ІЖ мен компрессорларды шатунді поршеньді топтарын жндеу жне жадайын тексеру

Штангалы ымалы сорап ондырысы жне оларды элементтері.

Штангалы сорапты одыры саалы жабдытан, штангалы сораптарды тізбегінен, сорапты компрессорлы бырларды тізбегінен, ымалы сораптан жне осымша жер асты одырысынан трады. Блек жадайларда андайда бір элемент орын алмауы ммкін, сол кезде оны ызметін ШС- баса элементтері атарады.

Сорапты штангаларды тізбегі бір-бірімен брандалармен байланысан жне штангалардан ралан зекше (стержен) трінде келтірілген.

Кп жадайда ШС-да жетек ретінде балансирлі тербелмелі-станоктарды олданады (4.1-сурет). Штангаларды зындыы 6-дан 10 м дейін, диаметірі 12 ден 25 мм аралыында болады жне бір бірімен муфталар арылы жаласады. Жылтыратылан штокты жоары класты тазалыпен делген беті болады жне оны бірінші немесе сальникті штанга деп атайды.

СК-ды герметизациялау шін тізбек рылысыны жоары блігінде саалы сальник орнатылан. Сальник арылы жылтыратылан штанга ткізілген ыма саасыны жабдытарынан ндірілетін сйыты алып кететін жері болады жне ол арылы сйы алынады да, сзгі тор арылы ндіріске жіберіледі.

рекеті бір жаты ымалы сорапты арастырайы ІІІ. Ол СК тізбегіне жаланан цилиндрден 24 жне штанга тізбегіне жаланан плунжерден 25 трады. Айдау клапаны 26 плунжерге, ал сору клапаны 27 - цилиндрді тменгі блігінде орнатылан.

Сорапты тменгі блігінде ажетті жадайда газды IV немесе мды сйытан блетін якорь орнатылан. Газ быр сыртындаы кеістікке СК 18 жне шегендеу 16 бырлар тізбегіні арасы арылы теді, м якорьді корпусында тнып алады.

ШС-ны жмыс істеуі кезінде оан энергия электрлі озалтыштан редуктор арылы кривошипті-шатунды механизмге беріліп, оны кмегімен айналмалы озалыс штангалар тізбегіні айтымды-ілгерілмелі озалысына трленеді. Тізбекпен байланысан плунжер де айтымды-ілгерілмелі трде озалады. Плунжерді жоары арай озалысында айдау клапаны плунжерді стіндегі сйы ысымымен жабылады да, ол СК бойымен жоары ктеріледі. Сол уаытта сору клапаны ашылып, плунжерді астындаы цилиндр клемі сйыа толады.

Плунжерді тмен арай жрісі кезінде сору клапаны сйы баанасыны ысымымен жабылады да, айдау клапаны ашылып сйы плунжерді стіндегі кеістікке жиналады.стігі бетке ктерілген сйы саалы сальникті бйіріндегі брып алу тесігі арылы ндірістік коллектора жіберіледі.

Ксіпшілікті тріне немесе жекеленген ымалара байланысты ШС-ларды баса конструкциялары олданылуы ммкін.

 

4.1-сурет. Штангалы ымалы сорап ондырысы (ШС):

1-фундамент; 2-рама; 3-электр-озалтыш; 4-сына-белбеулі беріліс; 5-кривошип; 6, 8-контрасмалы жктер; 7-шатун; 9-стын; 10-балансир; 11-балансир басын бекітіп ою механизмі; 12-балансирді басы; 13-аран ілу рылысы; 14-жылтыратылан шток; 15-саалы сальник; 16-шегендеу бырларыны тізбегі; 17-штанга тізбегі; 18-СК; 19-тередік сорабы; 20-газды якорь; 21-штанганы шыдалан ныыздаышы; 22-бырлы цилиндр; 25-сорап плунжері; 26-айдау клапаны; 27-сору клапаны.

Брылау ондырыларыны жетектері,таайындалуы,жіктелу жне олара ойылатын негізгі талаптар. Заманауи брылау ондырылары ртрлі уатты машиналар мен механизмдермен жабдыталан, оларды рекет етуі рамында озалтыштан, кштік берілістен жне басару рылыларынан тратын жетекті кмегімен іске асырылады. Жетекті трі, жинаталуы жне конструкциясы брылау ондырысыны техника-экономикалы крсеткіштеріне айтарлытай сер етеді. Жетектерді негізгі жне кмекші деп бледі.

Брылау шыырыны, сораптарды жне роторды жетектері негізгі болып табылады. Оны уаты 6 мы кВт-тан жне кбірек.

осымша жетек компрессорларды, виброелектерді, сазараластырыштарды, автоматты ашау берілісіні, майлы жне подпорлы сораптарды, ктеріп-тсіру операцияларыны механизациялаушы агрегаттарды жне брылау ондырысыны баса да механизмдеріні жетектері шін арналан. Оны орта есептік уаты 400 кВт-тан аспайды. Соы жылдары брылау ондырыларында иынды келтіретін жмыстарды механизациялауда осымша механизмдерді рамы біршама артты. осымша механизмдарды жетекгінде олданылатын озалтыштарды саны екі есе сті жне 15-20-ны райды.

