомпрессиялы симптомдарды атаыз://
ішектердегі ауаны сыылуынан іш ауруы пайда болады//
+мадай уыстары ауадан лайып ауру сезімін тудырады//
ла ішіндегі дабыл жараы ысыландытан ла ауруы//
газдарды сатурациясынан ойлау абілетіні нашарлауы жне депрессия дамуы //
тері тамырларында эмболия дамуыны салдарынан теріні мрмр тсті болуы
***
50 Альпинист тауа шыу барысында 6500 м биіктікте естен танып алан. Маска арылы оттегі бергенде жадайы жасарды. Осы жадай дамуыны себебін атаыз://
гипобария//
гипотремия
+гипобариялы гипоксия//
нормобариялы гипоксия//
ультраклгіндік сулелену
***
51Гипербарияны негізгі симптомдарыны себебін атаыз://
гипоксия//
+сатурация//
десатурация//
гиперкапния//
организм сйытарыны айнау нктесіні тмендеуі
***
52 Радиацияа сезімтал жасушалар://
миокардтаы//
сйек тініндегі//
блшыеттердегі//
бас миындаы//
+ сйекті ызыл кемігі
***
53 Науас сулелі терапия абылдааннан кейін сілемейлі абытары мен терісіні анталауына, тбетіні тмендеуіне шаымданады. Сонымен атар, тадайы мен тіліні абынуына байланысты тама жеуі иындаан. ан анализінде анемия, трмобоцитопения, лейкопения. Сулеленуді жалпы дозасы 6 Гр. Жіті суле ауруыны осы тріне тн://
ішек эпителийіні лімі//
тамыр тонусыны бзылуы//
+анндірім жйесіні заымдануы//
паренхималы азаларды заымдануы//
ауыр гемодинамикалы бзылыстар
***
54 2-6 Грдозада бір рет, тотальді радиацияланан ересек адамда, жіті суле ауруыны алашы 6 саатында байалуы ммкін://
лимфоцитопения//
анаышты//
тромбоцитоз//
нейтропения//
+анемия
***
55 за салмасызды жадайында боланда организмде туындайды://
дене салмаыны артуы//
организмде су жиналуы//
блшыеттерді гипертрофиясы//
бас жне мойын тамырларында анны азаюы//
+антидиурездік гормон ндірілуіні азаюы
***
56 Ауруды ішкі себептеріне жатады://
климат//
дрыс таматану//
иондаушы суле//
+дерттік тымуалаушылы//
барометрлік ысымны жоарлауы
***
57 Ауруды пайда болуын туындататын сырты жадайлара жатады://
конституция//
тымуалаушылы//
салауатты мір салты//
организмні резистенттілігі//
+жмыс пен демалыс тртібін сатамауы
***
58 Ауруды дамуына ыпал ететін ішкі жадайларды атаыз://
+ерте балалы ша//
дрыс таматанбау//
трмыс жадайыны нашар болуы//
ксіби зияндытар//
ортаны олайсыз ыпалдарыны сері
***
?59Этиотропты терапияа жатады://
антидоттар //
жрек гликозидтері//
+жтелге арсы препараттар//
антиаритмиялы препараттар//
антигипертензиялы препараттар
***
60 Полиэтиологияны ым ретінде нені сипаттау шін пайдаланады//
туберкулезді//
+абынуды//
сулелік ауруды//
термиялы кйікті//
ол аяты сынуын
***
Таырыбы: «Алкоголизм, наркомания, токсикоманияларды пато-физиологиялы аспектілері»
61 Алкоголизм- бл://
+ауру//
патологиялы былыс//
патологиялы процесс//
патологиялы реакция//
патологиялы жадай
***
62 Алкоголизм кезіндегізгерген реактивтілік синдромыны крінісі://
алкогольдік деменция//
маскнемдікке мезілегіш штарлы//
маскнемдікке физикалы штарлы//
спирттік сусындара тзімділікті бзылуы//
+ішкен алкоголді млшрін баылай алмауы
***
63 за уаыт алкогольді салынып ішетін науаста «бас жазу» синдромы лсіз психозды симптомдармен абаттасады, тланы алкогольдік деградациясымен крінеді, леуметтік адаптация жне ебекке бейімделу бзылан. Алкоголизмні осы сатысына тн:://
+алкогольге толеранттылытыжоарылауымен//
алкогольгесезімталдыты брмалануымен//
алкогольге патологиялы штарлыты жойылуымен//
ОЖЖ жне ішкі азаларды органикалы бліністерімен//
алкогольді абылдауды млшерін баылап тру кшейтілуімен
***
64 Алкоголді жалпы токсикалы сері организмде заттек алмасуыны келесі згерістерімен жреді://
протеосинтез кшеюімен//
бауырда глюконеогенез кшеюімен//
тіндерде глюкоза тотыуыны бзылуымен//
+анда аммиакты азаюымен//
липогенез тмендеуімен
***
65 Наркомания кезіндегі физикалы туелділікке келесі белгілер тн://
есірткі абылдааннан кейінгі психикалы комфорт жадайы//
+айын гиподинамия, блшыеттерді гипотониясы//
есірткі абылдааннан кейінгі лсіздік//
сілемейлі абытарды ылалдануы//
брадикардия
***
66 Депрессиялы компонентпен жне ОЖЖ тежелуімен тетін, масаюды екінші фазасында байалады://
ацетальдегидті концентрациясыны тмендеуі//
+ОЖЖ норадреналинні концентрациясыны тмендеуі//
мида серотонинні дегейіні жоарылауы//
мида ацетилхолинні дегейіні жоарылауы//
мида липидтерді асын тотыу німдеріні артуы
***
67 Алкоголизм кезінде байалады://
+бауырда майды жиналуы//
гипервитаминоздар//
анда натрий млшеріні артуы//
анда глюкозаны жоарылауы//
нруыздар ндірілуіні белсенуі
***
68 Алкогольді серінен мембраналарды селдіреуі (флюодизациясы) осыан алып келеді://
+мембрана ткізгіштігіні жоарылауына//
иондарды мембрана арылы тасымалдануыны жассаруына //
мембранадаы липидтерді реттелуіне жне траталуына //
