Су шаруашылыы ымым, ерекшелігі
Су шаруашылыы жне трлері
Су орлары
Таырып 11 Ормандарды ыты режимі
Ормандарды ыты режиміні тсінігі жне жалпы сипаттамасы. азастан Республикасыны Орман кодексі жне ормандарды тымды пайдалану мен орауды амтамасыз ететін баса задар.
Азастан Республикасы орман орыны тсінігі мен рамы жне оны жеке бліктеріні ыты режимі. Орман орын кзету, орау, пайдалану мен орман сіру саласындаы мемлекеттік басару жне баылау.
Орман иелену жне орман пайдалану ыы.
Ормандарды ыты режиміні тсінігі жне жалпы сипаттамасы. азастан Республикасыны Орман кодексі жне ормандарды тымды пайдалану мен орауды амтамасыз ететін баса задар.
Р Орман кодексі 2003 жылды 8 шілдесінде абылданан. Орман Кодексі орман орын иелену, пайдалану, оан билiк ету жнiндегi оамды атынастарды реттейдi, сондай-а орман орын кзетудi, орауды, молытыруды, оны экологиялы жне ресурсты леуетiн ктерудi, оны тымды пайдалануды ыты негiздерiн белгiлейдi.
Орман ыы атынастарын реттеу орман биосфераны аламды экологиялы, леуметтiк жне экономикалы мнi бар аса маызды компоненттерiнi бiрi болып табылатыны негiзге алына отырып жзеге асырылады.
Орман - ааш пен бта сiмдiктерiнi жне жанды табиатты баса да компоненттерiнi жиынтыы негiзiнде белгiлi бiр аумата алыптасан, оршаан ортамен зара байланыстаы жне маызды экологиялы, экономикалы жне леуметтiк мнi бар табии кешен.
Орманды молытыру - орман ааштарын отырызуа немесе орманды ктiп-баптау жне оны сауытыру жнiндегi шараларды оса аланда, брыны орманды алаптарды табии трде айта жаыртуа ыпал ететiн шаралар жргiзу.
Мемлекеттiк орман орналастыру йымы - ызметi орман ресурстарын есепке алуды, орман орын ауматы орналастыруды, мемлекеттiк орман мониторингiн, орман шаруашылыын жргiзу iсiн жоспарлауды жне орман пайдалануды амтамасыз етуге баытталатын орман шаруашылыы саласындаы укiлеттi органны арауында болатын йым.
Орман шаруашылыы мемлекеттiк мекемесi - мемлекеттiк орман орын кзету мен орау, ормандарды молытыру мен орман сiру, орман пайдалануды реттеу жнiндегi шараларды жзеге асыру шiн азастан Республикасыны задарында белгiленген тртiппен рылан мекеме.
Орманды орау - орманды зиянкестерден, аурулардан, антропогендiк жне табии сипаттаы олайсыз факторлар серiнен орау жнiндегi, жер стiнде жне авиациялы дiстермен жзеге асырылатын iс-шаралар жиынтыы.
азастан Республикасыны орман задары азастан Республикасыны Конституциясына негiзделедi жне Орман Кодекс пен азастан Республикасыны зге де нормативтік ыты актiлерiнен трады. Орман кодексі 9-блімнен, 20-тараудан, 118 баптан трады.
1-блім. Жалпы ережелер
2-блім. Орман орын кзету, орау, пайдалану, ормандарды молытыру мен орман сіру саласындаы мемлекеттік басару жне баылау
3-блім. Орман иелену жне орман пайдалану ыы
4-блім. Орман шаруашылыын йымдастыру
5-блім. Орман орналастыру, орман орыны мемлекеттік есебі, мемлекеттік орман кадастры жне мемлекеттік орман мониторингі
6-блім. Ормандарды кзету, орау, молытыру мен орман сіру, орман тым шаруашылыы
7-блім. Орман орын пайдалану
8-блім. Орман орын кзетуді, орауды, пайдалануды, ормандарды молытыру мен орман сіруді экономикалы тетігі
9-блім. азастан Республикасыны орман задары саласындаы за бзушылытар
сiмдiктер (ормандардан баса) мен жануарлар дниесiн, су объектiлерiн, жер ойнауын, жердi, атмосфералы ауаны, ерекше оралатын табии ауматарды пайдалану мен орау саласындаы ыты атынастар азастан Республикасыны арнайы задарымен реттеледi. Егер азастан Республикасы бекiткен халыаралы шартта Орман Кодекстегіден згеше ережелер белгіленсе, халыаралы шартты ережелері олданылады.
азастан Республикасыны орман задарыны аидалары:
1) ормандарды климатты реттейтiн, орта тзетiн, егiс-топыра орау, су сатау жне санитарлы-гигиеналы функцияларды орындайтын жалпымемлекеттiк мнiн мойындау;
2) ормандарды траты дамыту (азастан Республикасыны орманды ауматарын траты лайту);
3) ормандарды, табии-оры оры объектiлерiнi, мдени жне табии мраны биологиялы ралуандыын сатау;
4) ормандарды кп масата пайдалану;
5) орман ресурстарын тымды, здiксiз, сарылмайтындай етiп пайдалану;
6) орман орын кзету, орау, пайдалану, ормандарды молытыру мен орман сiру саласындаы мемлекеттiк реттеу мен баылау;
7) басты масатта пайдалану шiн ааш кесу мен алынан сректi айта деудi жзеге асыру функцияларынан орман пайдалануды реттеу функцияларыны ара жiгiн ажырату;
8) азастан Республикасыны орман задарын бзудан келтiрiлген залалды орнын толтыру;
9) орман ресурстарын аылы пайдалану;
10) орман орыны жай-кйi туралы апаратты ол жетiмдiлiгi;
11) халыты жне оамды бiрлестiктердi орман орын кзетуге жне орауа атысу.
