Kryteria budowy struktury organizacyjnej

Każda struktura organizacyjna powinna zawierać uporządkowane hierarchiczne i celowo dobrane elementy, a także uwzględniać powiązania i relacje różnego rodzaju pomiędzy jej poszczególnymi ogniwami. Stąd przyjmuje się, że konstrukcja organizacji (struktura) powinna opierać się na określonych zasadach, które należy uwzględniać w trakcie opracowywania optymalnej struktury. W teorii organizacji wskazuje się następujące zasady:

1.Zasada jednolitości kierownictwa. Oznacza ona, że każdy pracownik powinien mieć tylko jednego bezpośredniego przełożonego, który ma prawo wydawać mu polecenia i wobec którego jest on służbowo odpowiedzialny.

2.Zasada dostosowania struktury do celów, strategii i zadań organizacji. Konsekwencją tej zasady jest odmienność struktur w różnych przedsiębiorstwach i konieczność wdrażania zmian w strukturze, gdy wystąpią istotne modyfikacje w celach i zadaniach.

3.Dostosowanie struktury organizacyjnej do zewnętrznych warunków działania danej organizacji, np. charakteru rynku, rodzaju klientów, stopnia stabilności otoczenia ekonomicznego i społeczno-politycznego, stopnia dostępności różnego rodzaju usług dla biznesu itd.

4.Uwzględnienie w strukturze organizacyjnej charakteru, a także specyficznych cech działalności przedsiębiorstwa, co wynika z faktu, że nie można opracować jednolitych struktur dla wszystkich rodzajów organizacji.

5.Zależność stopnia rozbudowy struktury organizacyjnej (wyrażającej się głównie w liczbie poziomów zarządzania) od wielkości przedsiębiorstwa.

6.Optymalna rozpiętość i zasięg kierowania. Zasada ta polega na ustaleniu odpowiedniej liczby podwładnych, którymi w sposób efektywny może kierować jeden przełożony.

7.Współzależność zakresu, zadań, kompetencji i odpowiedzialności komórek w danej organizacji i osób. Im większe zadania (zakres obowiązków, czynności) ma spełniać komórka czy osoba, tym szersze należy jej przyznać kompetencje (uprawnienia) i tym bardziej wzrasta zakres jej odpowiedzialności.

8.Umiejętność łączenia sprzecznych zasad centralizacji i decentralizacji decyzji, przy wyraźnym wzroście znaczenia decyzji podejmowanych na niskich szczeblach struktury.

9.Elastyczność struktury organizacyjnej w stosunku do zewnętrznych i wewnętrznych warunków działania. Elastyczność organizacji, w tym jej struktury, ma współcześnie coraz większe znaczenie, gdyż działa ona w coraz bardziej niestabilnym otoczeniu.

Zasady te powinny być respektowane przy projektowaniu oraz doskonaleniu struktury organizacyjnej podmiotu, aby mógł on funkcjonować zgodne z zasadą sprawności rozumianą prakseologicznie (sprawność jako maksymalna liczba cech dobrej roboty).

 

3. Szkolenie i podnoszenie kwalifikacji.
Podejmując liczne działania rozwojowe przedsiębiorstwa, właściciele oraz organy zarządzające powinny uwzględnić w swoich planach inwestowanie w pracowników, którzy tworzą fundament każdego podmiotu gospodarczego. Jednym ze sposobów podnoszenia kwalifikacji osób zatrudnionych w firmie jest delegowanie kierownictwa na liczne szkolenia, seminaria, konferencje czy też dotowania części opłat dla osób rozpoczynających studia podyplomowe czy doktoranckie. Tego typu postępowania oprócz poszerzenia wiedzy daje możliwość nawiązania nowych kontaktów, odpowiedzi na nurtujące pytania pracowników oraz wymiany doświadczeń w określonych dziedzinach zawodowych.
Niezwykle dużym zainteresowaniem cieszą się szkolenia, organizowane przez liczne organizacje rządowe i pozarządowe. Możemy tu wyróżnić dwa podstawowe typy szkoleń. Pierwszy stanowią szkolenia otwarte, prowadzone dla pracowników zebranych wokół jednego bloku tematycznego z różnych firm oraz różnych regionów kraju. Szkolenia te umożliwiają pogłębienie wiedzy oraz konsultacje z wykładowcą, który może pomóc w rozwiązaniu wielu problemów występujących w wypełnianiu określonych obowiązków. Drugim typem są szkolenia zamknięte. Uczestniczą w nich wyłącznie pracownicy jednej firmy.
Dużym powodzeniem cieszą się szkolenia z zakresu zarządzaniem zespołem, komunikacji interpersonalnej, szkolenia menedżerskie czy zarządzania projektami. Specyficznymi szkoleniami, znajdującymi coraz szersze grono zwolenników, są specjalistyczne warsztaty związane z wdrożeniem oraz możliwością uzyskania certyfikatu z zakresu zarządzania systemami jakości. Wymienione treningi są usługą szeroko oferowaną.