Сабақты меңгерудегі соңғы мақсаты
Студент білуі тиіс:
1) Құлақ, тамақ және мұрын аурулары бар науқастың амбулаториялық картасын толтыра білу.
2) Пациенттің ЛОР-органдарының жағдайы туралы ақпаратты жинау және анализдек(талдау).
2.1 Науқас пен оның туыстарына сауалнама жүргізу: шағымдарды анықтау, өмірі мен ауруы туралы анамнез(ақпарат, тарих) жинау.
2.2 Зерттеулер жүргізу: мұрынның функциялары (тыныс алу, иіс сезу); есту және сөйлеу, евстахий түтігінің отоскоппен өткізгіштігі, прессорлық үлгі жүргізу(фистульды симптомды және трагус-симптомды анықтау ), жұту, мұрын және сыртқы құлаққа бактериологиялық сараптама үшін материалдың биоптатесін(забор - ын) жүргізу.
2.3 Түрлі құралдармен(инструменттермен) зерттеу жүргізу: камертонмен естуді зерттеу, пальпацияны және ЛОР-органдарының эндоскопиялық зерттеулерін қарастыру : алдыңғы риноскопия, фарингоскопия, тікелей емес ларингоскопия, отоскопия;
2.4 Негізгі және қосымша зерттеу әдістерінің нәтижелерін бағалау(аудиограммалар, мұрын айналасындағы қуыстардың және бас сүйектерінің рентгенограммасы; ЛОР-органдардың аурулары кезінде компьютерлік томография арқылы көрсеткішін анықтау);
2.5 (Ликвор)-лық зертханалық зерттеулердің нәтиежесін анализдей білу; миға аспаптық(инструменттік) зерттеу жүргізе білу: омография, эхография, реоэнцефалография, ангиография, сцинциография, ЛОР-органдары ауруларының асқынуынан емдеу тактикасын және диагностикасын радиоизотопты зерттеу әдістерімен анықтау.
3) ЛОР-аурулардың патогенезін, этиологиясын білу.
4) Клиникалық және эпидемиологиялық диагноздардың қойылым алгоритмімен иелену(жасай білу, қолдана білу), емдеу және профилактикалық іс-шаралар тағайындау(ұйымдастыру), кез келген жастағы адамдар үшін келесі ауруларға байланысты емдеу және профилактикалық іс-шаралар жүргізу: өткір сыртқы және ортаңғы отит, серная (күкіртті ) пробка(бітеуше),сыртқы есту өтпелерінің(жолдарының) инородные(өзге, бөтен) денелері , беттің нервтерінің нервопатиясы, айналмалы(опоясывающий) лишай(Рамсея Ханта синдромы); сыртқы құлақ фурункулы(шиқаны), мұрын фурункулы, тұмау (өткір, созылмалы гипертрофиялық және атрофиялық, вазомоторлы); созылмалы тонзилит, өткір және созылмалы фарингит, өткір ((подскладочный) жалған жарма), және созылмалы ларингит; келесі манипуляциялардың орындалуымен: мұрын қуысына тамшы тамызу, құлаққа дәрілік заттар айдау(үрлеу), сыртқы есту өтпелерінен (инородных) денелерді жою, Политцер арқылы құлақты үрлеу.
5) Анатомиялық, патофизиологиялық,клиникалық сәйкес манипуляцияларды жүргізуді негіздеп, ауруханаға дейінгі және аурухана сатыларында ересектер мен балаларға жедел медициналық көмек көрсету, және мұрын қуысының алдыңғы және артқы (тампонады) орындалатын , мұрыннан қан кеткен кездегі /алыстан/ көрсетілетін медициналық көмектің тактикасын анықтау.
6) Лор ағзаларына алдын ала диагноз қою және емдік әс шара жүргізу,алғашқы дәрігерлік көмек көрсету және лор ағзаларының дәрігеріне жіберу:синуситтер (жедел және созылмалы), аденоидты өсінділер ,сенсорлы естімеу (жедел және созылмалы), лабиринтит, риногенді және отогенді бассүйек ішілік асқынулар, ЛОР-ағзаларындағы жаңа құрылымдар, экзема сыртқы құлақ, ЛОР-ағзаларының мерездік зақымданулары, сыртқы есту жолының фурункулы, құлақ фурункулы , абсцессы (жұтқыншақ арты, бадамша маңы), дифтерия (көмей, мұрын), СПИД (ЛОР ағзаларының аурулары); сепсис (бадамшалық, отогенді), жедел сыртқы и ортаңғы отит, күкіртті тығын, бөгде заттың есіту түтігінде орналасуы, тұмау, ангина, созылмалы тонзиллит, жедел және созылмалы фарингит, жедел және созылмалы ларингит.