Азастан Республикасы орман орыны тсінігі мен рамы жне оны жеке бліктеріні ыты режимі.
Орман орын кзету, орау, пайдалану мен орман сіру саласындаы мемлекеттік басару жне баылау. Орман оры жерлерiн, орман ресурстары мен орманны пайдалы асиеттерiн амтитын азастан Республикасыны орман оры орман ыы атынастарыны объектiсi болып табылады.
Орман ыы атынастарыны объектiлерi Орман Кодексте жне азастан Республикасыны зге де задарында белгiленген тртiппен аылы жадайда ормандарды кп функциялы маызы ескерiле отырып пайдаланылады.
азастан Республикасыны аумаындаы барлы орман, сондай-а орман сiмдiктерi спеген, бiра орман шаруашылыыны ажеттерiне арналан орман оры жерлерi азастан Республикасыны орман орын (бдан рi - орман оры) райды.
Орман оры мемлекеттiк жне жекешеорман орларынан трады.
Мемлекеттiк орман орына:
1) ерекше оралатын табии ауматар жерлерiндегi (орманды жне ааш спеген алаптарды оса аланда) табии жне олдан сiрiлген ормандар;
2) табии жне олдан сiрiлген ормандар, сондай-а мемлекеттiк орман оры жерлерiндегi орман шаруашылыыны ажеттерi шiн берiлген, орман сiмдiктерi спеген жер учаскелерi;
3) халыаралы жне республикалы маызы бар орта пайдаланудаы темiр жолдар мен автомобиль жолдарыны, каналдарды, магистральды бырларды жне баса желiлiк рылыстарды белдеулерiндегi енi он метр жне одан кбiрек, алаы 0,05 гектардан астам оранышты екпелерi жатады.
Жекеше орман орына азастан Республикасыны жер туралы за актiсiне сйкес орман сiру шiн нысаналы масатта жеке жне мемлекеттiк емес зады тлалара жеке меншiкке немесе за мерзiмдi жер пайдалануа берiлген жерлерде, соларды аражаты есебiнен жасалан, енi он метр жне одан кбiрек, алаы 0,05 гектардан астам олдан сiрiлген ормандар, агроорман-мелиорациялы екпелер, арнайы масаттаы плантациялы екпелер жатады.
Орман орына:
1) мемлекеттiк орман орыны жерiнен тыс орналасан жекелеген ааштар жне клемi 0,05 гектардан кем шо ааштар, ауыл шаруашылыы масатындаы жерлердегi бта сiмдiктер;э
2) ала ормандары мен орманды саябатарды оспаанда, елдi мекендер шекарасы шегiндегi жасыл желектер;
3) й маындаы, саяжайлар мен бау-баша учаскелерiндегi ааштар мен бталар кiрмейдi.
азастан Республикасындаы мемлекеттiк орман оры мемлекеттiк меншiк объектiлерiне жатады жне республикалы меншiкте болады.
Жекеше орман оры учаскелерiн иеленудi, пайдалану мен оан билiк етудi, Орман Кодекске жне азастан Республикасыны зге де за актiлерiне сйкес, жекеше орман иеленушiлер жзеге асырады.
Орман орыны жерлерi мемлекеттiк жне жекеше орман оры жерлерiне блiнедi.
Мемлекеттiк орман орыны жерлерiне табии трде ааш скен, мемлекеттiк бюджет аражаты есебiнен олдан ааш сiрiлген жне ааш спеген (орманды жне ааш спеген алаптар), орман шаруашылыын жргiзетiн мемлекеттiк йымдара траты жер пайдалануа берiлген жерлер жатады.
Жекеше орман орыны жерiне азастан Республикасыны жер туралы за актiсiне сйкес орман сiру шiн нысаналы масатта жеке жне мемлекеттiк емес зады тлалара жеке меншiкке немесе за мерзiмдi жер пайдалануа берiлген жерлерде, соларды аражаты есебiнен олдан ааш сiрiлген, агроорман-мелиорациялы екпелер, арнайы масаттаы плантациялы екпелер сiрiлген жерлер жатады.
Мемлекеттiк орман оры жерлерiнi шекарасы жерге орналастыру жмыстарын жргiзу кезiнде орман орналастыру материалдарыны негiзiнде белгiленедi жне натыланады.
Мемлекеттiк орман орыны жерлерiн сатып алу-сату, кепiлге беру жне баса ммiлелер жасасу арылы иелiктен шыаруа жол берiлмейдi.
Орман орыны жерлерiн беру, алып ою жне пайдалану тртiбi Орман Кодекспен, азастан Республикасыны жер жне азаматты задарымен айындалады.