Зертханалы жмыс №3
Таырып: Жартылай ткізгішті диодтарды іске осылуыны негізгі схемаларын оып мегеру
Жмысты масаты: Кернеуді шектеушілерді жмысын зерттеу.
Жмысты орындау тртібі:
1. Electronics Workbench-ті кмегімен 3.1. суретте крсетілген схеманы растыру керек. р-трлі нсадаы диодтар 3.1.-кестеде крсетілген. Функционалды генератордаы кернеуді Vbx=N+5B орнатып, мндаы N-нса нмірі (форма синусоидалы), кіретін жне шыатын кернеулерді осцилограммасын салып, кіріспе кернеуді максимумы мен кернеу шектеуіні дегейін аныта.
Таблица3.1
| Вар- нт | Диод | Вар- нт | Диод | Вар- нт | Диод | Вар- нт | Диод |
| BA157GP | BYM11-400 | D1N3611GP | D1N4002GP | ||||
| D1N4245GP | D1N4383GP | D1N4942GP | D1N5059GP | ||||
| D1N6478 | GF1A | GI810 | RGP20B | ||||
| GL34A | GP08A | GP10A | GP15B | ||||
| GP20G | RGF1A | RGL34A | RGP10A |
Сурет 3.1
2. Electronics Workbench-ті кмегімен 3.2. суретте крсетілген схеманы растыру керек. р-трлі нсадаы диодтар 3.1.-кестеде крсетілген. Функционалды генератордаы кернеуді Vbx=N+10B анытап (формасы синусоида), траты кернеу кзіндегі кернеуді V=N*B аныта, мндаы N-нса нмірі.
а) о ыысу кезіндегі кернеу дегейін лше: керіс жне шыыс кернеулерді осцилограммасын салып, оларды минимум мндерін жне кернеу шектеуіні денгейін аныта.
б) теріс ыысу кезіндегі кернеу дегейін лше: керіс жне шыыс кернеуді осцилограммасын салып, оларды минимум мндерін жне кірнеу шектеуіні дегейін аныта.
3. Electronics Workbench-ті кмегімен 3.3. суретте крсетілген схеманы растыру керек. р-трлі нсадаы диодтар 3.1.-кестеде крсетілген. Функционалды генератордаы кернеуді Vbx=N+10B анытап (формасы синусоида), резистор кедергісін Rn= N кОм есептеіз, мндаы N-нса нмірі. Кіріс жне шыыс кернеулерді осцилограммасын салып, шыыс крнеуді минимумын жне кернеу шектеуні денейін аныта.
4. Electronics Workbench-ті кмегімен 3.4. суретте крсетілген схеманы растыру керек. р-трлі нсадаы диодтар 3.1.-кестеде крсетілген. Функционалды генератордаы кернеуді Vbx=N+10B анытап (формасы синусоида), Rn= N кОм резистор кедергісін тауып, траты кернеу кезіндегі крнеуді U=N*B аныта, мндаы N-нса нмірі.
а) о ыысу кезіндегі кернеу дегейін лше: кіріс жне шыыс кернеулерді осцилограммасын салып, кірі, шыыс керенулерді минимумын жаз, крнеушектеуіні дегейін.
б) теріс ыысу кезіндегі кернеу дегейін лше: керіс жне шыыс кернеуді осцилограммасын салып, оларды минимумдарын аныта жне кернеу шектеуіні дегейін тап.
Сурет 3.2 - Тізбектелген ыыспалы шектеуші.
Сурет 3.3- Шунтирующий ограничитель
Сурет 3.4 – Ыыспалы шунттылан шектеуші
5. Electronics Workbench-ті кмегімен 3.5. суретте крсетілген схеманы растыру керек. р-трлі нсадаы диодтар 3.2.-кестеде крсетілген. Функционалды генератордаы кернеуді Vbx=N+10B анытап (формасы синусоида), резистор кедергісін Rn= N кОм бойынша аныта, N-нса нмірі. Кіріс жне шыыс кернеулеріні осцилограммасын салып, шыыс кернеулеріні максимумы мен кернеу шектеуіні дегеін аныта.
Сурет 3.5 – Стабилитрондаы шунтаушы шектеуші.
Таблица 3.2
| Вар- нт | Стабилитрон | Вар- нт | Стабилитрон | Вар- нт | Стабилитрон | Вар- нт | Стабилитрон |
| 1N4734 D | 1N4740 D | 1N4739 D | GLL4735 | ||||
| GLL4737 | SML4740 | 1N4370A | 1N4681 | ||||
| 1N4728A | 1N4733A | 1N5228B | 1N5998B | ||||
| D1N4728A | BZV37 | BZV49-C10 | BZV60-B10 | ||||
| BZV60-B2V4 | BZV85-C10 | BZV90-C10 | 1N5918B |
6. Electronics Workbench-ті кмегімен 3.5. суретте крсетілген схеманы растыру керек. р нса шін стабилитрондар мні 3.2 – кестеде берілген. Vbx=N+10B арылы функционалды генератордаы кернеуді аныта (формасы синусоида). Rn – резисторды кернеуін келесі трде аныта: Rn= N кОм, N – нса нмері. Кіріс жне шыыс кернеулеріні осцилограммасын сал, шыыс кернеулеріні максимумы мен кернеу шектеуіні дегеін аныта.
Сурет 3.6 - Стабилитрондаы симметриялы шунтаушы шектеуші
Баылау сратары:
1. Ыысусыз жне ыыспалы тізбектелген шектеушілердегі кернеу шектеушіліріні дегейлері арасындаы айырмашылытары андай?
2. Ыыспалы шектеуіндегі крнеу шектеуіні дегейін нені анытайды?
3. Ыыспалы шунттауышы шектеушідегі крнеу шектеуіні дегейі алай аныталады?
4. Стабилитрондаы шунттауышы шектеушідегі крнеу шектеуіні о жне теріс дегейлері немен аныталады?
5. Стабилитрондаы шунттауышы шектеуіші мен стабилитрондаы симметриялы шунттауышы шектеуші арасыдаы айырмашалы андай?
сынылатын дебиет
1. Пасынков В.В., Чиркин Л.К Полупроводниковые приборы. Учебник для вузов СПб.:Лань, 2003
2. Федотов В.И. Основы электроники М.:Высшая школа,1990
3. Герасимов В.Г. Основы промышленной электроники М.: Высшая школа,1986
4. Гальперин М.В. Практическая схемотехника в промышленной автоматике М.: Энерго-атомиздат, 1987
5. Павлов В.Н., Ногин В.Н. Схемотехника аналоговых электронных устройств М.: Радио и Связь, 1997
6. Пароль Н.В. Кайдалов С.А. Фоточувствительные приборы и их применение: Справочник. М.: Радио и Связь, 1991
7. Булычев А.Л., Лямин П.М., Тулинов В.Т. Электронные приборы. Учебник для вузов. М.: Лайт ЛТД, 2000
8. Титше У., Шенк К.Полупроводниковая схемотехника: Справочное руководство. М.: Мир, 1982
Баылау тапсырмасы СЖ [1, 2, 7]
1. Тізбектелген жне шунттаушы шектеушелердегі шыыс кернеулеріні айырмашылытары андай?
2. Жартылай ткізгіштік диоттарды трлері андай?
3. Стабисторлар мен стабилитрондар, оларды олданылуы жне ызметі.