Брылау ондырыларында олданылатын озалтыштарды трлеріне байланысты дизельді, газотурбиналы жне электрлік жетектер деп бледі.

Дизельді жне газотурбиналы жетектер - отанды тжірибеде ндірістік электржйелерінен алыс айматарда барлау жне пайдалану брылау жмыстарын жргізетін брылау ондырыларында олданылатын дербес жетектер.

Электрлік жетектер дербес емес жетектерге жатады, жне оларды тадау брылау аймаындаы электрэнергияны пайдалану нымен аныталады. азіргі тада шыарылатын брылау ондырыларыны 50%-ы электрлік жетектермен жабдыталады. Электржетектерді дамуына брылау аймаында ндірілетін табии жне ілеспе газдарды, сйы отында жмыс жасайтын дербес дизельді-электрлік жне газотурбиналы электростанцияларды жасап шыарылуы сер етті.

Энергияны таралуына сипатына байланысты топты, жеке жне аралас жетектер деп бледі.

Топты жетекте брылау ондырысыны шыыры, сорабы жне роторы арылы берілетін кштік берілістер орта озалтыштар арылы іске асырылады.Осыны арасында озалтыштарды саны жне орнатылан уат азайтылады. Топты жетектерді кемшілігіне клімені лкенділігі жне тменгі ПК-ті тмендігі.

Жеке жетекте шыыр, ротор жне брылау сораптарыны берілістері арапайым жеке озалтыштары бар. Жеке жетек тиімді айналу жиілігінде тез іске осуды жне тежеуді амтамасыз етеді. Кинематикалы беріліс слбасыны жне коснтрукциясыны арапайымдылыыны арасында брылау ондырысыны жинатылыын жне салыстырмалы жоыра ПК-ін амтамасыз етеді. Жеке жетектер кбінесе электрлік брылау ондырыларында олданылады.

Аралас жетек екінші брылау сорабыны жмысы шін топты дизельдік жетектерді уаты жеткіліксіз болан жадайда олданылады. Бл жадайда шыыр, ротор жне брылау сораптарыны біреуі топты жетекті, ал екінші сорап жеке жетекті болады. Электрлік брылау ондырыларында шыыр жне ротор топты жетекті болады, ал брылау сораптары жеке жетектермен жабдыталады.

Жетектер озалтыштарыны санына арай бірозалтышты жне кпозалтышты болып блінеді. Топты дизельді жетекте трт параллель орналастырлан дизельдер болады. Электрлік брылау ондырыларында шыарлар екіозалтышты немесе бірозалтышты жеке жетектерге ие. Брылау сораптары мен роторлар бірозалтышты жеке жетектермен жабдыталады.

Кпозалтышты жетектер кштік берілістерді иын конструкциясына ие, біра бір озалтышты істен шыуынан машина тотап алмайды алан озалтыштар жмыс істей береді жне пайдалануда жеіл. Сонымен атар бос айналым кезінде жне баса технологиялы операцияларда барлы орнатылан уатты жмсауды ажет етпеген кезде озалтыштарды бір блігін шіріп оюа болады, бл пайдалануда экономикалы тиімді екенін крсетеді.

Брылау ондырысыны осымша механизмдерінде асинхронды озалтыш пен механикалы берілістен тратын жеке электрлік жетектер олданылады. осымша механизмдерді озалтыштары электрэнергиясын ндірісітік желілерлерден немесе дербес дизельді-электрлік айнымалы тоты агрегаттардан алады.

Ауалы жетекте компрессорде сыылан ауаны ісерінен шыатын энергия механикалы энергияа айналып ыма саасынан жаын орналасан механизмдерде олданылады. ртауіпсіздік шараларына байланысты ыма саасындаы механизмдерге электрлік жетектерді олдануа тыйым салынады. Ол автоматты брылау кілті, роторды сыналы ысуларына, брылау лыптарын бекіткіштерде жне ауалы басару рылыларында олданылады.

Жетекті кштік берілістері озалтыштары жмыс машинасымен осу жне оларды жылдамдытары мен айналу моменттерін келістіру шін олданылады. Брылау ондырыларында жмыс істеу принципі жне рылымды асиеттері бойынша ерекшеленетін электрлік, гидродинамикалы жне механикалы берілістері олданылады. Механикалы берілістер гидродинамикалы (гидротрнасформаторлар жне гидромуфталарда) жне электрлік (электромагнитті муфталар) йлесімінде олданылып,гидромеханикалы жне электромеханикалы берілістер райды. Негізгі жетекте олданылатын кштік берілістер мен озалтыштарды тріне байланысты брылау ондырылары келесі трлерге блінеді:

дизельді гидромеханикалы кштік берілістерімен (Уралмаш 3Д-76; БУ300БД);

айнымалы электр токты электромеханикалы кштік берілістерімен (БУ5000ЭУ);

айнымалы электр токты механикалы кштік берілістерімен (Уралмаш 4Э-76; БУ3000ЭУК; ЮУ75БрЭ-70; БУ80БрЭ-1);

траты токтык электрлі механикалы кштік берілістермен (БУ15000; БУ6000ПЭМ; БУ5000ЭР; БУ6500ЭР; БУ2500ЭП);

траты токты дизельді-электрлік механикалы кштік берілістермен (БУ5000ДЭР; БУ6500ДЭР);

газотурбианлы механикалы кштік берілістермен.