7) ЛОР-науқасқа күім ұйымдастыру. (ЛОР-науқасты күту)
8) Құлақ пен көмейдегі микрохирургиялық араласу ерекшеліктерін білу.
9) Мұрын және мұрын қуысы ауруларының емдеу жолы мен диагностикасының эндоскопиялық әдісінің мүмкіндіктері мен артықшылықтарын білу.
10) Оториноларингологиядағы лазерлік хирургияның мүмкіндіктері мен артықшылықтарын білу.
11) ЛОР ауруларының консервативті және хирургиялық емдеудің белгілі әдістерін жетілдіру мәні мен міндеттерді білу.
12) Оториноларингологиядағы қазіргі заманғы диагностикалық әдістердің (КТ, МРТ, компьютерлік аудиометрия және вестибулометрия) диагностикалық мүмкіндіктерін білу.
13) Практикалық оториноларингологияда қолданылатын емдеу мен диагностика әдістерінің экономикалық /орындылығын(целесообразность)/ білу.
14) Еңбекке жарамсыздықтың(мүгедектілік) диспансеризациясын, реабилитациясын және экспертизін ұйымдастыру.
15) Медициналық документацияны толтыру және рецепт жазу.
16) Науқасқа бағытталған консультациялар және пікірталастар(әңгіме) жүргізу.
17) Халықты гигиеналық тәрбиелеуде, адам мен оның отбасының салауатты өмір салтын ұстануы үшін (үгіт-насихат) жұмыстарын жүргізу
18) Асептика және антисептика ережелергесай хирургиялық стационар бөлімдернде жұмыс жүргізу; ірің инфекциясын анықтау білу; оның емдеу принциптерін білу.
19) ЛОР-ауырулармен хирургиялық пациенттердін жалпы сезімсіздендіру принциптерін білу.
20) Профилактика, диагностика, пациент жайлы ақпарат жинау мен байланысқан деонтологиялық мәселелрді шешу.
21) Өз бетінше оториноларингологиядан оқыту, ғылыми, анықтама әдебиетпен жұмыс жасау білу – ақпарат іздзеу, она кәсіби мәселелерді шешетін керекті түрде құралға айналтыру.
22) Ағылшын және/немесе басқа шет тілін керекті медицина ақпарат алу үшін пайдалану.
23) Кәсіби тілді, латын тілінде медициналық терминологияны білу (анатомиялық, гистологиялық, эмбриологиялық т.б. объектілерді, дәрілік заттар мен препараттады оқу, жазу және аудыру), латын тілінде рецепт жазу білу.
24) Оториноларингология мәселелерімен байланысты ғылыми-зерттеу жұмысын жүргізу.
24.1. Жұмыс гипотезасын, мақсатын және зерттеу мәселелерін құрастыру.
24.2. Ақпаратты жинау және зерттеу.
24.3. Нақты материалды жинау.
24.4. Жинлаған материалды зерттеу.
24.5. Қорытынды мен ұсыныстар беру.
24.6. Дискуссия жасау.
Оториноларингология курсын оқу үшін керек болатын негізгі білімдер:
Мұрын қуысының этмоидит , фронтит сияқты аурулардың көзішілік асқынуының симптоматикасын білу . Жедел және созылмалы сфеноидитте көрудің нашарлауы. Үңгір тектес тромбоздағы көз ұясының симптомалары. Ми абсцесі кезіндегі көз ұясының өзгеруі. Диагностикаға риногендік және отогендік бас сүйек ішілік асқынулар.
1) Есту және вестибулярлық бұзылу дың жергілікті, диагностикасын; бас сүйек ішілік(интракраниальды) зақымдану белгілерін: эпидуральді абсцесс, менингит, ми абсцессі, үңгір тектес және сигма қойнауларының тромбозы; отогендік беттік нервтердің кесілу симтоматикасын білу керек.
2) Мұрын айналасындағы қуыстардың, көмейдің, самай сүйектерінің радиологиялық (жарықтық) зертеулер принцптерін; созылмалы тонзиллит кезіндегі мұрын айналасы қуысының, көмейдің термографиясы туралы түсінікті білу қажет. Лор-органдары ауруларының диагносикасы үшін.