калий-натрий насосты ызметті жылдамдауына//
протеолиздік процесстерді артуына
***
69 Наркоманияжне токсикоманияны дамуына ыпал ететін леуметтік факторлара жатады://
адамны стрессорлы ыпалдара бейімделу абілеті//
тым уалаушылыа бейімділік//
+міріні материалды дегейіні тмендігі//
патологиялы конституция//
зат алмасу ерекшелігі
***
70 Науас 23 жаста, 2 жыл бойы героин абылдайды. азір науасты апатия, диспепсиялы бзылыстар, тбетті болмауы, немі айталанатын су, азып кетуі мазалайды. имыл йлесімі бзылан, тлтіректеп, срініп жреді. з жасынан лкен крінеді. Есірткімарлыты осы сатысы сипатталды://
+есірткіге тзімділікті тмендеуі//
организмні жалпы резистенттілігіні жоарылауы//
есірткіге психикалы марлыты дамуы//
кейде есірткіге эмоциялы туелділікті болуы//
есірткі абылдааннан кейін абстиненттік синдромнытез жойылуы
***
Таырыбы: «Жалпы патогенез. Организм реактивтілігіні патологиядаы рлі»
71.Патогенез - бл://
+ауруды даму механизмін зерттейді//
ауру дамуыны себептерін зерттейді//
ауру дамуыны жадайларын зерттейді//
ауруды даму сатыларын зерттейді//
ауруды аяталуын зерттейді
***
72. Патогенезді бастапы тізбегіне жатады://
+трлі дегейдегі біріншілік бліністер//
себеп-салдарлы араатынастар//
патологиялы процессті алыптасуы//
патологиялы процессті тратылыын//
оранысты-орын толтырушы механизмдер
***
73. Субжасушалы (жасушаішілік) дегейдегі бліністерді мысалы ретінде арастырылады://
ішкі секреция бездері ызметтеріні жойылуы//
+радиацияны серінен атомдар мен молекулаларды озуы//
коллагеноздардаы днекер тіндерді блінуі//
мес жасушаларды дегрануляциясы//
митохондрияларды заымдалуы
***
74. Науас Л., 48 жаста, 3 жыл бойы бірнеше рет сыздауы шыуына байланысты хирурга аралан. Біра жргізілген терапия тиімсіз болан. Тексергенде пациент антты диабетті 2 типімен ауыратыны аныталды. Науаса ант дегейін тсіретін дрілер таайындалды. Сыздауыы жазылды. Ауруды патогенезіндегі басты тізбекті атаыз://
абыну//
+гипоинсулинизм//
кмірсу алмасуыны бзылуы//
гипергликемия//
гипоергия
***
75Аллергиялы аурулар кезіндегі аллергиялы антиденелер, сенсибилизацияланан лимфоциттер жне аллергиялы медиаторларды тзілуі мен сер етуі - бл://
патогенезді басты тізбегі//
патогенездегі кері айналып соу шебері//
+патогенездегі себеп-салдарлы атынастар//
патогенез дамуындаы ынталандырушы механизм//
патогенездегі адаптациялы реакцияларды осылуы
***
76Патогенезді басты тізбегін анытау ажет://
ауруды себептерін жою шін//
заымдаушы медиаторлара ыпал ету шін//
салдарлы блінулерге ыпал ету шін//
ауыр субъективті сезімдерді жою шін//
+себеп-салдарлы араатынастарды тізбектерін зу шін
***
77 Жылулы соы кезінде дене температурасыны жоарылауынан нерв-блшыеттік озымдылы артады, салдарынан тырысулар жне жиырылулы термогенез кшейеді. Соысы температура ктерілуіне ыпал етеді жне нерв орталытары мен блшыеттерді озымдылыын арттырады.Бл://
процесстерді генерализациясы//
патогенезді басты тізбегі//
+кері айналып соу шебері//
патогенездегі спецификалы жне бейспецификалы механизмдері//
патогенездегі жергілікті жне жалпы процесстерді араатынастары
***
78 Кшті ауыру сезімі (тте-тас ауруы, тіс ауруы кезіндегі) артериялы ысымны былуын, жрек аысыны, тыныс алуды згеруін туындатады – бл осыны мысалы://
патогенезді басты тізбегіні//
патогенезді кері айналып соу шеберіні//
патогенезді себеп-салдарлы араатынастарыны//
+патогенездегі жергілікті жне жалпы процесстерді араатынастарыны//
патогенездегі спецификалы жне бейспецификалы механизмдерді
***
79Ауруды механизмдерін йрену шін каузальді патогенез осыны оып білуді негізінде жатыр деп болжайды://
+морфологияны//
функцияны бзылыстарын//
организм реактивтілігі мен резистенттілігін//
организмні конституциясы мен тым уалаушылыын//
организмге сер ететін себеп пен жадайды
***
80Организмні шыл оранысты-орын толытыратын механизмдеріне жатады://
+жтел//
фагоцитоз//
антиденелерді ндірілуі//
тіндерді гипертрофиясы//
тіндерді гиперплазиясы
***
81Тмауды басынан кешірген науаста жрек тсында сыздап бара жатан ауырсыну, физикалы жктемелер кезіндегі ентігу, жалпы лсіздік, аяындаы ісінулер пайда болды. Дене температурасы 38,20С. арау кезінде ерін жне мрын шыны цианозы, миокард гипертрофиясы аныталды. ЭКГ-да жыбырла аритмия аныталды. Берілген жадайда салыстырмалы траты оранысты-орын толытыратын механизмдерге жатады://
су//
тшкіру//
кзден жас ау//
?+азаларды гипертрофиясы//
жылу реттелуіні жоары дегейге ктерілуі
***
82 Сауыуды траты механизмдеріне жатады://
катехоламиндерді босауы//
деподан эритроциттерді шыуы//
ан нруыздарымен уларды бейтараптануы//
+оранысты рефлекстерді осылуы//