Брылау ондырыларыны жетектері сенімді, немді, ауіпсіз, басаруда жеіл, салыстармалы салмаы лкен емес, тасымалданыш, монтаждауа, пайдалануа жне жндеуге икемді болуы ажет.

 

Иінді біліктерді жадайын тексеру жне жндеу. Білік типтегі блшектерді жндеу.Бл блшектерді кпшілігі маызды браушы моменттер мен табасы айнымалы стік кшсалматар абылдайды.

Біліктерді жндеу тсілі олары аауларыны сипатына туелді. Тозан білік мойындар екі тсілмен жнделеді – бастапы лшемдері алпына келтіріліп жне жндеу лшемдерін енгізумен. Бларды ішінде дрысы бастапы лшемдерін алпына келтіру. Ол шін электрдоалы балыма ю, металдау, дірілдоалы балыма ю, хромдау, болаттау жне полимермен жаппалау дістерін олданады.

Кілтектік пазды бірнеше тсілмен алпына келтіреді. Егер клітектік біріктіру осылатын блшектерді белгілі бір алпын сатамайтын болса, алашы паза азана брыш жасай паз жасалады. Егер кілтектік бірігу ата саталатын болса, онда пазды балыма йып, сол жерден айтадан жасайды.

Тозан беті сірілген білік ажетті пішін, лшем, тегістікке дейін механикалы деледі.

Біліктерді ішінде иінді біліктерді жндеу е крделісі.

Тптік мойынды жндегенде білікті токарь немесе ажарлау станоктарына центрлеп орнатады. Білікке ажетті аттылы беру шін блаты мойына параллель білік жатары кергілермен немесе домкраттармен кергіленеді.

Блаты мойынды деуде білікті станока орнату крделірек. Станока орнатпас брын бірінші жне соы тптік мойындара арнайы жабды – центржылжытыштар кигізіледі. Сонан со білік станока ойылады. Алдыы тыр патронына жне арты тыр жатаы центржылжытыша арсы салматар бекітіледі. Білік аттылыын арттыру шін кергіштермен білік патрона жне центржылжытыша керіледі (7.1-сурет). Осы операциялардан кейін механикалы деу жргізіледі.

 

 

Блаты мойынды деу кезінде иінді білікті орнату: 1-арсы салма; 2-орта ыыстырыш; 3-кергі домкраттар.

Ірі габаритті иінді біліктерде жатарыны жне блаты мойындарыны жарылуы жне сынуы болуы ммкін.

Жатарында жары пайда боланда оны шеттерінде тесіктер брылап, рі арай тарауына шек ойылады. Сонан со жары жиектері пісіру жапсарына дайындалып, ол жаты бкіл тередігіне шабылады. Жарыты электрдоалы пісірумен жндейді. Пісіруден кейін ішкі кернеуді тсіру шін жасыту жргізу керек.

Батырылан ортадан тепкіш сорапты ондырыларды слбасы,рамы мен жеке элементтеріні таайындалуы. Кен орнын игеру барысында ндірілетін сйыты немі алу нтижесінде абат ысымы азайып, ндірілген сйыты сулану дрежесі кбейеді жне алынатын оспада газды салыстырмалы млшері кемиді де, ыдан алынатын сйыты дегейі тмендейді. Соны нтижесінде фонтанды дісті олдану жзеге аспайды, ал компрессорлы діспен ндіруді жаластыру экономикалы трыдан тиімді болып табылмайды, соан байланысты мнайды сорапты діспен ндіруге кшеді.Мнайды сораптарды кмегімен ндіру кезінде оларды негізгі екі трін атауа болады: бірінші – штангасыз сораптар жне екіншісі – соы кездері кп таралан – штангалы сораптар. Штангасыз сораптарда ылы сорап жне оны жетектеушісі бір-бірімен тікелей байланысады. Сорапты жетектеушісіне энергия кабельмен (электрлі жетектеуші болан кезде) немесе сыылан сйы трінде бырмен (гидро- немесе пневмо-жетектеуші болан кезде) жеткізіледі. Жетектеуші мен штангасыз сорапты арасында зын механикалы атынас болмаандытан, штангасыз сораптарды уаты штангалы сораптара араанда едуір лкен болады. Бл кейбір штангасыз сораптарды трлерімен сйыты лкен млшерде алуа ммкіншілік береді. Мндай сораптара е біріншіден электрлі жетектеушісі бар батырмалы ортадан тепкіш сораптар жатады.Штангасыз сорап ондырыларында сорап жне жетектеушіден баса басаруа, энергия тасымалдауа арналан т.б. жабдытар бар.Штангасыз сорапты ондырылар сорап пен жетектеуші рылыдан баса басару жабдытары мен энергияны тасымалдау ондырылармен жабдыталады. Оларды электр озалтышы бар сораптар шін белгіленген трі болса, ал сйы немесе газ энергиясын олданып жмыс істейтін сораптар шін баса трлері болады.Штангасыз ортадан тепкіш сораптар мен гидропоршеньді сораптарды ндірістік лгілері арнайы конструкторлы бюроларда жобаланды. Бл йымдар барлы штангасыз сораптарды (брандалы, диафрагмалы т.б.) трлерін жасауа атысты.

