Техникалық қамтамасыз етілуі
Геоақпараттық жүйелердегі «мәліметтер», ақпарат»,білім» түсінігі
МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫ; объектілер жөніндегі деректердің немесе осы объектілерді өлшеу нәтижелерінің жиынтығы.Мәліметтер өңдеу барысында алынатындықтан ақпаратты қалыптастырудағы басты элемент болып табылады.
ГАЖ-ҒА ҚАТЫСТЫ АҚПАРАТ ДЕГЕНІМІЗ;объект жөніндегі білімнің өлшемін анықтайтын мәліметтер жиынтығы.Білімді ақпаратты түсіндірудің нәтижесі ретінде қалыптастыру
БІЛІМ; практикада қалыптастыратын болмысты танудың нәтижесі.Ғылыми білім жүйелігі мен дәлелділігімен және жоғары дәрежелі құрылымдылығымен ерекшеленеді.
Мәлімет,ақпарат және білім терминдері арасындағы айырмашылық.Яғни алғашында мәліметтер банкі,ақпараттық жүйелер кейінірек білімге негізделген жүйелер пайда болды.Кеңістіктік ақпараттық жүйелердің келесі түрлері бар; 1)автоматтанған жобалау 2)автоматтанған картографиялау ГАЖ жатады.
Геоақпараттық жүйе басқа ақпараттық жүйелермен салыстырғанда кеңістіктік мәліметтердің талдаудың дамыған әдісіне ие.
3) ГАЖ жүйелерінің жалпыланған функциялары
1)Мәліметтерді енгізу және редакциялау
2)кеңістіктік мәліметтердің өнд,пайдалану
3)ақпаратты сақтау
4)координат жүйелерін жаңарту
5)картографиялық жүйелерді формациялау
6)рассторлық,векторлық опер
7)өлшемдік опер.ры
8)полегоналдық опер.ры
9)кеңістіктік талдау опер.ры
10)кеңістіктік үлгілеу түрлері
11)бедерлі сандық үлгіллеу
12)нәтижелерді түрлі форм.шығару
ГАЖ жіктелуі
Геоақпараттық жүйелер экологиялық жағдайлардың,табиғи ресурстардың орынды пайдаланудың мониторингін ғылыми және қолданбалы мақсатында шешу мақсатында инфрақұрылымды жобалау үшін, қалалық және аймақтық жоспарлау,төтенше жағдайлардағы жедел шара қабылдау үшін пайдаланады.
Өмірде кездесетін алуан түрлі мәселелер келесі түрде жіктеледі;
1)жалпы мақсаттағы толық функциялы ГАЖ
2)қандай да бір саладағы шешуге,маманданған ГАЖ
3)үйде және ақпараттық мақсатта қолдануға арналған ақпараттық анықт,жүйелер
5) Мәліметтер көздері және олардың типтері
-Картографиялық материалдар топографиялық және жалпы географиялық,кадастрлық пландар және т.б.Картадан алынған мәліметтерді аумақтық байламдар болады.Сондықтан оларды ГАЖ-қ базалық қабаты негізінде пайдалануға ыңғайлы.Егер зерттеп отырған аумақтың сандық мән онда графикалық түпнұсқасы сандық түрге келтіріледі.
-Қашықтық зонттау мәліметтері.ГАЖ мәліметтер базасын қалыптастыруда кеңінен қолданады.Қашықтық зонттау мәліметтері-ғарыштық тасымалдаушылардан алынады.ҚЗ ға сурет қабылдау-ң және оларды жерге жіберудің түрлі технологиялары қолданылады.Қашықтықтық зонттау әдісіне әуе, жер бетілік түсірілімдер жатады.Мұндай түсірілім обьект қоршағанортаны сандық және сапалық мәліметтерді алуды қамтамасыз етеді.
-Далалық зерттеулер материалдарына;табиғи объектінің невилирмен ,теодалитпен,JPS қабылд.түсірілген геодезиялық өлшеулері,кадастырлық түсірілімдері инженерлік геодезиялық ізденістер нәтижесінің мәліметтері кіреді.
-Статистикалық мәліметтер;құрамына халық шаруашылығы түрлі саладағы мемлекеттік қызметтердің мәлімдемелері,сонымен қатар,стационарлы бақылау деректерінің мәліметтері кіреді.
-Тексттік мәліметтер-географиялық объек.ң жеке типтері жайлы мәлімет.құрайтын анықтамалар,кітаптар,монограф.р тагы баска.
Геоақ.жүйеде мәліметтің 1 ғана түрі сирек қолд.Көбінесе белгілі бір аймаққа арналған түрлі мәліметтер жиынтығы қолд.
Техникалық қамтамасыз етілуі
Кеңістіктік мәліметтер-электронды геодезиялық құрылғылардан,аналитикалық фотограметриялық құрылғылар,түсірімдерін өңдеу нәтижелерінен және сандық фотоограметриялық станциялардан алынады.Мәліметтерді сақтау және өңдеуге арналған құрылғылар,жүйелік блогқа негізделген-ол орталық процессордан,оперативтікжадыдан ,қолданбалы интерфейстен тұрады.Мәліметтерді шығару құрылғылары-нәтижелерді көрнекті түрде беруді қамтамасыз ету керек.Ең алдымен мониторда,сонымен қатар принтерде немесе плоттерден алынатын графикалық оригинал түрінде және оған қоса сыртқы құрылғыларға мәліметтерді экспорттай алу керек.