Савари жне Миллер бойынша ГЭРА эндоскопиялы жіктелуі
Клиникалы кріністері:ГЭРА е жиі симптомдары – ыжыл, ауыру, регургитация, сілекей ау, дисфагия, ыылы ату жне су, ештен тыс симптомдар.
ыжыл – тс артыны кйдіру сезімі, семсерше скіннен жоары арай тарайды.
Тс артыны ауыруы арындылыы р трлі, тс артын жырып кеткен сияты сезімнен, немесе таамны еш бойымен жргенін сезуден те кшті, анальгетиктер олдануды ажет ылатын ауырандыа дейін жетеді.
Регургитация кезінде жаында абылдаан тама, кілегей, ышыл немесе ащы дмді сйыты (асазан слі, т) кері йылады немесе ауа шыады.
Сілекей ау – ауызда сілекейді кбейгенін сезу, детте ыжылмен бірге пайда болады жне эзофаго – сілекей рефлексімен байланысты болып келеді.
Дисфагия – таматы жтуды иындауы; еш дискинезиясы, кейде ешті кілегей абыыны кебуі (темір жетіспеушілік анемияда, склеродермияда, Шегрен синдромында) тудырады.
Ыылы кейде науас адамды азапа салатындай жиі байалады, ол диафрагма нервісіні озуына, диафрагманы тітіркенуі мен жиырылуына байланысты туындайды.
Экстраэзофагеальды синдромдар кездеседі: кпе ауруы синдромы, оториноларингофарингеальды синдром , анемиялы синдром , кардиальды синдром .
осымша зерттеу дістері:
- ЭГДС (асынан трінде ешті кілегей абатыны биопсиясымен);
- Кеуде клеткасыны, ешті, асазанны рентгенгенографиясы (полипозиционды) – ешті функциональды жне органикалы патологиясын анытау (стриктура, жара жне ісіктер, диафрагмалы жары);
- ЭКГ ( ЖИА-мен дифференциальды диагностика жасау шін);
- Іш уысы органдарыны УДЗ (осымша патологияны анытау шін);
- Стационарда: еш пен асазанны 24-саатты рН-метриясы (ешті жне асазанны рН, рефлюксті жалпы уаытын баалау), ешішілік манометрия (ешті моторлы функциясы, тменгі ешті сфинктері функциясын баалау);
- Лаборторлы зерттеулерде: патогномиалы крсеткіштері жо;
- Мамандар консультациясы: кардиолог, пульмонолог, оториноларинголог
Емі: Медикаментозды емес емі:
- таамды шамадан тыс абылдамау; тама ішкеннен со ала екею жне горизонтальды алыптан ашу; соы таматану йыдан 3 саат брын болу керек;
- Тменгі сфинктерді ысымын тсіретін жне кілегей абатын тітіркендіретін таамдарды олданбау ( майлы ст, торт кілегейі, майлы балы жне ет, алкоголь, кофе, ою шай, шоколад, цитрусты жемістер, томат, жуа, сарымса, уырылан таматар, газдалан сусындар.)
- Науас адам басын жоары салып йытауы керек.
- Физикалы жктемені азайту, ысып тратын белбеу олданбауа тырысу керек.
- Шылым шегуден бас тарту; арты дене массасын азайтуы керек.
- ГЭРА туызатын дрілік препараттарды олданбау: седативті, транквилизаторлар, кальций каналдары ингибиторлары, немесе -адреноблокаторлар, теофиллин, нитраттар, БД, ГКС, калий препараттары)
Медикаментозды ем:
ГЭРАны ауырлы дрежесіне байланысты прокинетикалы, антисекреторлы, антацидты препараттарды олданылады.
Прокинетикалы препараттар масаты: ешті тменгі сфинктеріні тонусын кшейту, асазан таамнан босануын стимуляциялау. Прокинетикалы препараттар ішінде жаа класс препараты – итоприд (<50 мг кніне 3 рет)
Антисекреторлы терапия масаты: асазанны ышылды агрессиясын тмендету. Тадау препараттары Протон помпасыны ингибиторлары.
Эрозиясыз рефлюксті ауруда ППИ тулігіне бір рет, (20 мг омепразола, немесе 30 мг лансопразола, немесе 40 мг пантопразола, немесе 20 мг эзомепразола таы астан брын) затыы 4-6 апта.
Эрозиялы формаларында:
І дреже – ППИ 4 апта
ІІ-ІІІ дреже – ППИ 8 апта. Жазылу динамикасы жеткіліксіз болса ППИ дозасын екі еселеу жне затыын 12 аптаа созу. Сйемелдеуші терапия стандартты дозада немесе жарты дозада 6-7 ай бойы.
Антацид пен алгинаттар (гель немесе саше трінде, алмагель, фосфалюгель, маалокс) жиі емес ыжылды басу шін олдану. ( таматан кейін 40-60 минуттан со жне тнде).
ГЭРА IV активтілік дрежесінде емнен о мнді нтиже болмаса омепразолды 80 мг/тул. дозасында абылдауа кшеді немесе хирургиялы жолмен емдеу сратарын шешу керек.
ГЭРА V дрежесінде хирургиялы ем олданылады.
Уаытша ебекке абілетсіздік, диспансерлеуорташа 12-21 кнді райды.
Болжамы:Ауруды ршуі ауруды болжамын анытайтын асынулармен жреді. Баытталан шаралар Баррет еші мен еш рагіні алдын алуа баытталан болуы тиіс
Профилактикасы. Алдын алу шараларын диафрагманы ештік тесігіні жарыы мен ешті склеродермиялы заымдануында жне кардия ахалазиясына байланысты жасалан кардиодилатациядан кейінгі кезеде жасау керек. Бл адамдар диетаны сатаулары керек жне мір салтын згерту жнінде берілген кеестерді орындаулары керек.