Мектеп жасына дейінгі балаларды аыл-ойыны дамуы

Білімдерді мегеру аыл-ой трбиесіні негізіне алынан. Мектеп жасына дейінгі балалар шін оларды негізгі кзі – айналадаы мір. Бала з бетімен жне трбиешілерді жетекшілігімен, кнделікті мірде жне оу сааттарында білім алады. Балаларды з бетімен алан білімдері кбіне, бей-берекет жйесіз, кездейсо болып келеді. Кптеген балалар біліміні едуір орына ие бола отырып, тиісті 6-7 жасты зінде жиынты ымдарды мегере алмайды, аса арапайым былыстарды арасындаы байланыс пен туелділікті з бетімен анытай алмайды. Трлі жастаы балалара арналан білім клемін, оларды сипатын жне бір топтан екінші топа крделенуін анытау, яни балаларды айналадаылармен таныстыру жніндегі бадарламаны жасау, педагогикалы зерттеулерді аса маызды міндеті болып табылады.

Бл білімдерді клемін белгілеуге алаш рет Я.А.Коменский рекет жасады. Ол зіні «Ана мектебі» деген кітабында – 6 жаса дейінгі балалара андай білім беру керектігін крсетті.

Аыл-ой трбиесіні негізін алау арылы, біз мектеп жасына дейінгі балалара табиата деген сйіспеншілікті, сімдіктерге, жндіктерге аорлы атынасты трбиелейтін табиат туралы білімдерді алыптасуын, ебекті андай да бір трлерін болса да, адір ттып сол ебек нтиелеріне аморлы кзарас туызуа трбиелейтін ересек адамны ебегі туралы білімді беруді кздейді. Бл білімді игеру негізінде балаларды туан лкесіне, з Отанына деген патриотты сезімдерді адір тту, елімізді оамды міріне мдделену кзарасы алыптасады.

Балабашада берілген білімдер мектеп жасына дейінгі балаларды бріне тсінікті болып, бл білімдер бір топтан екінші топа ткен сайын крделеніп, егжей-тегжейін жалпылана тседі.

Мысалы, балалар башасыны барлы топтарында балалар транспортпен танысады. «Сбилер» тобында – балалар алалы транспортты негізгі трлерін ажыратып, оларды андай жмыса пайдаланатындыын білуге тиісті болса, «Мектепке даярлы» тобында – транспортты аладаы трін алыс жола жретін, оларда жмыс істейтін адамдарды ебек ерекшелігі мен оамды транспортты пайдалану тртібін білуге ртрлі транспорт рамдарын зара салыстыра білуге тиіс.

Білім наты болуа тиіс. Яни, балаларды бойында Отанымыз туралы ымды алыптастыру шін трбиеші олара Елімізді ртрлі халытары, оларды деп-рыптары, шылданатын ебек трлері мен табиат жадайлары туралы кітаптар оып, гімелер ткізеді.

Балалар игеруге тиісті білімдерді 2 блімін ажыратып крсетеміз:

арапайым білімдер - бл білімдерді игеру шін тжірибе жзінде арнайы оытуды ажеті шамалы. Тек, трбиешілерді балалармен ткізілетін жай арым-атынасы ойындар, баылаулар жеткілікті.

Крделі білімдер – бл білімдерді тек оыту процесінде ана игеруге болады.

Аыл-ой трбиесіні негіздеріні бірі – білімдерді жйелендіру. Білім жйесі – белгілі бір задылытарды, ережелерді негізінде бтінні блшектері арасындаы мнді байланыстырады, тртіптерді анытау арылы ол жететін білімдерді жиынтыы.

Балалар айналадаы ортамен танысанда кптеген сауалдар ояды. Сратар – балаларды білуге штарлыыны крсектіші. Олар, айналадаылара деген белсенді танымды атынасты білдіреді. Кп білетін балалар сауалды кбірек ояды. Балаларды жасына арай оны оятын сраыны тр-сипаты згереді. Кейде балалар бір сратан кейін, бір сраты тізбектеп ояды: «Шпті не керегі бар?», «Сиыр жеу шін бе?», «Ал сиыр оны неге жейді?», «Ст шыу шін бе?», «Ал ст неге керек?», «Балалара беру шін бе?», «Неге балаа ст беру керек?» – т.б.

Бл сратарды барлыына да жауап беру керек. Біра оны тек даяр кйінде беруге болмайды. Себебі, баланы з бетімен ойлануын дамытпайды.

Берілген жауап дрыс, аны, ыса толы тсінетіндей болуы ажет. «Ия», «Жо» деп жауапты ысасынан айыруа болмайды, йткені балаларды білім марлыын тудыруа жол аштырмайды.

Мектеп жасына дейінгі балаларды аыл-ой трбиесіні негізіні алануы – трбиеші мен ата-анаа байланысты болады, яни олар бірігіп жмыс жргізгенде іс жзінде жзеге аспа.

орыта айтанда, айыл-ой трбиесіні негізі балалара жан-жаты білім беруді кздейді, балаларды бойындаы дниетанымды кзарастарды алыптастыруды амтамасыз етеді.