репаративті регенерация
***
83 Патогенездік емні негізінде осыан сер ету маызды://
ауруды себебіне//
ауруды симптомына //
организм реактивтілігі//
+ауру патогенезіні негізгі тізбегіне//
ауруды спецификалы кріністеріне
***
?84 Науас жтелгенде сары-жасыл тсті, ою аырыты шыуы иындайды, дене температурасы 39°С дейін ктерілгені, физикалы жктемелерде ентігу пайда болатыны, жтелгенде жне тере дем аланда кеуде уысында ауырсыну пайда болатыны, жалпы лсіздік, тершедік мазалайтыны аныталды. Суы тигеннен кейін жылдам ауырып алды. аыры талдамасында – грам-о диплококктар. Берілген жадайдаы патогенездік емні мні - осыны таайындауда://
оттегімен дем алу арылы емдеуді//
кеуде уысыны электрофорезін//
бактериялара арсы препараттарды//
+дене ызуын басатын препараттарды//
муколитикалы препараттарды
***
85 Патогенездік алдын алу шараларына жатады://
жол жру ережелері//
тмау кезінде маска киіп жру//
инфекциясы бар науастарды ошаулау//
ндірітегі техника ауіпсіздігі//
+дене шынытыру мен спортпен айналысу
***
86 Патогенездік алдын алу шараларына жатады://
+профилактикалы екпелер//
оранысты киімді пайдалану//
дезинфекциялау//
радиация кезінде радиопротекторларды пайдалану//
шыбын-шіркейлерді жою (ішек инфекциясын алдын алу ретінде)
***
87 Реактивтілік- бл организмні осындай асиеті://
з тіршілігін згерте алуы//
ішкі ортаны серлеріне жауап айтара алуы//
+оршаан орта серлеріне тіршілігін згертпей жауап беру асиеті//
сырты ортаны серлеріне арсы тра алуы//
оршаан орта серлеріне тіршілігін згерте отырып жауап беру асиеті
***
88 Филогенездік дегейі бойыншареактивтілікті жалпы тріне жатады://
+трлік//
топты//
спецификалы//
даралы//
физиологиялы
***
89 Балалы шатаы патологияларды онтогенездік ерекшеліктеріне жатады://
+симптоматиканы болмауы//
ауруды созылмалы аымы//
ауру сезіміні наты жерде орналасуы//
заымдануа генерализацияланан реакция//
трлі азаларда патологияларды кп болуы
***
90 Ерлерде осыны дамуына бейімділік бар://
депрессия//
+атеросклероз//
тте тас байлану ауруы//
темір тапшылыты анемия//
диффузды токсикалы зоб
***
91 Науас П., 82 жаста, лсіздікке, блшыеттеріні ауыратынына шаымданады. Науас ждеу, терісі ра, дене температурасы 35,9ºС. Тексергенде кпені солжа тменгі блігіні пневмониясы аныталан. Науастаы ауруды симптомдарыны айын емес болуы реактивтілікті ай трін крінісі://
трлік реактивтілікті//
топты реактивтілікті//
биологиялы реактивтілікті//
спецификалы реактивтілікті//
+даралы реактивтілікті
***
92 аны 1 топа жататын адамдарда асазанны ойы жара ауруыны жиі кездесуі осы ерекшеліктермен байланысты://
трлік реактивтілікті//
+топты реактивтілікті//
биологиялы реактивтілікті//
даралы реактивтілікті//
бейспецификалы реактивтілікті
***
93 Вегетативті нерв жйесініпарасимпатикалы блігіні озымдылыын тексеру шін Ашнер сынамасы жргізілді. Науастарды кз алмасын басанда кейбір науастарда пульсты баяулауы, кейбірінде пульс згермеді. Бл мысалы://
трлік реактивтілікті//
топты реактивтілікті//
жас шамасына байланысты реактивтілікті//
спецификалы реактивтілікті//
+даралы реактивтілікті
***
94 Патологиялы спецификалы реактивтілікті мысалы болып табылады://
+аллергия//
иммунитет//
фагоцитоз//
наркоз кезіндегі реактивтілікті згеруі//
жараатты шок кезіндегі реактивтілікті згеруі
***
95 Спецификалы реактивтілікті крсеткіші болып табылады://
озымдылы//
тзімділік//
тітіркенгіштік//
сезімталды//
+антидене тзілуіні арындауы
***
96 Бейспецификалы патологиялы реактивтілікті мысалы болып табылады://
аллергия//
аутоиммунды аурулар//
+эпилепсия кезіндегі реактивтілік//
иммунды тапшылыты жадайлар//
заымдаушы ыпалдара антидене тзілуіні жоарылауы
***
?97 Акулалардаы жаралар ешашан ірідемейді. Бл осыны мысалы://
топты реактивтілікті//
+спецификалы реактивтілікті//
даралы реактивтілікті //
жре пайда болан реактивтілікті//
туа біткен резистенттілікті
***
98 Конституциялы реактивтілікке байланысты патологияа жатады://
жараат//
диатездер//
инфекциялар//
+спелерді суі//
венерологиялы аурулар
***
99 М.В. Черноруцкий жіктемесі бойынша дене бітіміні астениялы типінде осыан бейімділік жиі кездеседі://
семіруге//
антты диабетті 2 типіне//
+лтабарды ойы жарасына//
біріншілік артериялы гипертензияа//
ттас ауруына
***
100 Науас В., 82 жаста, лсіздікке, тез шаршаыштыа шаымданады. Терісі ра, дене температурасы 36,00С. Осы жастаы адамдара тн://
инфекцияларды жылдам таралуы//
+азаларды функциялы белсенділігіні тмендеуі//
экзо- жне эндотоксиндерге жоары сезімталды//
эндокрин жйесі дамуыны жетілмеуі//
тосауылдар ткізгіштігіні артуы
***
Таырыбы: «Тымуалаушылыты патологиядаы рлі»
Кариотипте осымша хромосома пайда болуыны себебін атаыз://
