Реактивті психозбен науқастардың емі
Жедел шокты реакциялар ұзаққа созылмайды. Психикалық жарақат жойылған соң олар жоғалады, мұндай науқастар дәрігер бақылауына сирек түседі. Қимылдық қозуды тоқтату үшін фенотиазин қатарындағы препараттарды иньекция түрінде қолданады. Ступорозды науқастарға антидепрессанттар мен нейролептиктерді тағайындауға болады. Препараттардың осындай комбинациясын реактивті депрессиямен, галлюцинациямен науқастарға қолдануға болады. Реактивті параноидпен науқастарға нейролептиктер қолданады.
Реактивті психоздар емі (әсіресе созылмалы ағымдағы) бұл күйді басумен шектелмейді. Сонымен қатар жалпы әлдендіретін және реабилитациялық шаралар қолдану қажет. Бірақ барлық компонентерді кешенді бірлестіру керек, яғни психофармакологиялық, жалпы әлдендіретін және реабилитациялық шараларды үйлестіру керек. Осы шаралардың маңызды элементі психотерапия болып табылады. Психотерапияның маңызды міндеті - психожарақаттаушы ситуацияда шападан тыс фиксациялануды болдырмау, және келесі сатысы ретінде - психожарақаттаушы ситуацияның салдарына науқастың адаптациялық механизмін күшейту. Ол жанұялық өмірдегі, қызметтік қатынастардағы өзгерістер түрінде болуы мүмкін. Қажет жағдайда дәрігердің міндетіне науқастың әлеуметтік мәселелерін шешуге тікелей қатысу да кіреді. Көп жағдайда болжамы жайлы және психожарақаттаушы ситуацияның жойылуы психикалық денсаулықтың қалыптасуына алып келеді. Қосымша экзогенді немесе негативті факторлар орын алған жағдайда болжам аздап жайсыздау болады. Бұл жағдайда реактивті күйдің ағымы созылмалы сипат алуы мүмкін.
Реактивті психоз күйінен шыққан соң науқастар еңбекке қабілеттілігін сақтайды. Тек реактивті күй ұзақ, созылмалы сипат алаған адамдар бұл тізімге кірмейді.
Соттық-психиатриялық сараптама
Соттық - психиатриялық сараптама реактивті психоз жағдайы заң бұзушылық сәтінде ғана емес, одан кейін пайда болғанда да жүргізіледі. Реактивті психоз жағдайында заң бұзушылық орын алғанда бірқатар факторлар ескеріледі: психикалық бұзылыс деңгейі, психикалық жарақат сипаты, патологиялық негіз рөлі және т.б. Кейде қылмыс жасалғаннан кейін, жауапкершілік қаупіне байланысты реактивті жағдай пайда болады. Реактивті жағдай кезеңінде бұл адам сот немесе тергеу алдында жауап беруге қабілетсіз, жазасын өтей алмайды. Бұл шаралар науқас реактивті психоз жағдайынан шыққан соң қолданылуы мүмкін.
Созылмалы реактивті психоз жағдайларында тактика аздап басқаша. Науқаста психотикалық бұзылыстардың ұзақ уақыт сақталуына байланысты ол психиатриялық ауруханаға емге жолданады, сауыққан соң сот алдында жауапқа тартылып, жазасын өтеуі керек.
Тарау
ПСИХОПАТИЯЛАР
Психопатиялар – интеллект өзгерісінсіз, тұлғааралық қатынас және қоршаған ортаға адаптациялану бұзылыстарына алып келетін туа және жүре пайда болған мінез-құлықтың тұрақты бұзылыстарының тобы.
Психопатия кезіндегі психикалық дисгормония психикалық қасиеттердің бірінің басымдығымен және өзгелерінің дұрыс жетілмеуімен байланысты. Мысалы, аффективті стимулдармен шақырылатын өз жүріс-тұрысы мен реакциясын бақылаудың бұзылысы кезіндегі жоғары эмоциональды қозу; қоршаған ортаны адекватты бағалау жетіспеушілігі және шынайылық сезімін жоғалту кезіндегі үрейшілдік, сенімсіздік және күдікшілдік; қабілеттілік, мүмкіндік және т.б. болмаған жағдайдағы эгоцентризм, өзінің мәнді орын алатындығына аса көңіл аударту. Аталған психикалық қасиеттер психикалық тұрғыдан қалыпты адамға да тән, бұл кезде олар тепе-тең көрініс береді. Психикалық қасиеттердің тепе-теңдігі тұлғаның тұрақты, гормониялық құрылымын түзейді. Тұлға гормониялылығы мен дисгормониялылығы - психикалық жағдайларды квалификациялауда қолданылатын түсініктен әлдеқайда кең. Тұлғаның гармониялылығы физикалық немесе психикалық қасиеттерінің оптимальді қосылысы ретінде кейбір талаптарға жоғары дәрежеде сәйкес жауап беріп, өзгелеріне сәйкестігі төмен болуы мүмкін. Бірақ психопатиямен тұлғаларда бұл қасиеттер әлеуметтік адаптацияны қиындататын қасиеттермен бірге жүреді.
Психопатиялық күйлерді көптеген психикалық жағдайлар ішінен анықтау кезінде тұлғаралық қатынастар мен тұлғаның әлеуметтік адаптациясының бұзылуына алып келетін түрлері айрықша көрініп тұрады.