ЭОС (ЭЦН) ондырыны торабтарыны (узел) рамы жне орналасуы 3.2-суретте крсетілген.

 

3.2-сурет. Электрлі жетектеуші ортадан тепкіш сорап ондырысы:

1-электроозалтыш; 2-гидроошаулау; 3-сорап; 4-кабельді желі; 5-трансформатор; 6- тсіру клапаны; 7- белбеу; 8-сорапты-компрессорлы быр; 9-ы саасыны жабдыы; 10-кабельді осу пункті; 11-кері клапан; 12-газосепаратор; L жне D1–сорапты агрегатты зындыы жне диаметральды габариті; D2-СК резьбасыны диаметрі.

 

ылы сорап кпсатылы болып келеді жне де 80-нен 500-ге дейін сатыа ие болуы ммкін.Сйы сорапа оны тменгі жаында орналасан тор арылы тседі. Тор абат сйыыны фильтрациясын амтамасыз етеді. Сорап сйыты ыдан СК -а жеткізеді. Батырмалы электроозалтыш – май толтырылан жне герметизацияланан. Оны ішіне абат сйыыны тпеуі шін гидроошаулау торабы бар. озалтыш білігі гидроошаулау білігімен осылып, сол арылы сорап білігімен байланыста болады. Асинхронды электроозалыштарды олданан кезде оларды

іні айналу жиілігі 2800-2950 мин-1 –ге те болады.рамында кп млшерде газы бар сйыты соруа арналан ондырылар сорапты-газосепараторлы модульдармен жабдыталады.ылы ортадан тепкіш сорапты рылымы арапайым, тозуа шыдамды жне коррозияа жоарлатылан дегейде тзімді болу ажет. Тораптарды диаметрлері мен рылымдары барлы сораптар шін негізінен бірдей болады.рылымы арапайым ылы ортадан тепкіш сорап ыдан рамында 99 %-а дейін суы бар сйыты соруа арналан. Сорылатын сйыты рамында механикалы оспаларды млшері 0,01%-дан аспауы керек, механикалы оспаларды аттылыы Моос крсеткіші бойынша 5 баллдан, ал ккіртті сутегіні рамы 0,001%-дан аспауы керек. Жасаушы-зауыттарды техникалы талаптары бойынша, сорапты абылдауында бос газды рамы 25%-дан аспауы керек.Коррозияа траты ортадан тепкіш сорап рамында 0,125%-а дейін болатын (0,125 г/л дейін) ккіртті сутегі бар абат сйыын соруа арналан.Тозуа шыдамды сораптар рамында 0,5 г/л-а дейін механикалы оспалары бар сйыты сора алады.ылы ортадан тепкіш сорапты жмысты органы ретінде жмысты дгелектен жне баыттаушы аппараттан тратын, цилиндрлік (Ц) жне клбеу цилиндрлік (КЦ) алашалары бар сорапты сатысын арастыруа болады (3.5-сурет).

3.5-сурет. ЭОТС-ты сатысыны рылымы

1-баыттаушы аппарат; 2,4-саиналы алашасыз камера; 3-жмысты дгелек; 5- тменгі тірек шайбасы; 6-орау тлкесі; 7- жоары тіреу шайбасы; 8-білік.

 

Сырты диаметрлі 86 жне 92 мм сораптарда номинальды німділіктері 125 м3/ту дейін жететін Ц-лы сатылары олданылады, диаметрі 103 мм-ге дейінгі сораптарда німділігі 160 м3/ту дейін жне диаметрі 144 мм сораптарда - 250 м3/ту дейінгі мндерде жатады.КЦ-лы сатылары лкен берілісті сораптарда олданылады. зіні олдану аймаында КЦ-ны Ц-а араанда ПК-і жоары болады жне оны берілісі Ц-а араанда 1,5 есе лкен болады. Сатыларды сырты диаметрлері 70,80,90 жне 100 мм болады.

Сатылар рбір секцияны цилиндрлік трыны ойыында орналасады. Сорапты бір секциясында оны монтажды биіктігіне арай 39-дан 200-гк дейінгі сатылар орналасу ммкін. Сораптады сатыларыны максимальды саны 550 данаа дейін жетеді.Осындай кп сатылары бар ЭОТС-ты растыру шін жне білікті осьтік кштен босату шін алымалы жмысты дгелек олданады. Сораптаы жмысты дгелек осьтік баытта білікке бекітілмейді жне брылып кетуден призмалы шпонкамен сталынады. Баыттауыш аппараттарды тіреуіш беттерімен шектелген аралыта дгелек осьтік баытта еркін озала алады.

