Практикалық сабақ 11 Анықталмаған интеграл және интегралдаудың негізгі әдістері
Есеп 1.
Есеп. .
Есеп.
Есеп.
.
Есеп .
Есеп. Есепте
Ауыстыру арқылы Онда
,
,
ның орына
.Онда
Есеп. Есепте
Полагаем Тогда
,
, и в качестве
можем взять
. Следовательно
.
Есеп. Вычислить .
Бөліктеп и нт егралдау . Тогда
,
и поэтому
. с
, имеем
. Онда
.
Есеп. Есепте .
2 және 3 ең кіші ортақ еселегі 6. Онда ауыстыру еңгіземіз Онда
және
.
Есеп. Есепте ауыстыру арқылы
. Онда
,
және
. Онда ,
.
Есеп
Әдебиеттер
Ефимов А. В., Демидович Б. П. Сборник задач по математике, ч. 1, 2. М., «Наука», 1986, (с. 322-334)
Бақылау сұрақтар
- Интегралдардың кестесі.
- Бөлшектеп интегралдау формуласы.
- Дифференциалға еңгізу.
- Дифференциал және оның қасиеттері.
Практикалық сабақ 12 Рационал функцияны интегралдау
Есеп. Есепте .
Бөлімінің түбірлері – ,
и
. Онда
және рационалдық функцияны жиктеуге болады
.
Ортақ бөлімге келтіргенде
.
Коэффициенттерін жинағанда
Табамыз .
Сонда ,
.
Есеп Есепте .
Бөлімінің түбірлері – 1 еселі и
3еселі. Онда бөлшекті жіктейміз
.
Орьақ бөлімге келтіргенде
.
Жақшаны ашқанда
.
Сонда,
.
Әдебиеттер
Ефимов А. В., Демидович Б. П. Сборник задач по математике, ч. 1, 2. М., «Наука», 1986, (с. 335-336)
- Рационал бөлшекті қарапайым бөлшектерге жиктеу 1 жағдай.
- Рационал бөлшекті қарапайым бөлшектерге жиктеу 2 жағдай .
- Рационал бөлшекті қарапайым бөлшектерге жиктеу 3 жағдай .
Практикалық сабақ 13 Тригонометриялық және иррационал функцияларды интегралдау
Есеп. Ауыстыру арқылы
есептейміз. Онда дифференциал
,
және жанадан интеграл
. Сонда
.
Есеп . Ауыстыру арқылы
есептейміз. Онда
Жанадан интеграл
. Сонда,
.
Есеп . . Ең кіші ортақ еселегі 2 және 4 ол 4 тең. Сондықтан ауыстыру еңгіземіз
Онда
және
Пример.
Есепте
Есеп. .
Бірінші жағдайға келеді. Мұндағы дәрежесі тақ сан.Интеграл астындағы функцияға ауыстыру еңгіземіз
. Онда дифференциал
, Онда
.
Есеп . .
МЫна интегралды универсалдық ауыстыру арқылы есептейміз . Онда
,
,
, Интегралға қойғанда
.
Есеп Интегралды есепте .
Төртінші жағдайға келеді и
Интегралға ауыстыру еңгіземіз
. Тогда
,
,
. Интегралға қойғанда болады
Әдебиеттер
Ефимов А. В., Демидович Б. П. Сборник задач по математике, ч. 1, 2. М., «Наука», 1986, (с.340-344)
Бақылау сұрақтар
- Универсалдық қай жағдайда еңгізеді?
- Дәрежелері жұп болса қандай әдісемнен шешеді.
- Ең болмағанда біреуі тақ болса қандай әдісемен шешеді?
- Тригонометриялық ауыстыруыны қай жағдайларда пайдаланамыз.
Практикалық сабақ 14 Анықталған интеграл. Анықталған
Есеп . Бірінші жағдай
.
Мысал .
.
Мысал . .
.
Мысал . Есепте . Ауыстыру
,
. Онда
бөлшектеп формуласын пайдаланып
.
Мысал . Есепте . Ауыстыру
,
. Онда
және бөлшектеп формуласын пайдаланып
.
Мысал . Есепте Ауыстыру
Онда
,
.
Мысал . Жинақтылығын зертте .
Есептегенде
. Онда интеграл жинақты болады
Әдебиеттер
Ефимов А. В., Демидович Б. П. Сборник задач по математике, ч. 1, 2. М., «Наука», 1986, (с.344-354)