нктелік мутациялар//
хромосомаларды делециясы//
экспансияларды мутациялары//
+хромосомаларды ажырамауы//
хромосомаларды анафазада алып оюы
***
Аутосомды-доминантты трде тымуалайтын ауру://
гемофилия А //
Даунауруы //
+ахондроплазия//
фенилкетонурия//
Шерешевский-Тернер синдромы
***
Моногендікаутосомды-рецессивтіаурулара жатады://
+гемофилия//
дальтонизм//
муковисцидоз//
брахидактилия//
Гентингтонхореясы
***
рылымды генні мутациясы осыны дамуыны негізінде жатыр://
альбинизмні//
алкаптонурияны//
Даун ауруыны//
фенилкетонурияны//
+ора трізді-жасушалыанемияны
***
Тымуалайтын энзимопатиялар осыны патогенезіні негізінде жатыр://
+гендікмутацияларды//
кариотипті згеруіні//
хромосомалар рылымы згеруіні//
хромосомалар саны згеруіні //
бір хромосома дегейіндегі аберрацияларды
***
Бидл-Татумны гипотезасы бойынша моногенді аурулар тсіндіріледі://
ферменттерді, нруыздарды сапалы згерістерімен//
ферменттерді, гормондарды сапалы згерістерімен //
+энзимдерді, нруыздардысанды згерістерімен// /
нруыз-тасмалдаушыларды рылымды згерістерімен//
ДНК репарациясыны рылымды згерістерімен
***
Тым уалайтын энзимопатияларды осы трінде метаболизмні аралы німдері организмде арты жиналады://
альбинизм//
дальтонизм//
гемофилия А//
+алкаптонурия//
афибриногенемия//
***
Тымуалайтын энзимопатияларды ішінде микроцефалия, аыл-есті кем болуы, гиперрефлексия жне рысуларды дамуы осыан тн://
+фенилкетонурияа//
алкаптонурияа//
галактоземияа//
гликогеноздара//
альбинизмге//
***
Репарациялы ферменттерді гендеріні мутациясымен байланысты дамитын тымуалайтын аурулара жатады://
ора трізді-жасушалыанемия//
+пигменттік ксеродерма//
Даунсиндромы//
А гемофилия //
альбинизм
***
Мутацияа шыраан ген гетерозиготалы жадайда іске асатын жне осы белгіні ерлер мен йелдер арасында бірдей жиілікте байалуымен сипатталатын тым уалайтын аурулара тн://
аутомутагендерді пайда болуы//
ферменттер тзілуіні бзылуы//
+рылымды нруыздар тзілуіні бзылуы//
ДН репарациясы ферменттеріні белсенуіні тежелуі//
бейспецификалы ызмет атаратын нруыздар тзілуіні бзылуы
***
Хромосомды аурулара жатады:
+Клайнфельтерсиндромы//
фенилкетонурия//
алкаптонурия//
альбинизм//
гемофилия
***
5 жасар балада брахицефалия, жарыместік, кзді монголоидты пішіні, алааннытртсаусатыбгуыртысы («маймыл ыртысы»), жалпа кесірік. Кариотип 47 хромосомадан рылады. Бл белгілер осы синдрома тн: //
Патау//
Даун//
+Х-трисомия//
Клайнфельтер//
Шерешевский – Тернер
***
Науас Ш., 5 жаста,кзі нашар креді, рысу стамалары байалады, есітуі де нашарлаан. Терісінде бртпелер бар, мрын пішіні згерген, алдыы тістері згерген, аяы исы, микроцефалия. Вассерманреакциясыайын о нтижелі. Анасында жктілік кезінде Вассерманреакциясыо нтижеліболан. Блбелгілертуабіткентымуалайтынауруатн://
сифилиске//
альбинизмге//
А гемофилиясына //
алкаптонурияа//
+фенилкетонурияа
***
Мультифакторлы аурулар тобына жатады://
альбинизм//
гемофилия//
муковисцидоз//
ахондроплазия//
+асазанны ойы жарасы
***
Физикалы мутагендік факторлара жатады://
вирустар//
электр тоы//
+ультра клгін сулелер//
тмен барометрлік ысым//
биіктіктегі кіші демелі жылдамдытар
***
Эндогендікмутагендерге жатады://
+босрадикалдар//
алкилдеушіагенттер//
ультра клгін сулелер//
иондаушы радиациялар//
микроорганизмдерді антигендері
***
Науасты дене бітімі астениялы, бойы зын, біріншілік жне екіншілік жыныс белгілері жетілмеген, аылы кем. Кариотипі 22А ХХУ. Жынысты хроматин бар. Бл белгілер тн://
Даун синдромына//
Эдвардс синдромына//
+Клайнфельтер синдромына//
Мысыша мияулау синдромына//
Шерешевский-Тернер синдромына
***
Науас А., бойы 148 см, мойын тсында тері атпары бар, мойны «сфинкс» трізді, біріншілік аменорея, бедеулік аныталды. Бйректі жне жректі туа біткен ааулары бар. Бл синдромны кариотипін атаыз://
44А ХХ//
44А ХУ//
+44А ХО//
44А ХХХ
45А ХХ//
***
рпаа берілмейтін тым уатын аурулар://
+гендік //
геномды//
хромосомды//
гипогенитальді//
жартылай доминантты
***
Тымуалайтын ауруларды пренатальді диагностикасыны е жиі таралан дісіне жатады:
фетоскопия//
науасты диспансеризациялау//
ультрадыбысты зерттеу//
егіздік діспен тексеру//
+генеалогиялы шежірені растыру
***
Таырыбы: «Жасуша заымдануы. Заымданулара организмні жалпы реакциясы»
Генетикалыбадарламаны згеруі салдарынан жасушаны заымдануы байалады://
+алыпты гендерді репрессиясында//
ДН репарация гендеріні экспрессиясында //
патологиялыгендерді тежелуі кезінде//
субклеткалыорганеллалар згергенде//
тотыу жнефосфорилдену ажырауында
***
Жасуша заымдануыны эндогендік себептеріне жатады://
вирустар//
+иммунды кешендер//
механикалы ыпалдар//
ауыр металлдар тздары//
электромагниттік толындар