Брылау шыырлары негізгі таламтар,жіктелуі,кинематикалы схемасы.Брылау шыырлары брылау процессіні тиімділігін анытайтын басты агрегаттара жатады.

Шыырды негізгі технологиялы функцияларына мыналар жатады:

-ашауа берілген жктемені мтамасыз ету;

-ралды зарту;

-КТО;

-шегендеу тізбектерін тсіру;

-осымша жмыстар.

Шыырлар брылау технологиясы мен оларды пайдалану шарттары мен талаптарына жауап беруі керек, яни:

- уат пен тарту кші ауыр операцияларды жргізуге жеткілікті болу керек;

- КТО кезінде ктеру жне тсіру жылдамдыы лкен німділікті жне жмысты апатсыздыы мен эргономикалыын амтамасыз ету керек;

- Шыырды лшемдері мен массасы темір жолмен тасымалдау ережелерінде орнатылан лшемдерден аспауы керек, сонымен атар лшемдер брылау ондырысымен де шектеледі.

Шыырлар затратылы, сенімділік, жндеуге жарамдылы бойынша талаптара сйкес келуі тиіс. Жндеуге тскенше жмыс коры 3000-5000 саат машина уаытына сйкес келуі тиіс.

Брылау шыырлары келесі крсеткіштер бойынша жіктеледі:

- шыыр барабанына берілетін уат;

- жетекші тарматаы тарту кші;

- тежегіштерді уаты;

- ктеруді жылдамды саны;

- білік саны.

Брылау шыырларыны уаты МЕСТ 16293-82 регламенттеледі, тередікке байланысты 200-2950 кВт арасында болады.

Бры шыыры: тербелмелі подшипниктерге отырызылатын ктеру жне трансмиссиялы біліктер, таспалы жне электр тежегіштер орналасатын рамадан жне басару пультінен трады.

Бры шыырлары білік санына арай бір, екі, ш білікті болып блінеді. Біліктер арасындаы кинематикалы байланыс шынжыр берілістер арылы іске асырылады. Ктеру білігі – бры шыырыны негізгі білігі, кейбіршыырлар шін ол тек біреу ана. Ктеру блігіне шынжыр беріліс жлдызшаларынан баса, тл аранын орау шін барабан, таспа тежегіш жне гидравликалы немесе электр тежегіштер білігін осушы муфта орналастырылады. Трансмиссиялы жне аралы, біліктер ктеру білігі мен шыыр жетегі арасындаы кинематикалы байланысты іске асырады. Кейбір жадайларда трансмиссиялы білікті ротора айналым беру шін жне ашауды здігінен жіберетін тесікті шыыра осу шін олданылады. Аралы білікке, ктеру білігіне айналым беруші шынжыр беріліс жлдызшаларынан баса кейбір жадайларда жк сйретіп тарту, ктеріп-тсіру кезінде бырларды ашу, бекіту шін арнайы катушка ойылады. Кейінгі кезде бл жмыстарды атару шін осалы шыыр жне пневматикалы атыштар олданылады.

Бры шыырлары екі трлі тежегіштермен жабдыталады: таспалы, гидравликалы немесе электр тежегіштер. Таспалы тежегіштер быр тізбектреін ктеріп стау, тсіру жылдамдыын реттеу, толы тотату, брылау кезінде ашауды жіберіп отыру ызметтерін атарады. Бры шыырлары екі таспалы олмен жыне пневматикалы басарылатын тежегіштер мен жабдыталады.

Брылау аспабын тмен тередіктерге тсіру барысындаы тежеу кезінде, тежеуіш алыптарыны шкивке йкелу салдарынан те кп жылу блінеді де, алыптар мен шкив ызып, оларды тежеу сапасы тмендейді. Сондытан бры шыыры осымша гидравликалы немесе электр тежнуіштермен амтамасыз етіледі.

Гидравликалы тежеуіш брылау жне шегендеу тізбектерін тсіру жылдамдыын бседету шін олданылады. Шыыр барабанын толы тотату, таспалы тежеуішпен іске асырылады.

 

У2-5-5 ш білікті шыырды кинематикалы слбасы

1-орам;

2-тісті беріліс;

3-орамды білік;

4-шынжырлы беріліс;

5-трансмиссионды білік;

6,8-карданды біліктер;

7-ШПМ;

9-ротор жетегіні білігі;

10-ротор жетегіні ШПМ;

11-ротор жетегі;

12-гидродиенамикалы

Брылау шыырларыны кинематикалы слбалары шартты белгілер арылы оны кинематикалы элементтері арасындаы байланыс пен жаласуларды крсетеді.

БШ бір, екі жне шбілікті болып сериялы шыарылады. Мысал ретінде шбілікті шыырды арастырайы, ол ктеру 15, трансмиссионды 5, орамды 3 жне ротор жетегіні осымша білігінен 9 трады. Шыыр тісті беріліс орабындаы жетекші білі пен жетектегі білікті ауысуы арылы іске келтіріледі. Беріліс орабыны жетекші білігі карданды білікпен 6 трансмиссионды білікке 5 жаланады жне шина-пневматикалы муфта 16 арылы осылатын тісті беріліс (28/25) арылы ктеру білігіне «жылдам» жылдамдыты береді.

