Ерекше оралатын табии ауматарды трлері мен санаттары.
Ерекше оралатын табии ауматар мемлекеттiк табии-оры оры объектiлерiнi маыздылыына байланысты республикалы немесе жергiлiктi маызы бар санаттара жатызылады.
Республикалы маызы бар ерекше оралатын табии ауматар рылу масаттарына жне оралу режимiнi трлерiне байланысты мынадай трлерге блiнедi:
1) мемлекеттiк табии орытар;
2) мемлекеттiк лтты табии парктер;
3) мемлекеттiк табии резерваттар;
4) мемлекеттiк зоологиялы парктер;
5) мемлекеттiк ботаникалы батар;
6) мемлекеттiк дендрологиялы парктер;
7) мемлекеттiк табиат ескерткiштерi;
8) мемлекеттiк табии аумалдар;
9) мемлекеттiк оры айматары.
Жергiлiктi маызы бар ерекше оралатын табии ауматар рылу масаттарына жне оралу режимiнi трлерiне байланысты мынадай трлерге блiнедi:
1) мемлекеттiк iрлiк табии парктер;
2) мемлекеттiк зоологиялы парктер;
3) мемлекеттiк ботаникалы батар;
4) мемлекеттiк дендрологиялы парктер;
5) мемлекеттiк табиат ескерткiштерi;
6) мемлекеттiк табии аумалдар.
азастан Республикасыны занамалы актiлерiмен ерекше оралатын табии ауматарды зге де трлерi кзделуi ммкiн.
Мемлекеттiк лтты табии парк - ерекше экологиялы, ылыми, тарихи-мдени жне рекреациялы ндылыы бар мемлекеттiк табии-оры орыны бiрегей табии кешендерi мен объектiлерiнi биологиялы жне ландшафты саналуандыын сатауа, оларды табиат орау, экологиялы-аартушылы, ылыми, туристiк жне рекреациялы масаттарда пайдалануа арналан табиат орау жне ылыми мекеме мртебесi бар ерекше оралатын табии аума.
Мемлекеттiк iрлiк табии парк мемлекеттiк лтты табии парк шiн белгiленген режимi бар, сондай масаттарды ала оятын жне сондай мiндеттердi орындайтын, бiра табиат орау жне ылыми мекеме мртебесiне ие жергiлiктi маызы бар ерекше оралатын табии аумаа жататын мемлекеттiк лтты табии парктi нсасы болып табылады.
Мемлекеттiк табии резерват - табии кешендердi биологиялы саналуандыын жне олармен байланысты табии жне тарихи-мдени объектiлердi кзетуге, орауа, алпына келтiруге жне сатауа арналан жердегi жне судаы экологиялы жйелердi амтитын табиат орау жне ылыми мекеме мртебесi бар ерекше оралатын табии аума.
Мемлекеттiк зоологиялы парктер - мдени-аартушылы, ылыми, оу жне табиат орау ызметiне, тектiк орды сатауа жне деттегi, сирек кездесетiн жне жойылып кету аупi бар жануарлар трлерiн жасанды орта жадайында сiруге арналан табиат орау жне ылыми йым мртебесi бар ерекше оралатын табии аума.
Мемлекеттiк ботаникалы ба - сiмдiктер дниесiн, соны iшiнде сiмдiктердi сирек кездесетiн жне жойылып кету аупi бар трлерiн орау, молытыру жне пайдалану жнiнде зерттеулер мен ылыми талдамалар ткiзуге арналан табиат орау жне ылыми йымдар мртебесi бар ерекше оралатын табии аума.
Мемлекеттiк дендрологиялы парк - ааш жне бта тымдарын орауа, молытыру мен пайдалануа арналан айматар бойынша белгiленген кзет режимдерi бар табиат орау жне ылыми йымдар мртебесi бар ерекше оралатын табии аума.
Мемлекеттiк табиат ескерткiшi - экологиялы, ылыми, мдени жне эстетикалы трыдан аланда жекелеген бiрегей, орны толмайтын, нды табии кешендердi, сондай-а мемлекеттiк табии-оры орыны объектiлерiне жатызылан шыу тегi табии жне жасанды объектiлердi амтитын ерекше оралатын табии аума.
Мемлекеттiк табии аумал - мемлекеттiк табии-оры орыны бiр немесе бiрнеше объектiлерiн сатауа жне молытыруа арналан шаруашылы ызметтi тапсырысты режимi немесе реттелмелi режимi бар ерекше оралатын табии аума.
Мемлекеттiк оры аймаы - мемлекеттiк табии орытар, мемлекеттiк лтты табии парктер, мемлекеттiк табии резерваттар шiн резервке ойылан жер учаскелерi мен су айдындарында мемлекеттiк табии оры орыны объектiлерiн жне биологиялы саналуандыты сатауа жне алпына келтiруге арналан тедестiрiлген кзет режимiнi трлерi бар ерекше оралатын табии аума.
Ерекше оралатын табии ауматарды республикалы маызы бар саната жатызуды - укiлеттi органны сынуы бойынша азастан Республикасыны Yкiметi, жергiлiктi маызы бар саната жатызуды - укiлеттi органмен келiсе отырып, облыстарды (республикалы маызы бар аланы, астананы) атарушы органдары жргiзедi.
Зады тла мртебесi бар ерекше оралатын табии ауматы оны мртебесiн тмендетуге кеп соатын бiр трден баса трге ауыстыру, табии жне (немесе) техногендiк сипаттаы ттенше жадайларды салдарынан оны ерекше ндылыы мен бiрегейлiгi сипатыны iшiнара немесе толы жоалуына байланысты жргiзiледi.
Зады тла мртебесi бар ерекше оралатын табии ауматы оны мртебесiн тмендетуге немесе арттыруа кеп соатын бiр трден баса трге ауыстыру туралы шешiмдi жаратылыстану-ылыми негiздеме жасалан мемлекеттiк экологиялы сараптаманы о орытындысы негiзiнде:
1) республикалы маызы бар ерекше оралатын табии ауматар бойынша - укiлеттi органны сынуы бойынша азастан Республикасыны кiметi;
2) жергiлiктi маызы бар ерекше оралатын табии ауматар бойынша - укiлеттi органмен келiсе отырып, облыстарды (республикалы маызы бар аланы, астананы) атарушы органы абылдайды.