***
Осмометрді згеруі жне плазмалы мембрана арылы жасушалар клемін реттеу механизмі бзылуынан жасушалар зардапталуыны бейспецификалы кріністері дамиды, осы кріністі патогенезінде маызды://
+Na/К - АТФ-аза активтілігіні тмендеуі//
липидтерді асын тотыу процестеріні тежелуі//
жасуша ішіндегі осмосты ысымны тмендеуі//
цитозольдінруызды гидрофильдігіні азаюы//
Са2-АТФ-аза активтілігіні жоарылауы
***
Зардапталан жасушаларда ферменттік белсенділікті згеруі осымен байланысты://
калийді жасуша ішіне енуімен//
жасушаішілік алкалозды дамуымен //
ауызды молекулаларды айтымсыз денатурациясымен//
оттегі субстраттарыны жеткіліксіздігімен//
+лизосомалар заымдалуымен
***
Жасушаларды созылмалы заымдалуыны апатты сатысынан кейін дамитын сатысындабайалады://
жасушаны генетикалыаппаратыныактивациясы//
алан рылымдарды ызметтеріні жоарылауы//
+жасуша рылымыны гипертрофиясы, гиперплазиясы//
РН, нруыздар жне АТФ тзілуіні тежелуі//
жасушаны дистрофиясы жне лімі
***
Жасушада иондалан кальцийді тым арты жиналуынан орайды://
ядро//
лизосома//
рибосома//
цитоплазмалы мембрана//
+саркоплазмалыретикулум
***
Липидтерді асын тотыуыны белсендірілуі ыпал етеді://
Д- гипервитаминоза//
каталаза белсенділігіні артуына//
+згерімді валенттілігі бар металлдарды жоарылауына//
супероксиддисмутаза белсенділігіні артуына//
альфа-токоферролды артуына
***
ан алан кезде оны сйылту шін дрігер-зертханашы натрий хлоридіні гипотониялы ерітіндісін олданды. Эритроциттерді айын гемолизі байалды. ан жаындысында пішіні сфераа сас эритроциттер аныталды. Эритроциттер заымдалуыны негізгі механизмі осымен байланысты://
мембраналы протеазаларды белсенуімен//
мембраналы фосфолипазаларды белсенуімен//
+мембраналарды осмосты заымдалуымен//
мембраналар липидтеріні асын тотыуымен//
ірімолекулалы кешендерді эритрроциттер бетіне адсорбциясымен
***
Жасушаны ишемиялы заымдануларында байалады://
+Са-АТФазаактивтілігіні жоарылауы //
Nа/К-АТФазаактивтілігіні тмендеуі//
жасушада Саиондарыконцентрациясыны азаюы //
липидтерді асын тотыу процесіні тежелуі//
фосфолипаза А2 тежелуі
***
Жасушалар мембараналарыны ткізгіштігіні артуы келеді://
жасушалардан натрийді шыуына//
жасуша ішілік калийді жоарылауына//
жасуша ішілік кальцийді азаюына//
жасуша ішілік оттегіні жоарылауына//
+жасушалардан ферментетрді шыуына жне гиперферментемияа
***
Жасушаны ишемиялы заымдануы кезіндегі жасуша ішілік метаболизмні компенсаторлы згерістеріне жатады://
+креатинфосфаттымобилизациялануы//
анаэробты гликолиз процесіні тежелуі//
лизосомалыферменттердіактивациясы //
митохондрияларда тотыу жнефосфорилдену ажырауында//
аденилдінуклеотидтердікатаболизмдік німдеріні жиналуы
***
Жасушаны рецепторлы аппаратыны бзылыстарын туындата алатын процестерді атаыз://
кальмодулинактивациялануы//
гуанилатциклазаныактивациясы //
+мембрана байланыстыратынфосфолипазалардыактивациясы//
антиоксиданттыжйеніактивациясы//
жасушадакалийдіжиналуы
***
Жіті жасуша заымдануыны бірінші сатысын атаыз://
некроз//
некробиоз//
паранекроз//
+жасушаны бейспецификалыреакциясы//
біріншілікті спецификалы сер ету
***
Жасушаларды антиоксидантты оранысыны ферментті емес факторын атаыз://
глюкуронидаза//
+альфа-токоферол//
еківаленттітемір иондары//
глутатионпероксидаза//
сутектотыы
***
Цианидті калиймен жасуша заымдануыны спецификалы крінісіне жатады://
майларды асын тотыуны активациясы//
генетикалыаппараттарды заымданулары//
мембрана фосфолипидтерінідеструкциясы //
нруызды рылымдарды денатурациясы//
+цитохромоксидазаныблокадасы
***
Кардиомиоциттерді ишемиялы заымданулары кезіндегі айын ацидозды салдары://
Nа/К-АТФазаактивациясы//
антиоксиданттардыартуы//
лизосомалыферменттердіинактивациясы//
+миофибрилланы жиырулы функциясыны тмендеуі//
креатининкиназалы жйе ферменттеріні активациясы
***
Жасушада бос иондалан кальций жоарылаандабайалады://
+фосфолипаза А2активациясы //
фосфолипаза Синактивациясы//
цитоплазмалымембрананыгиперполяризациясы //
липидтердіасынтотыуынытежелуі//
жасушадан К шыуыны азаюы
***
Некроздыапоптоздан айырмашылыы://
+абынулыреакцияны дамуы//
клиникалы кріністерді болмауы//
гидролиздік ферменттерді тежелуі//
жасушада дистрофиялы згерістер болмауы//
рамында хроматин бар фрагменттерді тзілуі
***
Жасуша заымдануындаы интрацеллюлярлыадаптациялымеханизмдергежатады://
гликолизді тежелуі//
гиалоплазманыбуферлік жйелеріні тежелуі//
гиалоплазмаализосомалыферменттерді шыуы//
кальцийиондарыныжасушаа тасымалдануыны кшеюі//
ДНК-полимеразажнелигазаларды активациясы
***
ызба, бас ауруы, тбетті тмендеуі, миалгиялар, артралгиялар, лейкоцитоз, жылдамдатылан ЭТЖ, анда темір жне мырышты азаюы, С-реактивті ауызды жоарылауы организмні заымдануа деген жалпы реакцияларына тн, осы реакцияларды негізгі медиаторларын атаыз://