Беріліс орабыны жетекші білігі трт жылдамдыа ие. Карданды білікті 8 кмегімен беріліс орабы тісті редуктормен жаланады, редукторда да екі шыу білігі бар. оларды бірі шыырды ктеру білігімен ШПМ 7 арылы, ал екіншісі ротор жетегіні білігімен 9 жаланады. Осылайша шыырды бес жылдамдыы бар, соны тртеуі «тыныш» ал біреуі туелсіз «жылдам», ал роторды трт айналым жиілігі бар.

Орамды білік 3 шынжырлы беріліспен 4 іске осылады, ктеру білігіндегі жетекші дгелек Z = 9еркін отырызылан «жылдам» жылдамдыты шынжырлы дгелегімен Z = 28 блока тсірілген. Осылайша, орамды білік 3 тез жргіші білікпен немі іліністе болады. Орамды білікті консолінде планетарлы тісті берілісі бар 2 фрикционды орам 1 орналасан. Ол брылауды осымша жмыстар шін олданылады. Орамды білікті міндеттелген бос жрісі – шыырды арастырылып отырылан кинематикалы слбасыны кемшілігі болып табылады.

Роторды жетегі шынжырлы беріліспен (21/40) жзеге асады. Ол ШПМ 10 арылы осылады. ашауды беруді реттеушіні гидродинамикалы тежегіші 12 мен шынжырлы дгелек 14 шыырды ктеру білігіне екі жаты ждырышалы муфтамен жаланады.

 

Брылау шыырларыны негізгі техникалы сипаттамалары

Параметрлер ЛБ-750 У2-2-11 У2-5-5 ЛБУ-1100М1 ЛБУ-1100М2 ЛБУ-1700Д ЛБУ-1700Э ЛБУ-3000 У2-300
Шыыр барабаныны уаты, кВт
Аранны жріс тармаыны максимал тартылуы, кН
Тлді аранны диаметрі, мм
Шыыр барабаныны диаметрі, мм
Шыыр барабаныны зындыы, мм
Шыыр барабанына аранды орау саны
Масса, тн 17,1 21,3 27,1 27,3  

Шыырды негізгі параметрлерін тадау жне есептеу

Шыырды уаты оны барабанындаы пайдалы уатымен аныталады. Ол КТО атаруа жне брылау барысында апатты жмыстарды жне брылау рылымымен берілген ыманы есептік жылдамдыпен 0,4-0,5 м/с бекітуді амтамасыз ету керек [6].

мнда шыыр барабаныны уаты, кВт;

брылау тізбегіні салмаы, кН;

тл механизміні озалмалы блігіні салмаы, кН;

ілмекті есептік жылдамдыы, м/с;

тл механизміні ПК-і.

Шыырды уаты озалтыш пен кштік берілістерді тадааннан кейін ана натыланады:

,

мнда озалтышты білігінен алынатын уат, кВт;

трансмиссия ПК-і (озалтыш білігінен шыырды барабанына дейін).

Ктеруді максимал жылдамдыы ктеру процесін басару ауіпсіздігімен жне шыыр барабанына аранны алыпты оралуын амтамасыз ететін жріс тармаыны шекті жылдамдыымен шектеледі. Тежеу жолы шін ілмекті ктеру жылдамдыы ауіпсіздік талаптарына сйкес 2 м/с аспауы тиіс. Тжірибе крсеткендей, аранны барабана алыпты оралуы 20 м/с жылдамдытан аспаан кезде болады.

Жабдыталу еселігі iт.с10 тлді механизмдер шін (кр)max = 2 м/с;

Жабдыталу еселігі iт.с>10 тлді механизмдер шін (кр)max = 20/ iт.с м/с;

Ктерілуді минимал жылдамдыы –

Шекті жылдамдытарды атынасы шыырды ктеру жылдамдыын реттеу аралыын анытайды:

Берілісті саты саны (жылдамды) шыырды жетегіні тріне байланысты. Траты ток электроозалтышын олдананда берілген аралыта ктеруді жылдамдыыны сатысыз згеруін байаймыз. G салмаына байланысты, NДВ озалтышты шыу уатын толы олдану шартына байланысты ктеруді аралы жылдамдытары

мнда — аозалтыштан ілмекке дейінгі ктеру механизміні ПК-і;

GТ — тлді механизмні салмаы.

Ктерілетін бырлар салмаыны сатылай згеруіне байланысты уатты олдану дрежесі шыырды беріліс санына байланысты, жне мына тедік арылы наты табылады:

мнда k — брылау шыырыны беріліс сатылар саны.

Сондытан 3000 м дейінгі тередіктегі ыма брылауа арналан шыырлара беріліс санын k=4, ал 3000 м жоары k=6 шектеген дрыс.

Дизель-гидравликалы жетекте беріліс сатылар саны

мнда RГ — гидротрансформаторды айналу жиілігін реттеу аралыы.

