Францияның гастрономиялық аймақтары: Шампань, Нормандия, Аквинтания
Аудандардың бір - бірінен айырмашылығы өндіріс күштері жөнінен, экономикасында және жан – жақтылылығында. Астаналық пен басқа аудандарда салыстырғанда жоғары деңгейлі өнеркәсіптері және постиндустриалдық дамуы (молтүстік және шығыс аймақтарда) айқын көрінедіжәне индустриалды – аграрлы аудандар елдің батысы мен оңтүстігінде орналасқан. Бұл аудандардың экономикалық және әлеуметтік көрсеткіштері біршама төмен.
Әлеуметтік - экономикалық даму деңгейінде Францияның басқаруындағы аудандар «территориялық қайта құруға» мәжбүр етті. Бұл жоғары өндіріс салаларын орналастыру, халықтың жұмыспен қамтылуымен кірісін жоғарылату , сонымен қатар жұмыссыздықты жою және әлеуметтік жағдайды көтеру мақсатында қадам жасады. Бұл саясаттың негізгі тапсырмалары.
1 Францияны орталықтандыру, жергілікті билік орган өкілдерінің қызметтік мансабын кеңейту және Париж агломерациясының өсуін тежеуі әсіресе оның өнеркәсіптерін.
2 Ескі өнеркәсіпті аудандардағы өнеркәсіптерін модернизациялау, әсіресе депресиялық жағдайда орналасқан аудандар (солтүстік, Лотарингия).
3 Елдің Батыс және орталығындағы аграрлық департаментерінің экономикасын диферсификациялау;
4 Қалалармен орталықтардың дамуын қадағалау122 экономикалық аудан, яғни Е.О – тың бір жүйелі территориялық статистикалық бірлігіне жатады.
Франция елді 7 басты экономикалық аудандарға бөлінеді.
Көлемі бойынша ірі және экономикалық саяси қатынастарда маңызды ролді Париж ауданы атқарады. Территориясы шамамен солтүстік Француз ойпатына сәйкес еледі және де 7 экономикалық ауданды қамтып жатыр. Иль- де Франс, Шампань - Аренна Пикардия, Орталық, Бургундию, жоғарғы және төменгі күшті өндіруші өнеркәсіптер, интенсивті ауыл шаруашылығы орналасқан [5].
Париж - Солтүстік. Француз ойпатының орталық бөлігінде және Сена өенінің басты салалары Марн мен Уаз өзендерінің құяр жерінде орналасқан. Қала өз атауын галльдық тайпалардың паризиев руынан қалады. Қаланың дамуына сена өзенінің жалпы жағдайы, Францияның басқа аймақтарымен байланыстарының қолайлығы болды, әсіресе астана рөлі корольдік ффранктер (VI ғ.) Франция (ХІІІ ғ) кезінде тез дамыды.
Қазіргі таңда Париж – әлемдегі ірі және әсем қалалардың бірі. Кіші Париждің көлемі 104 км2 , 2,2 млн. адам тұрғыны бар, ал үлкен париж – астананың маңымен (шет қалаларымен) қоса есептегенде 198 мың км2 және 9,3 млн халық тұрады (15 % дан жоғары имигрантар). Сыртқы шегарасына Париждің қала комплексіне жақын экономикалық аудан Ил де Франс орналасқан. Ил – де Франс бүкіл территорияның 2,2 % халықтың 18,5 % , 22,4% бүкіл жұмысшылардың, 21% өнеркәсіп орындарын ЖІӨ -ның 27,2 % құрап отыр.
Париж – елдегі саяси өмірдің ордасы. Мұнда Үкімет, парламент басқада мемлекеттік мекемелер сонымен қатар, басқарма органдарының саяси партиялар корпарациялардың штаб пәтерлері орналасқан. Париж Францияның өнеркәсіптердің ірі орталығы, оның дамуына капиталдың бір жүйелелі квалификацияланған жұмыс күші, транс ұлттық байланыстың ыңғайлығы, көлемді тұтынушы рыногының болуы.