прооксиданттар//
биогендікаминдер//
комплемент жйесіні бліктері//
абынуды олдайтын цитокиндер//
лизосомалы ферменттер
***
Комплемент жйесі белсендірілуіні салдары://
фагоцитоз тежелуі//
нысана-жасушаларды дегидратациясы//
месжасушалардыгистамин тзуіні тежелуі//
полиморфтыядролылейкоциттердіактивациясы//
нысана-жасушаларды алыпа келуі
***
Стресс-реакциялара тн://
гипотермия//
лимфалы тіндердігиперплазиясы//
артериялы ысымны тмендеуі//
анда глюкокортикоидтар млшеріні азаюы//
+айыршабез жне лимфа тйіндеріні атрофиясы
***
Жалпы адаптациялы синдромыны іске асыру механизмдері осыны ндірілуі жоарылауымен байланысты://
+глюкокортикоидтарды//
вазопрессинні//
андрогендерді//
альдостеронны//
эстрогендерді
***
Стресті дамытатын фактор сер еткеннен дамитын, затыы 6-48 саата созылатын «жалпы бейімделу синдромыны» осы сатысында айырша безді, ккбауырды жне лимфа тйіндері лшемдері кішіреюінен баса байалады://
эндогендік опиоидтар слденісіні тмендеуі//
бйрексті безі милы абатыны белсенуі//
заымдаушы фактора организмні тратылыыны жоарылауы//
екіншілік иммунды тапшылыты дамуы//
бйрексті безі ыртысыны гипертрофиясы
***
Науас Д., 46 жаста. Диагнозы: «Солжаарыншамиокардыныалдыыабырасыны инфаркты». Жарты жыл брын пациент клік апатына шырап, йелі мен баласы айтыс болан. Солкезденбастап стресс жадайындажржнетемекінікпшегеді. 3 ай брын ішіні жоары блігінде ауру сезімі пайда болан. Тексергенде асазанны сілемейлі абатында эрозиялы заымданулар бар екендігі аныталды. Жалпы адаптациялы синдромны осы сатысы аталады://
адаптация//
апатты//
+алжырау//
шока арсы//
тзімділік
***
Стреске бейімделуді негізгі механизмдеріне жатады://
адренергиялы жйені белсендірілуі//
+опиоидергиялы жйені белсендірілуі //
симпато-адреналды жйені белсендірілуі //
ГАМК-ергиялы жйені тежелуі//
серотонинергиялы жйені тежелуі
***
Науас К., 28 жаста, клік апатынан кейін 15 минуттан со ауруханаа жеткізілді. Пациент есін біледі, атты жне кп сйлейді, кмек срайды. Орнынан трып кеткісі келеді, жиі крсінеді. Беті бозылт, суы тер аптаан. Кз шарасы шыыы, аса абыы кеейген, жылтыр. Экстремалді жадайды осы сатысына тн://
брадикардия//
эндотоксемия//
артериялы гипотензия //
антиноцицептивті жйені тежелуі//
симпатоадреналдыжйені озуы
***
Осы шокты аымында эректильді жне торпидті сатыларын ажыратады, дамуыны негізгі патогенездік механизміне жатады://
микроциркуляцияны бзылуы//
анайналымны орталытануы//
симпато-адреналды жйені тежелуі//
гипоталамус-гипофиз-бйрексті бездері жйесіні белсендірілуі//
+кшті ауыру сезімді серпіндерді миа кптеп тсуі
***
Шок кезіндегі анайналым орталытануыны негізгі механизмі осымен байланысты://
+симпатикалы жйке жйесіні белсендірілуімен//
альфа- жне бета -адреноблокаторларыны тежелуімен//
гипоталамо-гипофизарлы- бйрексті бездері жйесіні тежелуімен//
вазоконстрикциялы сері бар заттектер рамыны тмендеуімен//
рса уысындаы азалара анны жинаталуы
***
Зат алмасу мен микроциркуляцияны шок-спецификалы бзылыстарына жатады://
+пре- жне посткапиллярларды жиырылуы//
эритроциттерді агрегациясыны лсіреуі//
биологиялы тотыу процесстеріні кшеюі//
вазоактивті заттектер тзілуіні тежелуі//
тамыр ткізгіштігіні тмендеуі//
***
Таырыбы: «Апоптоз патофизиологиясы»
Электронды-микроскопиялы дегейде аныталатын апоптозды ерте белгісін атаыз://
+ядроны фрагменттерге ыдырауы//
митохондрия бзылыстары//
мембрана бліністері жне жасушаны дезинтеграциясы//
апоптозды денешіктерді крші жасушаларды фагоцитоздауы//
ядролыхроматиннігомогендік масса тріздес тыыздалуы
***
Апоптозды некроздан айырмашылыы://
+гомеостазды физиологиялы реттеуші компонент//
блінген жасушаларды деструкциясыны бір трі//
жасушаны патологиялы ліміні бір варианты//
жасушаны гетеролиздік ыдырау механизмi//
ыдыраан жасушаны аутолиздік механизмi
***
Жасуша апоптозына тн белгі://
Жасушаны гипергидратациясы//
ДН- ны ретсіз жарылуы//
+лизосомалыферменттердіактивациясы//
жасуша ядросы лімге шырамай жатып цитоплазманы луі//
ДН-ны белгілі бір бліктеріні ажырауы
***
Апоптоз кезінде ядроны блшектенуі осыны дамуын туындатады://
апоптозды денешіктерді тзілуі//
ДНК-ны нуклеосомды блшектенуіні кбеюі //
+нуклеосома аралык ядролы ДНК-ны реттелген дегидратациясы//
сырты мембрананы жыртылуы//
хроматинні кбеюi
***
Апоптозды денешіктер бл://
ядросы кариорексискешыраан жасуша//
апоптоздыбастапы сатысынаенгенжасушалар//
аяталмаан фагоцитозданалан жасуша алдытары//
зiлген жеке нуклеосомалы блшектер//
+органелла, цитоплазма, хроматин алдытары бар жасуша фрагменті