Аралы ктеру жылдамдыы геометриялы сандарды атарынан аныталады

Геометриялы прогрессияны блімі

мнда k — беріліс саны.

мнда і-ші берілістегі ілмекті ктеру жктеме мен жылдамдыы;

( 1)-боланда.

 

Шыыр барабаныны диаметрі тлді аранны диаметріне байланысты алынады

Кинематикалы жне кштік есептеулерде барабанны орамыны бірнеше рет айта орауды салдарынан заруын ескеру керек. Орамны абат саны 1 ктерілетін тізбекті зындыына тлді механизмні жабдыталуыны еселігіне, аран диаметріне, барабанны диаметрі мен зындыына байланысты. Барабанны соы орамыны диаметрі

мнда =0,93 — аранны тменгі абаттаы тарматарды арасына тсуіне байланысты орамны диаметріні азаю коэффициенті.

Орамны орташа диаметрі

мнда барабана оралан бірінші орам диаметрі. Барабанны зындыы оны берілген диаметрінде аранны орамы ш-трт абата оралуын амтамасыз ететіндей етіп алады. Тжірибелік мндерге сйкес, аранны жріс тармаыныы минимал ауыту брышы =0о45'. Максимал ауыту аранны тартылуы мен барабанны айналу жиілігіне байланысты.

Шыырлар р трлі тартылу кштеріне шырайды. Ктеруді «жылдам» жылдамдыында барабанны айналу жиілігі 300-400 айн/мин жетеді. Ал аранны тартылуы мардымсыз. Сондытан оны беріктік оры анарлым жоары. «тыныш» жылдамдытарда аранны тартылуы артады, ал айналу жиілігі 50 айн/мин дейін азаяды. Осылайша, тлді аранны жріс тармаыны баыттаушы шкивті айналу бетінен рсат етілген ауыту брышы 0о45'1о15' аралыында болуы ажет.

Тлді аранны жріс тармаыны рсат етілген ауытуы бойынша барабанны зындыын мына аралыта тадауа болады

мнда барабанны зындыы;

Н — брылау шыырыны ктеру білігіні осі мен кронблокты баыттаушы шкивні осі арасындаы ара ашыты.

коэффициентін пайдалан отырып, берілген биіктікке ктеру затыын мына формуламен анытауа болады:

Тахограмманы толтыру коэффициенті ктеру механизміні жетек типіне, жылдамдыына жне ілмекті ктерілу биіктігіне байланысты. Уралмашзаводты тжірибелі мндеріне сйкес аталан туелділік мына тедеумен беріледі:

олданылатын жетекті типіне байланысты электрліге, дизель-электрліге, газтурбиналыэлектрліге с=2,4, дизельді-гидравликалы жне газтурбиналыа с = 3,6, дизельді-механикалыа с=4,8.

шпериодты тахограмма осымша тежегішті олданып тсіргенге сай. Нтижесінде тсірілетін жк озалыс жне тежеу моменттеріні теесетін моментіне дейін жылдамды жинай алады. Осыдан кейін біралыпты озалыс орнайды, тсіруді жылдамдыы шыырды тежегенше дейін біралыпты болады.

Тсіруді орташа жылдамдыы

мнда тсіру кезіндегі максималы жылдамды;

тсіру кезінде тахограмманы толтыру коэффициенті.

Уралмашзаводты сыныстарына сйкес, тжірибелік есептеулерде тсіруді максимал жылдамдыы тізбекті зындыына байланысты алынады.

 

Жабдытарды агрегатты діспен крделі жндеуді технологиялы процессі.Технологиялы тотауды азайту шін агрегатты діс олданылады. Агрегаттар алдын-ала дайындалатын агрегаттар орынан алынады. ОЖ келіп жндейтін бригадалармен орындалады жне жылжымалы жндеу шеберханалары пайдаланылады.Крделі жндеу (КЖ) – бл машинананы немесе жабдыты жмыс орын толы немесе толыа жаын алпына келтіруге баытталан жндеу. ЖЕЖ кезінде негізінен брын олданылан блшектер мен бліктер пайдаланылады. Сондытан КЖ кейін алпына келтірілген жабдыты жндеу аралы кезеі жаа жабдытікімен салыстыранда 10%-а кем. КЖ жааланан, тозуа тзімділігі арттырылан блшектер пайдаланылуы ммкін. Бл кезде дайындаушы заводтар кмектеседі. КЖ жндеу заводтарында немесе жасы жаратандырылан лкен жндеу базаларында орындалады.

