Ебек рекетіндегі тланы ксіби алыптасуы
Ебек алдамны дене бітімін жетілдіріп ана ойан жо, сонымен бірге оны психикалы жетілуіні, сананы алыптасуы мен дамуыны негізгі факторы болып табылады. Сонымен атар ебек адамды оамды тіршілік иесіне айналдырды, биологиялы жан иесі ебекті арасында адам дрежесіне ктерілді. Ебек жмыс атаратын органдар-бас пен олдыжетілдірді. Адамны олы сан-салалы рі те нзік ебек операцияларыны арасында з дамуыны шыына жетті. Адам vbs анатомиялы трысынан грі ойлау жаынан бден жетілді, йткені ебек адамны алдына на осы, ебекте шешілуге тиісті проблемаларды немі ойыпкелді. Ойлау абілеті алыптасты, ал ол з тарапынан ебекті одан рі жетілдіре тсуіне жадай туызды.Ебек – адамны наыз адама айналысуындаы шарттарды бірі. Тек ебек рекетіні арасында ана адам – саналы адам сатысына ктерілді. Эволюциялы дамуды е жоары сатысына ктеріліп, затты рекетіні мнін шынайы тсінетін болды, дниені згерту дрежесіне ол жеткізді. арапайым ебек ралдарын жасап, оны олдану, сатау рекетіні арасында адам тіршілік ортасына ткелді болатыны бірсыпыра жадайлардан тылады, зін сол ортаны иесі ретінде сезінетін дегейге ктерілді. здері жасаан ралдармен р алуан рекеттерді жасайтын болды. Бл адамдар ауымдастыыны жануарлар тобынан ерекшеленетіне басты сапалы айырмашылытарыны бірі.
Ебек оам мірі мен адамны жан-жаты рі жарасымды дамуыны ажетті шарты, жан-жаты дамыан адамды алыптастыру жолы. Сондытан аыл-ой мен дене трбиесін атар дамыту шін техникалы білім беруге ерекше рл жктеледі немесе ндіріс процесіні негізгі принциптерімен таныстыру, сонымен бірге балаа немесе жас спірімге ндірісті арапайым рал жабдытары жнінде жалпы дады беріледі. Ал мірге ынталандыратын ажетті ерекше маызын барлы тарихи дуірлер орнытырды. Ондаы згерістер мен ажеттілікті сипаты оам дамуыны наты тарихи жадайына туелді болды.
Сана психика дамуыны жоары сатысы ретінде, е алдымен жалпыны жне болмыстаы елеуліні тану абілеті сияты асиетімен ерекшеленеді. ылым, нер, мдениет оамды сананы райды. Сана обьективтік болмыс жайында орытылан біліменн ана емес, сондай-а сол болмыса белгілі трдегі атынастарды интеллетуалды баалау арылы жне эмооционалды сипатта болуы ммкін.
Сананы аса маыды асиеті, оны есеп беруі болып табылады. Адам зіні ана сырта білімді емес, зін білуді де амтамасыз етеді. Cана зіндік сана сезім трінде де крініс табады. Жоары класс оушыларын оамды пайдалы ебекке тартуды жаа формасы – студенттік отрядтар лгісімен жоары класс оушыларын ебек отрядтарын ру. Мндай отрядтар жыл бойы жмыс істей алады. Класс жетекшісі оушылар комитетімен бірлесе отырып, ксіпорынмен шарт жасайды. Арнайы график бойынша оушылар жмыс орнына немесе мектепке келіп жмыс істейді.
Ебек психологиясыны негізгі міндеттері – бл ебек гуманизациясы жне оны жоарылауы болып табылады. Осы тапсырмаларды шешу шін техникалы, технологиялы, санитар – гигиеналы, организация, мераприятиялары болып табылады осы барлы мероприятиялар ебек психологиясыны мекемелеріне кіреді. Бл діс ебек етуді баасын, диагностикалы, леуметтік стуктуралы, коллективтаы психологиялы климаты, адамны методтарды зін баалауы.
олданбалы психологиясыны теориялы іргетасы келесі ылыми проблемалар:
1. Адамны жне оны профессия гармонияларын оу. Яни сондаы задарды пайда болуы динамикалы тепе- тедік « ебек психологиясыны субъектісі – оршаан орта профессиясы »
2. Индивидті жне жеке тла профессианалды динамикасын, структурасын оуда
3. рылымды, экстремалды жадайлар жне динамикалы рылымдар.
4. Ебек етудегі структуралар мотивтер, жне осы структураны жндеу.
5. Ебек етудегі адамны динамикалы жадайы.
6. Индивидті жеке тламен байланысты, факторды жадайы, драматикалы ебек психологиясы ысада жне толы тарихы. Онда кптеген проблемалар ебек психологиясында сті
Ебек психологиясыны субьектісі – белгілі бір обьектіге баытталан белсенділікті айнар кші – индивид немесе леуметік топ, обьектісі – натылы йымдасан ебек рекеті, ралдары, ебекті масаты мен міндеттері, жмысты орындау ережелері. Ебек психологиясыны жалпы дістері ебек субьектісін дістер мселесі те крделі жне олар ндірістік жаа білімдермен герменевтикалы діске негізделуге мтылуда.
Ксіптік абілет ксіптік біліктілікті трде жруін психологиялы процестермен адаалау арылы ерекшеленеді. абілеттілікке байланысты мамандар мынадай шеберлікті алыптастыра білу ажет:
· Коммуникативтік-адамдармен араласа білу;
· Перцептивті-ксіптік интуиция, эмпатия, рефлексия;
· Тлалы динамизмі – еркін рекет жасау абілеттілігі жне логикалы трде шешімабылдау;
· Эмоционалды тратылы-зін басару абілеті;
· Оптимистік трде баылау;
· Креативтілік-шыармашылы абілет
Психология ылымында пнге деген ыылас тадап алу жне танып –білу трінде арастыраылады. Ыыласты айнар кзі оамды мірде жатыр. Адама ыылас болып крінетінінні брі обьективті шындытан алынан. Оушыны ынта ыыласы шынды смір жадайында алыптасуыкерек. зіні баыты жаынан оушыны ыыласы ртрлі болады: кркем, спортты, техникалы, танымды т.б. егер оушы белгілі бір іс-рекетпен дайы шылданса, онда ыылас белгілі бір пнге ауыса, онда бейім белгілі бір рекетпен айналысуа деген баытты білдіреді. Бейім сол рекетті стті орындаанда, жасы эмоциямен абылдаанда ана байалады.
Дріс