Септеу түрi. Сын есiмдер
1. –alis, e-aris, e - жұрнақтары қатысты, тиiстi деген мағынаны бередi. Берiлген сөздерден осындай мағына беретiн сын есiмдер жазыңдар..
Arteria, ae, f - артерия ____________________alis, e
Maxilla, ae, e – жоғарғы жақ ____________________alis, e
Mandibula, ae, f – төменгi жақ ____________________alis, e
Dorsum, i, n – арқа ____________________alis, e
Occiput, itis, n – шүйде ____________________alis, e
Frons, frontis, f – маңдай ____________________alis, e
Latus, eris, n – бiр шетi ____________________alis, e
Pectus, oris, n – кеуде ____________________alis, e
Abdomen, inis, n – iш, құрсақ ____________________alis, e
Pulmo, onis, m - өкпе ____________________alis, e
Ren, renis, m – бүйрек ____________________alis, e
Articulatio, onis, f - буын ____________________alis, e
2. formis, e - ұқсас, тәрiздi мағынасын бередi, осы жұрнақпен сын есiмдер жасаңдар.
____________formis, e – крест тәрiздi (crux, crucis, f - )
____________formis, e – орақ тәрiздi (falx, falcis, f - )
____________formis, e – жiп тәрiздi (fulum, i, n - )
____________formis, e - алмұрт тәрiздi (pirum, i, n - )
____________formis, e - құрт тәрiздi (vermis, is m - )
____________formis, e - кеуек тәрiздi (fungus, i, m - )
3. –bilis, e – мүмкiндiк пен қабiлетiн бiлдiретiн жұрнақ, осы жұрнақпен сын есiм жасаңдар..
| Sana ________ - емделедi Insana________ - емделмейдi Opera________ - операция жасауға болады Inopera________ - операция жасауға болмайды Infuldi________ - қан құю үшiн | Soly________ - ерiтiледi Insoly________ - ерiтiлмейдi Sensi_________ - сезедi Insensi_________ - сезбейдi Injecta_________ - инжектир леу үшiн |
4.Жекеше және көпше түрлерiн тауып орнына қойыңдар.
| a)Nom.sg. Nervi spinales Ossa temporalia Musculi intercostales Glandulae salivales Remedia trtanquillantia Pulveres simplices | b)Nom.pl. Margo lateralis Os breve Arteria perforans Vas afferens Foramen sacrale Musculus biceps |
5.Қазақ тiлiне аударыңдар
а) b)
| Canalis inguinalis Hydrothorax bilateralis Ferbis puerperalis Herpes labialis Arteria suprarenalis media Vena centralis retinae | Insufficienta renalis Medulla spinalis Fluor vaginalis Cataracta senilis Uterus bicornis Ulcus perforans |
с) d)
| Infectio viralis Gastrectomia totalis Radiculitis lumbosacralis Liquor celebrospinalis Iniectio intramuscularis Uterus infantilis | Tabulettae afferverscentes Ligamenta vocalia Dentes permanentes Coniunctivitis catarrhalis Cirrhosis portalis hepatis Stenosis valvulae mitralis |
Шырайлар
1.Қажеттi формаларға қойыңдар.
| Nom.sg. | Gen.sg. | Nom.pl. | Gen.pl. |
| M, f | |||
| Anterior | |||
| Posterior | |||
| Major | |||
| Minor | |||
| Superior | |||
| Inferior |
2.Берiлген сын есiмдердi күшейтпелi шырайға қойыңдар.
| Gr.positivus | Gr.superlativus | Gr.positivus | Gr.superlativus |
| Magnus, a um | Parvus, a, um | ||
| Longus, a um | Brevis, e | ||
| Bonus, a, um | Malus, a, um | ||
| Latus, a, um | Simplex, icis |
3.Берiлген сын есiмдердi зат есiмдермен байланыстырыңдар..
| Anterior | Anterius | Posterior | Posterius | Superior | Superius | Inferior | inferius | |
| Membrum- | ||||||||
| Margo- | ||||||||
| Fissura- | ||||||||
| Ligamentum- | ||||||||
| Labium- | ||||||||
| Arteria- | ||||||||
| Musculus- | ||||||||
| Segmentum- |
4.Дұрыс жауабын табыңдар.
