Стынның төменгі бөлігінің қимасын қабылдау
Ұстынның төменгі бөлігінің қимасы 14.20 суретте көрсетілген.
(14.23) формула арқылы шамамен алынған ауырлық центрін анықтаймыз, жуықтап қабылдаймыз: z0=5 h0=hh-z0=75-5=70
Тармаққа түсетін күшті анықтаймыз. Кранасты тармақтарында:
Nb1=459,7 74/70+46497/70=986,04 кH
Сыртқы тармақтарда: Nb2=764 21/70+12440/70=352,42 кН
Тармақтың қажетті ауданын анықтаймыз және қималарды таңдаймыз.
Кранасты арқалықтар үшін ϕ=0,6
Ab1=Nb1γn/(ϕRy)=847,52 0,95/(0,6 23)=58,3 см2 Ry=23 кН/см2
Сортамент арқылы 40БІ қоставр қабылдаймыз:
Ab1=61,25 см2 ixl=3,42 см iy=16,03 см.
Сыртқы тармақтарға : Ab2=Nb2γn/(ϕRy)=352,42 0,95/(0,6 23)=24,6см2
Тор элементтерін жалғау ыңғайлы болу үшін сөренің ішкі бөліктерінің саңылауы кранасты арқалықтардағы сияқты қабылдаймыз. Қабырғаша қалыңдығын сөрелер мен ұстынның жоғарғы жағының қосылуына ыңғайлы болу үшін 6-ға тең етіп аламыз, ал енін hw=300cм жіктердің орналасу шартынан аламыз.
Сөренің қажетті ауданы: Af=(Ab2-twhw)/2=(24,6-0,6 3)/2=4,6cм2.
Сөрелердің орнықтылық шартына сәйкес bf /tf <15. bf=8 см; tf= 0,6 см; деп қабылдаймыз. Сонда: Аf= 0,6·8=4,8см.
Шыбықтың геометриялық сипаттамасы:
Аb2= 2·0,6·8+0,6·25 = 24,6 см2
Z0= (0,6·25·0,3+4,8·4,6·2)/24,6 = 3,62см
Ix2= 0,6·25·3,592 +2·0,6·83 /12+4,8·2·4,212 = 414,67 см4
Iy= 0,6·253 /12+4,8·31,2·2 = 9345,1 см4
ix2= = 4,1 см
iy= = 19,5 см
Колонна қимасының ауырлық центрі жағдайын нақтылаймыз:
h0= hn - z0 =75 – ,62 = 71,38 см
y1 =Аb2h0 / (Аb1 + Аb2) = 24,6·71,38/(24,6+61,25) = 20,45см
y2= h0- y1= 71,38 – 20,45 =50,55см
Айырмашылығы бірінші алынған өлшемдерден аз, сондықтан шыбықтардағы күшті қайта есептемейміз.
Шыбықтардың орнықтылығын тексеру. Рама жазықтығынан: ly= 988 см.
Кранасты шыбық:
= (988/ 16,03) = 2,06см
y= 0,815 (қисық орнықтылық типі «в»)
Nb1/ yАb2) = 986,04/(0,815·61,25) =19,75 кН/см2 > Ry/ γn= 23/0,95=24,2 кН/см2
Сыртқы шыбық:
= (988/ 19,5) = 1,7см
y= 0,854 (қисық орнықтылық типі «с»)
Nb1/ yАb2) = 352,42 /(0,854 · 24,6) =16,8 кН/см2 <тRy/ γn= 23/0,95=24,2 кН/см2, шарт орындалды.
Айырмашылығы бірінші алынған өлшемдерден аз, сондықтан шыбықтардағы күшті қайта есептемейміз. Алынған y1 =екр=21см алдыңғы берілген екр=37,5 см-ден кіші, сондықтан кранның вертикальды әсері 44%-ке кіші болады. Алайда, колоннаның кернеулі күйіне қалыпты күштер мен моменттер және де басқа жүктемелер әсер ететіндіктен, бұл ұлғайту Мкр әдетте болмашы ғана сондықтан курстық жобада аз жүккөтергіштігі бар крандарда оны ескермеуге болады.
Қиманың сыртқы тармағы үшін:
; φу = 0,854;
Кранасты тармағы тұрақтылығы шартының жазықтығының және рама жазықтығынан торлар арасындағы түйіндерінің қажетті арақашықтықтығын анықтаймыз:
Ұстынның төменгі бөлігін панельдің бүтін санын бөліп, деп қабылдаймыз. Рама жазықтығының тұрақты тармағын тексереміз (х1-х1 және х2-х2 осьтеріне қатысты).
Кранасты тармағы үшін
=2,06, беріктік қамтылды.
Сыртқы тармағы үшін
= 1,7, беріктік қамтылды.
Торлы кранасты ұстын бөлігінің есебі. Ұстын қимасының көлденең күші
С235 болат үшін шартты көлденең күш:
Тордың есебін арқылы жүргіземіз. Қиғаш тіреудің сығылу есебі
α = 45◦ (қиғаш тіреудің қисаю бұрышы)
, φ = 0,574;
Аd,қаж = Ndγn/(φRyγc) = 50,74 · 0,95/(0,574 · 23 · 0,75) = 5,12 см2;
γс = 0,75 (бір сөремен бекітілген сығылған бұрыш)
Аd = 6,13см2; φ = 0,657 ("в" типті қисық беріктік)
Nd/(φАd) = 50,74/(0,657 · 6,13) = 12,6 кН/см2 < Ryγc/γn = 23 · 0,75/0,95 = 18,2 кН/см2.
Ұстын жазықтығындағы момент әсерінің беріктігін біртұтас стержень ретінде тексеру.
Барлық қиманың геометриялық сипаттамалары:
A = Aв1 +Ав2 = 58,3 + 24.6 = 82,9 см2;
Ix = Aв1y12 + Aв2y22 = 58,3 ·20,452 +24,6 · 50,932 = 88190,28 cм4
;
Келтірілген иілгіштік
N2 = 764,33 кН; М2 =124,4 кН·м;
Сыртқы тармағын қосымша жүктейтін, 4-4 қимадағы күштеулер қиыстыруына тексеру:
N1 =459,67 кН; М1 = 464,37 кН·м;
Кранасты тармағын қосымша жүктейтін, 3-3 қимадағы күштеулер қиыстыруына тексеру:
Өтпелі ұстынның біртұтас стержень ретінде момент әсер ету жазықтығынан тыс орнықтылығын тексеру қажет емес, себебі ол жеке тармақтардың орнықтылығын тексерумен қамтылған.