Индустриясы ауыр техникамен қымбат бұйымдар өндіруге маманданған. Басты өндіріс өнеркәсібі юлауыттардың маңызы өте зор химия саласында жеңіл химия мен резиналық заттар өндірісі басты орында. Көптеген адамдар полиграфиялық , тамақ және тігін өнеркәсіптерінде жұмыспен қамтылған. Үлкен Париж елдегі тауарайналымының жартысынан көбі келеді. Ол Франция аудандармен шетелдің саудасында делдалдық рол ойнайды. Мұнда негізгі ғылыми зерттеу және конструктор орталықтары. Сонымен қатар ЖОО, елдегі студент жастардың, 3/1 бөлігі білімалуда. 60 қа тарта мұражайлар (Версаль, Лувр) көптеген деректермен тарихи құндылықтар сақталған қала архитектуралық ғимараттармен ескерткіштерге байболып келеді, жылына милондаған туристерді қызықтырады. Парижде ЮНЕСКО- ның және жүзден аса басқада халықаралық ұйымдардың штап пәтерлерімен филиалдары орналасқан.
Париж ауданы – елдегі ауыл шаруашылығының басты ауданы. Бастыауданнан астықтың қант қызылшасы, сүт өнімдері жоғары кіріс әкелуде. Бірақ әрбір ауданның өз ерекшеліктері маңызы бар. Мысалы, жоғарғы Нормандия – форты өнеркәсіп комплексі, бұл Париждің теңіз қақпасы. Ал Гавр мен Руан импорттық шикізат көзерінен ірі мұай зауыттары ірі мұнай зауыттары мен тамақ және тігін өнеркәсіптері дамыды. Төменгі Нормандия сүт фермасының астанасы. Шампань – бидай мен шампандық шараппен көзге түсуде, орталық пен Пикардия - бидай мен қант өндірумен көзге түсуде. Орта Луарда (Арлян мен Тур аралығында) елдегі ең күшті АЭС тобы орналасқан, олар астананы электр қуатымен қамтамасыз етеді. Бургинди ауданында маңызды металургия мен машина жасау орталықтары орналасқан.
Нормандия (фр. Normandie) — Францияның солтүстік-батысындағы тарихи және мәдени аймақ [6].
Жалпы жұрты 3,2 млн адам. Нормандияның астансы — Руан қаласы. Негізгі қалалары: Кан, Шербур, Эврё, Гавр, Дьеп.
Нормандия жерінде палеолит дәуірінен бастан адамдар мекен ете бастаған. Б.з.б. 56 ж. кельт тайпасы осы территорияда тұрған. Кейін римдіктер басып алып Нормандия Лугдундік Галлияның бір бөлігі айналған.(сурет 2)
Сурет 2 Нормандия Франция провинциясы
911 ж. ІІІ Карл Простоваттың басқаруында болған. Нормандия герцогі Вильгельм «Норман жаулап алуы кезінде» кезінде 1066 жылы Англия королі болған. Ол Нормандия мен Англияны қосып, өзі Англияның І Вильгельм королі (Вильгельм жаулап алушы) атанды.
1450 ж. Нормандия Франция провинциясына айналды. Ұлы Француз Төңкерісінен кейін бірнеше департаментке бөлінді.
Солтүстік ауданы бойынша - үлкен емес, бірақ халық тығыз орналасқан жәнеелдің саясатымен шаруашылығында маңызды рол ойнайды. Ол елдегі мата өнеркәсібімен кен өндірісі және темір жол жабдықтарын шығаруда бірінші орын. Ал шойын мен болат балқытудан екінші орында көмір бассейіндерінде, импорттық мұнайдан химия өнеркәсібі дамыды. Электроэнергия қағаз, шыны цемент астық қант сыра өндіруден ұлттық маңызға ие. Жалпы бұл көне индустриялды аудан. Көптеген мата және тігін фабрикалары Туркуэна агломерациясымен оның аумағында орналасқан және көптеген машина жасау мен химия зауыттары орналасқан.