a)vas interus
iшкi қан тамыры b)vas interum
c)internus vas
a)incisura ischiadica maior
үлкен отырғышты ойық b)incisura ischiadica maiora
c)incisura ischidica maius
a)ligamentum cruciatus anterior
алдыңғы крест тәрiздi байлам b)ligamentum anterium cruciatum
c)ligamentum cruciatum anterius
a)linea superior temporalis
жоғарғы самайлық сызық b)linea temporalis superior
c)linea temporalia superioris
a)musculus membra inferiora
төменгi дене бөлiгiнiң бұлшық еттерi b)musculi membrum inferius
c)musculi membri inferioris
a)linea superior nuchae
жоғарғы желкелiк сызық b)linea nuchae superior
c)linea nuchae superioris
5.Қарама-қарсы мағына беретiн терминдердi жазыңдар.
musculus pectoralis maior ↔ musculus pectoralis __________
ligamentum longitudinale posterius ↔ ligamentum longitudinale________
canalis palatinus minor ↔ canalis palatinus __________
apertura thoracis inferior ↔ apertura thoracis _________
membrum superius ↔ membrum _________
vena iugularis externa ↔ vena iugularis ________
arteria interossea anterior ↔ arteria interossea________
tuberculum posterius ↔ tuberculum ___________
Шi септеу түрi
1.Қажеттi түрiн тауып қойыңдар.
a) Nom.sg. b) Nom.pl.
| Sinus maxillares Processus palatini Abscessus traumatici Partes praematuri Plexus venosi | Genu valgum Abscessus frigidus Arcus palmaris Processus frontalis Decubitus profundos |
2.Берiлген зат есiмдердiң септеу түрiн және тегiн анықтањдар.
| Corpus Bolus Nervus Ramus | Ductus Manus Medicus Nasus | Fructus Acus Succus Ulcus |
3. Қазақ тiлiне аударыңдар.
a. b)
| Prolapsus vaginae Genua vara Pulsus aequalis Arcus palatoglossus Hiatus semilunaris | Descensus uteri Arcus aortae Recessus palatinus Partus serotinus Sulcus sinus tranversi |
c) d)
| Habitus asthenicus Status praesens Vomitus gravidarum Pulsus celer Cornua lateralia | Decursus morbi Tractus digestorius Abscessus traumaticus celebri Exitus in tabula Abortus incompletus |
e)
| Meatus nasi medius Sinuitis maxillaris acuta Partes per sectionem caesaream Eclampsia ante partum Decubitus regionis sacralis |
4.Жалғауларын толықтырыңдар.
Post infarct ________ myaocard _______
Insult ________ cerebr _________
Abort _________ incomplet _______
Part _________ praematur _______
Collaps ________
Ad us ____________ extern ______
us ____________ intern ______
us ____________ veterinar _____
Pro us ____________ extern _______
us____________ intern ________
us ____________ veterinar ______
5.Клеткаға керек сөздi тауып қойыңдар.
1.Туу, босану
2.қойнау, шұнқыр
3.қисық, қитар
4.мүйiз
5.соңы, ақыры
6.жағдай, күйi, хошы
7.күй, жағдай
8.қолдану, пайдалану
9.сезiм
Грек терминоэлементтерi
1.Терминдер мағынасын түсiндiрiңдер.
a. b)
| Anaesthesia Hyperaesthesia Hypaesthesia Termoanaesthesia Termohyperaesthesia Acroparaesthesia | Akinesia Bradykinesia Hyperkinasis Dyskinesia Analgesia Hypalgesia |
с) d)
| Biopsia Dyschromatopsia Chromatopsia Asthenopia Amblyopia | Myopia Hypermetropia Presbyopia Diplopia Hemerolopia |
2.Терминдер жасаңдар.
a. para- нормадан ауытқу мағынасын бередi, осы префикспен терминдер жасаңдар.
| Сезiмнiң Естудiң Иiс сезудiң Аппетиттiң Ақылдың | Нормадан ауытқуы |
- a- (an-) - префиксi болмау, жоқ болу мағынасын бередi.
Осы префикспен терминдер жасаңдар.
Естiмеу
Көрмеу
Иiс сезбеу
Дәм сезбеу
Аппитеттiң болмауы
Пульстiң болмауы
3.Терминдердi латын тiлiнде жазып, мағынасын түсiндiрiңдер.
| Аудиометрия Микропсия Дисакузис | Гопартрит Хирургия Гиперлексия |
4.Қазақ тiлiне аударыңдар.
Anaesthesia localis
Status post anorexiam neurosam
Ruptura abscessus hepatis
Paralysis plexus brachialis
Abortus habitualis
Obturatio ductus hepatici
Refluxus gastrooesophagialis
Abscessus serebri otogenicus
Prophilaxis anticariosa
Шi септеу тұрi
1.Қазақ тiлiне аударыңдар.
a. b)