лаатты сздер тыдалады
Балалар ытары туралы халыаралы конвенциядан
Мемлекет рбір баланы аман-сау сіп, жан-жаты дамуын амтамасыз етеді.
Бала мірге келе салысымен тіркеуге алынады жне зіне есім мен азаматты алуа ылы.
рбір бала з отбасында, ата-анасымен бірге мір сруге ылы.
Бала мектепте кінлі боланда да оны ешкімні рып жазалауа, кемсітіп орлауа ыы жо.
рбір баланы ой-пікірі, ар-ождан жне дін еркіндігене ыы бар. Бала зі алаан спорт трімен шылдануа ылы.
Бала денсаулыын сатауа, емдеуге ылы.
Бала з ойын еркін айтуа ылы.
А.Есеповты «Балалы ша» уені ойнап трады.
Сра-жауап ойындары:
1. Р-ны «Балалар ыы туралы» заы ай уаытта абылданды? (2002 жыл 8 тамыз)
2. «Бала ытары туралы» Конвенция ай уаытта абылданды? (1989 жылы 20 араша)
3. Парламентті жоары палатасы? ( Сенат)
4. ы деген не? (Мемлекет шыаран немесе бекіткен тртіп ережелеріні жиынтыы)
5. Орта мектеп бітіргендігі туралы берілетін жат? (Аттестат)
6. Бір ата баласы ішіндегі дауды кім шешетін болан? (Асаалдар аласы)
7. кіметті кім басарады? (Премьер-министр)
8. асым ханны «аса жолы», Есім ханны «Ескі жолы» За лгілерін жаыртып, «Жеті жары» деп аталатын За жйесін енгізген хан? (Туке хан)
9. Би алдына есесін уып келген жаты кім дейді? (Даугер)
10. Адам арасындаы арым-атынас ралы? (Тіл)
11. Дниеге келген сбиге андай жат беріледі? (Туу туралы кулік)
12. Елтабада бейнеленген с? (ыран)
13. Р-ны Мемлекеттік нраныны нін жазан композитор? (Ш.алдаяов)
14. 1-маусым – Балаларды орау халыаралы кні.
Ал, балалар, ы бзудаы жазаа тарту трлерімен танысайы.
1. ылмысты жауапа 16 жаса толан адамдар тартылады.
2. Ауыр ылмыс (адам лтіргені шін) жасаандар 14 жастан тартылады.
3. ылмыс жасаан жасспірімдер арнаулы мекемелерде жазасын тейді.
4. Жасспірім бала неше жастан бастап ылмысты жауапкершілікке тартылады? (14 жас)
5. «зін-зі тану» бадарламасыны авторы кім? (Сара Назарбаева)
Рбір азастан оушыларыны міндеттеріне тоталайы.
1. рбір оушы Р-ны Конституциясы мен задарын сатауа,
2. Баса адамны ытарын, ар-намысы мен адір-асиетін сатауа,
3. Табиатты орауа,
4. Тарихи мдени мраларды сатауа міндетті.
«Болаша білімді жастар олында» білім сайысы. р топа жеке сратар ойылады.
1-топа:
1. Балдан ттті не? (бала)
2. ара шаыра иесі кім? (кенже л)
3. Балаа кім сыншы? (ата)
4. кеден балаа берілетін зат? (мра)
5. йдегі алтын азы кім? (ана)
6. Бес дшпанды атадар? (сек, тірік, матанша, еріншек, бекер мал
шашпа)
7. Жасспірім бала неше жастан ылмысты жауапкершілікке тартылады?
(14 жастан)
8. рбір адам баса адамдармен те жне еркін. Адама е ымбат нрсе?
(бостанды)
2 –топа:
1. Трбие мен білімні ордасы (мектеп)
2. Екі адамны бір-біріне деген адалдыы (досты)
3. азастанда андай білім алуа міндетті? (орта)
4. Бес асылды атадар? (талап, ебек, тере ой, анаат, раым)
5. ш арсызды атадар (йы, тама, клкі)
6. Мсылманны бес парызын атадар? (намаз, ораза, ажыа бару, зекет)
7. Айтары мол лама,
Кп жасаан лама.
кесі ол кені,
Білер оны сраан.
Ол кім? (ата)
8. За бойынша азастан мемлекетіні бір мшесі. (Азамат)
лаатты сздер тыдалады.
1. Трбиелі – тртіпті лы,
Тртіпті – елді лы. (Б.Момышлы)
2. За адамды баындырады. (Т.Фуллер)
3. За адамдарды трбиесін оам игілігіне пайдаланатын адамзат даналыыны е жоары крінісі болып табылады. (С.Джонсон)
4. діл адамны адамгершілік асиеттері зады жотатпайды. (Менандр)
«Ойды аята» (Маал-мтел айтудан жарыс)
1. Заны рыы...(брінен зын)
2. олымен істегенді... (мойынымен ктер)
3. тірікшіні йрыы ...(бір-а ттам)
4. р елді... баса, иттері арааса (За)
5. ... істі арты игі (діл)
6. Би екеу болса ... тртеу (Дау)
7. Кусіз істі кмн табар, кулі істі ... табар. (Ку)
8. Мен ...ылан кні ай жары болды. (рлы)
9. Ебек тбі...(зейнет)
10. Біреуге ор азба.. (зі тсерсі)
11. рлы тбі ...(орлы)
12. Тура биде...(туан жо)
13. У ішкен бір леді... ішкен мы леді. (Ант)
14. Жола шыса сайлан, бес ... байлан. (ару)
Мен жігіт 15-30 арасында,
Бл шата кп бересі, аласым да.
Жан-жаым толан масат, толан тадау
Алайын анасын ба, мынасын ба, - деп С.Торайыров айтандай «Мен азастан азаматымын» атты гімемізді аятаймыз.
Пайдаланан дебиеттер:
Биссембаева А. Сені ыы – мені ыым //Мектептегі сыныптан тыс жмыстар. – 2008.- №1.-51б.
Кобилано Р. ы лемінде //Мектептегі сыныптан тыс жмыстар. – 2010.-№4. – 45 б.
Молдабекова С. ыты турнир //Мектептегі мерекелер. – 2011.- №9. –
30 б.
Тулеуова Т. «Мен – Туелсіз мемлекетті азаматымын» //Трбие сааты. – 2009. - №6. – 10 б.
Шетенова Е. «Баланы ытары туралы» заы //Мектептегі сыныптан тыс жмыстар. -2009.- №6.- 33 б.