3) Қабынуға қарсы, микробқа қарсы, ми тамырларының микроциркуляциясын күшейтетін антигистаминдік препараттарды қабылдау көрсеткішінің фармакокинетикасы мен фармакодинамикасын; спазмолитиктерді, витаминдерді, гемостатикалық препараттарды, үйлесімділікті білу қажет. ЛОР – ауруларды медикаментозды емдеу мақсатында.
4) Бактериоскопиялық және бактериологиялық зерттеулердің негізгі қағидаларын білу. . Лор-органдары ауруларының диагносикасы және емі үшін бактериологиялық сараптама үшін бөлінді жинай білу
5) Қабынудың жалпы морфологиялық үлгісін; шырышты қабықтың қабыну кезеңдерінің морфологиясын, лимфаденоидты тіндердің қабыну ерекшеліктерін, гипертрофияның, субатрофияның, атрофияның, шырышты қабықтың, лимфаденоидты терінің, мұрын және мұрын жанындағы қуыстардың аллергиялық аурулардың морфолагиясын білген жөн.
6) ЛОР – органдарының қатерсіз және қатерлі ісіктерінің морфологиясы білу.
7) Мұрын ауруларының, бадамшаның цитологиялық үлгісін білу.
8) Есту және вестибулярлы бөлімшелердің токсиндік залалының сипаттамасынын, морфологиясын білу керек.
9) Организмнің реактивтілік қабілетін білу. Лор мүше ауруларының даму барысындағы жергілікті және жалпы реактивтілігінің маңызы. Бейімделу механизмдері.Тыныс алу жолдарының стенозы кезіндегі тыныс алу және қанайналым компенсациясының механизмін білу;, оториноларингологиялық аурумен ауыратын науқасқа ұйымдастырылатын көмектің жеделдігін анықтау және сол көмекті көрсету.
10) Бас және мойын топографиясының ерекшеліктерін білу.
11) Бас және мойын аймақтарындағы патологиялық процестердің таралуы мен локализациясының заңдылықтарын білу(қабыну, ісік, қан айналымының бұзылуы).Зерттеу, диагностика және ем беру үшін.
12) Қан кетуді тоқтатудың жалпы қағидаларын білу. Мұрыннан қан кетуді тоқтату үшін жараға манипуляция жасай білу
13) Самай сүйектерінің анатомиясын білу: сыртқы, ортаңғы және ішкі құлақтың құрылысы; бет нервтерінің жолы.
14) Мұрынның, мұрын айналасындағы қуыстың, жұтқыншақтың, лимфаденоидты жұтқыншақ сақинасының, көмейдің, трахеяның , өңештің, 12 жұп бас сүйек – ми нервтерінің, бас миының ми қабықшасының венозды қойнауларының анатомиясын білу. ЛОР – органдар зерттеу үшін.
15) Иіс сезу, тыныс алу, жұту, мұрынның тыныс алуы және оның бронхоөкпелік системасына әсерінің, қанайналымның КЩС-ның физиологиясын білу. Дыбыстың қалыптасуы мен есту теориясы механизмдерін білу. ЛОР-органдардың патологиялық функцияларының өзгерісін анықтау үшін.
16) Жоғарғы тыныс алу жолдары мен ортаңғы құлақтың микроскопиялық құрылымын білу. Ұлулар құрылымы, органдар (кортиевасы) , жарты шеңбер каналдар, кіреберістер, вестибулярлы анализатордың перифирялық рецепторы; жарғақты мембрананың, шеңбер тектес терезенің мембранасы. ЛОР –мүшелердің диагностикасы мен емдеу барысын негіздеу үшін.
17) Ультрадыбыстың физикалық сипаты, төменгі температурадағы лазерлік сәулені және оның органдарға, ағзаның терісіне әсерін білу қажет. ЛОР-органдары ауруларының диагностикасы мен емдеуі үшін.
18) Жоғары тыныс алу жолдарының кілегей қабыршағының және орта құлақтың микроскопиялық құрылымын білу. Ұлудың құрылысы, корти мүшесі, жарты дөңгелектің қабырғасы,вестибулярлы анализатордың перифериярлық рецепторларының, дабыл жарғағының, жарғақтың дөңгелек терезесі . ЛОР-органдарының диагностика және емдеу әдістерін ақтау үшін.
19) Ультрадыбыс, төменгі температурадағы лазер сәулеленудың физикалық маңыздылығын білу. ЛОР-органдардын аурулардың диагностика және емдеу үшін.