Тақырыбы: Антисептикалық және дезинфекция үшін қолданылатын заттар.
2. Мақсаты:
Түсінектеме және білім алуға мүмкіндік беру:
- Антисептикалық және дезинфекция үшін қолданылатын заттардың әсер ету механизмі және қолдану ерекшеліктері.
- қолданылу және қарсы көрсеткіштері.
- клиникалық жағыдайға байланысты дұрыс таңдай білу
- негізгі препараттарға рецепт жазу
- Антисептикалық және дезинфекция үшін қолданылатын заттармен уланғанды айыра білу және көмек көрсетудің шараларын білу.
3. Оқыту мақсаты:
а) Антисептикалық және дезинфекция үшін қолданылатын заттардың фармакодинамика және фармакокинетика сұрақтарын қарастыру.
- негізгі фармакологиялық әсерін атау.
- осы топқа жататын препараттың әсер ету механизмін ашыңыз.
б) Студенттерді препараттарды қолданылу және қарсы көрсеткіштеріне байланысты дәлелді тағайындауға және рецепттерді сауатты жазуға үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Антисептик және дезинфекция түсініктемелері.Антисептиктердің және дезинфекция үшін қолданылатын заттардың қолданылуының тарихы. Микробқа қарсы белсенділігін анықтайтын жағыдай. Антисептиктерге және дезинфекция үшін қолданылатын заттарға қойылатын талаптар. Топтастырылуы.
2. Галогенқұрамды қосындылар. Механизмі, хлор және иод қосындыларын қолдану, әсер ету ерекшеліктері. Жанама әсерлері.
3. Тотықтандырғыштар. Әсер ету механизмі. Қолданылуы және жанама әсерлері.
4. Қышқылдар және сілтілер. Механизмі және, әсер ету ерекшеліктері. Жанама әсерлері.
5. Темір қосындылары. Жергілікті әсері. Микробқа қарсы белсенділігіне әсер ететін жағыдайлар.Әсер ету механизмі. Салыстырмалы мінездемесі. Резорбтивті әсерінің жалпы мінездемесі. Улану, көмек көрсету шаралары. Антидот терапиясының принциптері.
6. Фенол және оның туындылары. Әсер ету механизмі. Қолданылуы және жанама әсерлері.
7. Альдегидтер және спирттер. Әсер ету механизмі. Формальдегид және спирт ерітінділерінің түрлі концентрациясының микробтарға қарсы белсенділігі. Қолданылуы және жанама әсерлері.
8. Бояғыштар.Механизмі, әсер ету ерекшеліктері.Қолданылуы және жанама әсерлері.
9. Нитрофуран туындылары (фурацилин).Механизмі. Микробтарға қарсы әсерінің спектрі. Қолданылуы және жанама әсерлері.
10. Бигуанидтер. Микробтарға қарсы әсерінің спектрі. Қолданылуы және жанама әсерлері.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: ауысша сұрастыру, тәжірибелік сабақтың хаттамасы, тестік тапсырмаларды орындау, рецепт жазу, ситуациялық есептерді шығару, кішірек топтарда жұмыс.
6. Әдебиет:
Негізгі:
1. Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. Москва. Изд. дом «ГЭОТАР-МЕД». 2006.- 734 с.
2. Харкевич Д.А. Руководство к лабораторным занятиям по фармакологии, М.: Медицинское информационное агентство (МИА), 2004.- 452с.
Қосымша:
1. Аляутдин Р.Н. Фармакология. Учебник. Москва. Изд. дом «ГЭОТАР-МЕД». 2004.-516 с.
2. Майский В.В.. Фармакология с общей рецептурой. Учебное пособие для медицинских училищ. М., 2004.- 256 с.
3. Виноградов В.М., Каткова Е.Б., Мухин Е.А.. Фармакология с рецептурой. Учебник для медицинских и фармацевтических училищ и колледжей. С.- П., 2002. – 863 с.
7. Бақылау: ауызша сұрау, рецептен билеттер, тестік сұрақтармен және ситуациялық есептермен билеттер.
1.Құрамында галогені бар антисептикалық затты белгілеу:
2. Ақуыздармен үйлесімді байланыс түзетін антисептик – альбуминаттар:
3. Қай препарат тыныс алу орталығына қоздырғыш әсер көрсетеді?
4. Жармаушы және антисептикалық зат ретінде қолданылады:
5. Ағзадағы микроэлементтер құрамына кіретін антисептик:
6. Антисептик және дезинфекциялаушы зат, макро және микроэлемент:
7. Гистологиялық заттарды консервілеу үшін қолданылады:
8. Сыртқа қолдануға арналған тұнбалар, дәрілік қалыптар және экстракттар дайындау үшін қолданылады:
9. Жануарлар күтіміндеқолданылатын заттарды дезинфекциялау үшін:
10. Операциядан кейінгі және жарақаттан кейінгі тыртықтануды, сыруларды, тері жабындыларының бүтіндігінің бұзылуында қолданылады:
11. Көміртегі қос тотығымен уланғанда көктамырға қолданылады:
12. Инфицирленген және іріңді жараларды өңдеуде қолданылады:
13. Операциялық алаңды және хирургтың қолын өңдеуде қолданылады:
14. Иіс кетіретін қасиеті бар жоғары ісерлі микробқа қарсы затты белгілеу:
15. Микроағзалар басқа микробтарға қарсы заттарға тұрақты болғанда қолданылатын антисептикалық зат:
Рецепт жазуға арналған препараттар:
Церигель, Роккал, Фурациллин, Хлоргексидин, Сутегі асқын тотығының ерітіндісі.
Топтық қатынас анықтауға арналған препараттар:
Сынап дихлориді, Сары сынап тотығы, Күміс нитраты, Мыс сульфаты, Мырыш тотығы, Бор қышқылы, Аммиак ерітіндісі, Формидрон, Нитрофурал, Этил спирті, Йодонат.