***
Апоптозды соы нтижесі саналады://
+жасушаларды ыдырауы//
жасушаларды жыртылуы//
жасушаларды ісінуі//
жасушаларды ліеттенуі//
жасушаларды фрагментациялануы//
***
Терминалды натылану жадайында жетілмеген апоптозды жасушаны мысалы://
заымдану кезінде жасушаларды луі//
зiнi функциясын атаран жасушаларды луi//
+эмбриональді даму барысындаы жасушаларды луі//
иммунды жауапты алыптасуынан кейінгі лимфоциттерді жою//
патологиялы жадайлар кезiнде жасушаларды тадамалы луi
***
Науасты ішіні барлы аумаындаы ауырсыну мазалайды. Операция кезінде аныталаны: жіішке ішек ілмектері іскен, тсі ара, мезентериялы тамырлар тромбтармен бітелген, сірнелі абат фибринмен басылан. Жасуша ліміні осы патологиялы тріне тн: //
хроматинні маргинациясы//
мембраналар ттастыыны саталуы//
абынулы реакцияны болмауы//
+лизосомалы ферменттерді белсенуі//
ДН блшектейтін эндонуклеазаларды белсенуі
***
Апоптоза арсы гендерге жатады://
p53//
Bid //
Bad//
Bax//
+Bcl-2
***
Апоптозмеханизмдеріні тежелуінен дамитын ауру://
ЖИТС //
миокард инфаркты//
аплазиялы анемия//
Альцгеймерауруы//
стбезініобыры
***
Таырыбы: «Шеткі анайналым жне микроциркуляция бзылыстары»
Артериялы гиперемияны себептері: //
+тамырларагистаминні сері//
тамырларды атеросклерозы//
тамырларды тромбозы//
тамырларды эмболиясы//
ангиоспазм
***
Нейротониялы механизм бойынша дамитын артериялы гиперемия осыны серінен туындайды://
артериолаларды блшыеттік тонусыны спонтанды тмендеуінен//
артериола абыралары миоциттеріндегі Н-холинорецепторларды тітіркенуі//
артериолалардаы миоциттерді альфа-адренорецепторларыны тітіркенуі //
+ артериола абыраларына парасимпатикалы ыпалдарды кшеюі//
артериола абыраларына симпатикалы ыпалдарды кшеюі
***
Артериялыгиперемиянынейропараличтіктипіні дамуына ыпал ететін патогенездікфактордыатаыз://
+адренергиялы жйені блокадасы//
гистаминергиялы жйені активациясы//
парасимпатикалы жйе активтілігіні артуы//
серотонинергиялы жйені тежелуі//
тіндік рН –ты ышылдануы
***
Артериялы гиперемия патогенезіні басты тізбегі://
тіндерді ызаруы//
анаысты жылдамдауы//
азалар клеміні лаюы//
заттек алмасуыны кшеюі//
+артериолаларды кееюі
***
Нейротониялымеханизм бойынша артериялы гиперемия дамиды://
+артериолаларды абыраларына симпатикалы серді кшеюінен//
артериолалардаымиоциттерді-адренорецепторларыны тітіркенуінен//
артериолалардаымиоциттерді-адренорецепторларыны тітіркенуінен //
артериолаларды абыраларына парасимпатикалы серді тежелуінен//
артериолаларды блшы еттік тонусыны спонтанды тмендеуінен
***
анайналым бзылыстары кезіндегі азаны ашы-ызыл тсті болуы байланысты://
анда оксигемоглобин дегейіні жоары болуына//
оттегі бойынша артерио-веналы айырмашылыты артуына//
анда тотысызданан гемоглобин дегейіні жоары болуына//
ызметатаратынкапиллярлардыазаюына//
анаысжылдамдыыныазаюына
***
антты диабетті 1 типімен ауыратын науасты кз тбін тексергенде микротамырларды алыдауы, микроаневризмалар, тамыр абыраларында микротромбтар, микрогеморрагиялар аныталды. Науаста микроциркуляция бзылысыны айсы типтік трі байалады://
+васкулярлы бзылыстар//
интраваскулярлы бзылыстар //
экстраваскулярлы бзылыстар //
анны реологиялы асиетіні бзылыстары //
интерстициалы сйытыты периваскулярлы тасымалдануыны згеруі
***
Артериялы гиперемияларды жаымсыз салдарына жатады: //
сладж-феномені//
тіндерді гипоксиясы//
азаны гипотрофиясы//
+инфекцияларды жайылып кетуі//
днекер тінні суі
***
Веналы гиперемияларды себебі болуы ммкін: //
ангиоспаз//
+веналарды спемен ысылуы//
артерияларды тромбпен бітелуі//
ацетилхолинні тамырлара сері//
тінні оректі заттектерге мтаждыыны артуы
***
Веналы гиперемия осы кезде дамиды: //
симпатоадреналды жйе белсендірілгенде//
тінні оттегіге мтаждыы артанда//
тамырларды альфа-адренорецепторлары озанда//
тіндерде аденозин кптеп жиналанда//
+веналар апаларыны жеткіліксіздігінде
***
Тжірибеде оянны о сан венасы бунажіппен байланды. анаыс жадайын зерттегенде артериолалар мен венулаларда ан аымы жылдамдыы баяулап, тербелмелі боланы, артериялар мен венулалар арасындаы ысым бойынша айырмашылыты азаюы аныталды. Бл белгілер осыны дамыанын крсетеді://
іркілген веналы гиперемияны//
обтурациялы веналы гиперемияны//
+компрессиялы веналы гиперемияны//
нейротониялыартериялыгиперемияны//
нейросалдыартериялыгиперемияны
***
Жрек жеткіліксіздігі дамыан науаста аятарыны цианозы жне ісінуі байалады. Терісі салын. Микроциркуляциясын тексергенде анаысты тікелей жне клемдік жылдамдыы баяулаан. Науаста перифериялы анайналым бзылысыны айсы типтік трі дамыан://
артериялы гиперемия//
+веналы гиперемия//
тромбоз//
ишемия//
сладж