Батырмалы брандалы электрлі сорапты ондырылар олдану облысы мен параметрлері.Брандалы сораптар клемдік сораптарды келесі артышылытарына ие болады: салыстырмалы аз берілім кезінде едуір жоары тиімділік (16-200 м3/ту беріліс кезінде 60-70%), ттырлы сйыпен жмыс жасау кезіндегі жмысыны жоары тиімділігі (6*10-4 м2/с дейін). Одан баса сорап берілісі бір алыпты соысыз болады жне жмыс істеу кезінде траты эмульсиялар болмайды. Сорап жмысты мшелеріні жасалуыны арапайымдылыымен ерекшеленеді. Оны кемшілігіне оларды тегеуріндеріні шамасы зын брандалар мен рсаулар (шебер) жасауыны технологиялы ммкіндіктермен шектелегенін жне сорапты брандасы тек ана з осімен ана айналмай, сонымен бірге эксцентрисет бойымен айналуын жатызуа болады. Бл брандамен жетекті білігін байланыстыратын эксцентрикалы муфталарды олдануа мжбр етеді, ал ол з кезегінде оны конструкциясын крделендіреді. Сорап білігіні эксценриситет бойынша айналуы агрегатта радиальды инерциялы кштерді тудырады.Негізінен брандалы ылы сораптар мнай кен орындарында абат сйытарын алу кезінде зіні жоары тиімділігін крсетті, сіресе сйытарды ттырлытары жоары болан кездедерде.ылы брандалы сорапты ондырысында компенсаторы жне гидроорауы бар батырмалы электроозалтыш, брандалы ылы сорап, кабель, кері жне аызып жіберетін клапандар, орнатылан СК, саа ондырылары, трансформатор жне басару станциясы бар. озалтыш ЭОТС озалтышын сас 50 с-1 айналу жиілігіде жне одан кем айналу жиілігіде (25с-1) олданылады, біра оларды конструкциялары приницпиальды жаынан бірдей болады.Сериялы шыарылатын екі жмысты органы бар ылы брандалы сорап екі жмысты брандалардан 3 жне 6, 4 жне 7 рсаулардан, 2 жне 5 эксцентрикалы муфталардан (бір муфта бранадаларды бір-бірімен осады, ал екіншісі тменгі бранданы сорапты осыш білігімен байланыстырады), жоары жмысты мшені абынан, сатандырушы поршеньді-золотникті клапаннан 8 жне іске осу муфтасынан 1 трады.ыдан шыатын сйы абылдауыш торлар арылы сорапты жмысты мшелеріне тседі. Айналатын брандалар сйыты брандаларды арасындаы кеістікке айдайды, ол жерден ол жоары жмысты мшені абыы (кожух) арылы сатандырушы клапана 8, ал одан кейін СК -а 9 тседі.

Брандаларды арасындаы кеістіктегі айдау ысымы жоары жне тменгі брандалара сер етіп, оларды жинаын осьтік кш салудан босатады. Бл кезде сорапты беру лгісі екі бранданы берілімдеріні осындысына те. Сорапты тегеуріні бір брандалы сорапты тегеурініне те болады.

 

 

3.12-сурет. Брандалы сорапты рылымы

 

 

Сорапты брандалары арнайы рылысы бар токарьлы станокта легирленген болаттан жасалып, тозуа тзімді жне шыдамды хромды абатпен апталады. Брандалар тек ана з осінен ана емес, сонымен бірге эксцентриситет бойынша айналатындытан, конструкторлар радиалды инерциялы кштерді азаюыны жолдарын іздейді. Бл кштерді рсауды осіне атысты бранданы осьті эксцентритетін, бранданы айналу жиілігін жне бранда массасын кеміту арылы азайтуа болады. Бранданы массасын азайту шін болаттан жеіл материалдар олданылады, мысала титан орытпалары (мндай брандалар берілім млшері 100 жне 200 м3/ту болатын сораптарда болады). рсау ішінде резиналы жмысты блігі бар болат трыдан трады. Резина пресс-формадаы трыа ныыздалады, оны стержені оскірмелі (двухзаходный) брандалы жмысты уысты райды. Резина мнайа жне тозуа тзімді болады.Екі универсалды шарнирі жне оларды арасындаы білікшесі бар эксцентрикалы муфталар брандалара крделі планетарлы озалыс жасауа ммкіндік береді. Айналу моментін беруші муфталарды конструкциялары, осьтік кш салуларды абылдауа есептелген. Бл кш салулар сіресе уыста екі бранданы байланыстыратын муфтада жоары болады, бл жерде брандалара айдау ысымы сер етеді.Сатандырушы клапан 8 сорапты жмысты мшелерін айдалатын сйыты жеткіліксіз майлауынсыз жмыс істеуінен жне сорапты едуір тегеуріні кезінде жмыс істеуінен сатандырады. Бл жадайларда клапан СК -дан шыан сйыты ыдаы сорап абылдауына жібереді. Клапан тры, золотник жне поршені бар ершіктен трады.Іске осу муфтасы сорапты тменгі жаында орналасан сорапты осушы білігімен жне гидроорауды арасында болады. Ол суырмалы ждыры (кулачок) арылы сорапты электроозалтышын зіні айналу моментіні максимумына сйкес келетін білікті айналу жиілігіне жеткенде іске осуын амтамасыз етеді. Бл сорапты сенімді іске осуын амтамасыз етеді. Бдан баса муфта сорапты бранданы жмысты баытына кері айналуынан сатайды.Брандалар кері баытта айналан кезде, біріншіден сйы СК -дан ыа аады, екіншіден сорап жинауындаы резьбаны шешіліп кетуі ммкін.

Б