***
Веналы гиперемия кезіндегі тіндерді тсіні ккшіл тартуы осыны млшеріні жоарылауымен байланысты: //
метгемоглобинні//
оксигемоглобинні//
карбгемоглобинні//
+ дезоксигемоглобинні//
карбоксигемоглобинні
***
за веналы іркілуді салдары://
инфекцияларды генерализациясы//
тіндер оксигенациялануыны кшеюі//
тотыу-тотысызданупроцестеріні кшеюі//
аза жне тіндер ызметіні артуы//
+склероздану, азаны циррозы
***
Науас ауарайы салындаан кезде саусатарыны йып алатынына жне атты ауыратынына шаымданады. Осындай стамалар кезінде саусатарыны тсі бозарып суып кетеді жне сезімталдыы бзылады. Науаста дамыан перифериялы анайналым бзылысыны трін атаыз://
артериялыгиперемия//
веналы гиперемия//
тромбоз//
+ишемия//
стаз
***
Компрессиялы ишемия дамиды: //
ангиоспазм кезінде//
атеросклероз кезінде//
артерияларды майлы эмболиясы кезінде//
артериялар тромбпен бітелгенде//
+артериялар бгде затпен ысыланда
***
Айын асцит дамыан науаса рса уысындаы сйытыты алу шін пункция жасалан. Бл шараны 15-інші минутында 5 л сйытыты аланнан кейін науас бас айналуына, лсіздікке жне жрегіні айнуына шаымданады. Таы 1,5 л сйытыты шыаранда науас есінен танып алды. Осы жадайды негізінде перифериялы анайналым бзылысыны айсы типтік трі жатыр://
миды артериялы гиперемиясы //
миды веналы гиперемиясы //
+миды ишемиясы //
миды тромбозы//
эмболия
***
Ишемия аймаында келесі згерістер болуы ммкін://
алкалоз//
гипертрофия//
функциясыны кшеюі//
тіндерді айын ісінулері//
жасуша гиалоплазмасында Са2 жиналуы
***
ыса уаытты ишемиядан кейінгі миокард тініні реперфузиясыны ерте салдары://
ошаты некроз//
гликолизді кшеюі//
гипоксияны жою//
днекер тінні суі//
+реперфузия аймаында ишемия дамуы
***
Ишемия аймаында коллатералды анайналым пайда болуына ыпал ететін факторлар://
ишемия аймаында алкалоз дамуы//
ишемия аймаында гипокалиемия дамуы//
ишемияланан тінде аденозин дегейіні артуы//
вазоконстрикторлы сері бар ББЗ жиналуы//
тамырды тарылан жерінен жоары жне тмен ан градиентіні азаюы
***
Ишемияны жаымсыз салдары: //
+инфаркт
азадаы веналы іркілу//
реперфузия//
артериялы гиперемия//
гликолизді тежелуі
***
Стаз пайда болуына ыпал ететін факторлара жатады://
келуші тамырларды дилатациясы//
тіндерде альбумин фильтрациялануыны азаюы//
тіндерге жоары жне тмен температураны сер етуі//
коллатералды анайналым дамуы//
анаыс жылдамдыыны суі
Наыз капиллярлы стаз кезіндегі эритроциттерді агрегациялануына ыпал етеді://
анда ірі дисперсті нруыздарды концентрациясыны жоарылауы //
+эритроциттерді беткейлік зарядыны жоарылауы//
анда са дисперсті нруыздарды жоарылауы //
глобулиндерді концентрациясыны тмендеуі //
гемодилюция
***
Гистамин серінен тамыр абырасы ткізгіштігіні артуы кезінде байалады://
артериолаларды тарылуы//
эндотелий аралы уыстарды кееюі//
тамырды базальді мембранасыны заымдануы//
эндотелийлік жасушаларды жаруы//
венулаларды спазмы
***
Эндотелий заымданандаы тромб тзілуіні жоарылауы эндотелийде осыны ндірілуіні тмендеуімен байланысты: //
адреналинні//
серотонинні//
А2 тромбоксанны//
+простациклинні//
тромбоциттерді агрегациясы факторыны
***
Ауалы эмболия осы заымдананда дамуы ммкін://
апашалы вена//
бйрек веналары//
сан веналары//
кубитальді веналар//
+бана асты веналар
***
Артериялы тромба, веналы тромба араанда, тн://
коагуляциялы стазды белсенуі//
тамырлы-тромбоциттік гемостазды белсенуі//
ан аысыны жылдамдыы баяу тамырларда тромбтарды тзілуі//
тромб рамында лейкоциттер мен эритроциттерді басым болуы//
тромбоциттер агрегациясы тмен болуы
***
шапен 10000 м биіктікке ктерілгенде кабинаны герметизациясы бзылан, шыш маска арылы дем аланымен жадайы нашарлап шыл онуа мжбр болан. Оттегімен тыныс алуды тиімсіз болуы байланысты://
мида ишемия дамуымен//
+газды эмболия дамуымен //
мида артериялыгиперемия дамуымен//
ауалыэмболия дамуымен //
тромбоэмболия дамуымен
***
лкен анайналым шеберінде эмболия дамуына осы жерде болан згерістер ыпал етеді: //
лкен анайналымвеналарында//
о жа жрекшеде//
о арыншада//
+сол арыншада//
капиллярларда
***
Жрек жеткіліксіздігімен ауыратын науасты тексергенде анны ттырлыыны жоарылауы байалан. Эритроциттерді агрегаты тыыз орналасан, млшері ртрлі, дгелектенген. Науаста дамыан микроциркуляция бзылысыны типтік трін атаыз://
сладжты аморфты типі //
сладжты билиарлы типі//
сладжты классикалы типі//
+сладжты декстранды типі//
сладжты гранула трізді типі
***
Таырыбы: «абыну патофизиологиясы»
абыну – бл://
ауру алды жадай//
нозологиялы бірлік//
патологиялыреакция//
патологиялы жадай//
+біртектес дерттік деріс
***
абынуды жиі себебі болып табылады: //
+биологиялыфакторлар//
механикалыфакторлар//
физикалыфакторлар//
химиялыфакторлар//
психогендік факторлар
***