Ет- сүт өнеркәсібі нысандарының гигиенасы және санитариясы
Мен тәжірибелік машықтану өту барысында ет-сүт өнеркәсібі нысандарынының ветеринариялық санитариясы пәні бойынша "Моноцит" зертханаларында сою пунктінде болдым.
Моноцит зертханаларында жұмыс орынында желдету, электрлік жүйесі, жылу жүйелері мен су құбырларымен өте жақсы қамтамассыз етілген. Дезинфекция жұмыстарын әр жұмыс күні біткен соң хлормен дезинфекциялап отырады, ал санитария күні айына бір рет рет жасап отырады. Осы жұмыстардың жүргізілуіне өз көмегімді бердім. Мұнда барлық құрал-жабдықтарды залалсыздандырып,ыдыс-аяқтарды ( петришынысы,пробиркаларды) стирилдеп темір шкафтарға салып қойылады. . Ол мекемелер фабрикаға айына екі рет залалсыздандыру жұмыстарын жүргізіп отырады. Осы фабриканың санитариялық жағын СЭС мамандары айына екі рет тексеріп отырады. Әрбір жүргізілген жұмыстар арнайы журналға тіркеліп отырады. Дезинфекциялау үшін хлорлы әктің ашық түстелген ерітіндісі (0,2-0,5%-ды белсенді хлоры бар), 0,8-1,5% хлорамин ерітіндісі, 0,1% натрийдің дихлоризоцианитриты, 0,05-0,07% үшхлоризоцианур қышқылы, натрий гипохлориті (0,2-0,3%). Хлорамин-Б 0,5%-ды жуу-дезинфекциялаушы ерітіндісі және ас содасының 1%-ды ерітінділері қолданылады.
Ұсақ құрал-саймандарды 3-5 минут дезинфекциялайды. Ол үшін оларды дезинфекциялық зат салынған ваннаға батырады немесе камера, болмаса залалсыздандырғыш арқылы шарпы буға шалдырады.
Полимерлі ыдыс-құтыларды 1%-ды катапин-бактерициді жуғышының синтамид-5 композициясы ерітіндісіне 15-20 минутқа салып өңдейді. Кейіннен шланк арқылы жылы сумен жақсылап жуады.
Мал сою пунктерінде дезинфекция жұмыстары жұмыс күні аяқталғанан кейін жасалады. Тағы да айына екі рет ветеринариялық станциядан дезинфекция жасайтын қондырғылыр мен дезинфекция жұмысы толық жүргізіледі.
Республикалық Ветеринариялық Зертханада көбіне дезинфекциялағыш зат ретінде “део-хлор” ерітіндісі қолданылды. “Део-хлор” салмағы 3,4 г таблетка түрінде шығарылады. Құрамында натри тұзы, дихлоризоцианур қышқылы және 44,20% белсенді хлор бар. Суда жақсы ериді, түссіз. Суда еріген кезде әлсіз хлордың иісі болады. Жумыс ерітінділерінің сақтау мерзімі 3 тәуліктен көп емес. Ал “део-хлор” таблеткаларының сақтау мерзімі шығарылған күннен бастап 3 жыл.“Део-хлор” ерітінділері бөлме ішін, санитариялық-техникалық жабдықтарды,ыдыстарды, құрал-жабдықтарды т.б. дезинфекциялағыш зат ретінде шығарылған. Жұмыс ерітінділерін шыны, пластмасса немесе эмальданған ыдыстарда таблеткаларды белгілі мөлшердегі сумен еріту арқылы дайындайды.
1 -кесте
| Белсенді хлор мөлшері, % | Таблетка саны | Су мөлшері, (л) |
| 0,015 | 10,0 | |
| 0,03 | 10,0 | |
| 0,045 | 10,0 | |
| 0,06 | 10,0 | |
| 0,075 | 10,0 | |
| 0,09 | 10,0 | |
| 0,1 | 10,0 | |
| 0,2 | 10,0 | |
| 0,3 | 10,0 |
2 - кесте
| № | Дезинфекциялау обьектілері | Белсенді хлор бойынша ерітіндінің өлшем бірлігі жиынтығы % | Дайындалған ерітіндінің шығыны, мл | Дезинфекциялау уақыты, мин |
| Бөлме үстері, қатты жиһаз | 0,1 | Сүрту -100 себу- 200 | ||
| Санитарлық-техникалық құралдар | 0,2 | Сүрту -100 Орошение - 200 | ||
| Жиынтық инвентарі | 0,3 |
Республкалық ветеринариялық зертханада күнде жұмыстан кейін кварц лаппалары қосылады, санитарнный күн айына рет өтіп отырады.
Ветеринария менеджменті
Мен тәжірбие өту барысында пән бойынша , СКО РМК «Республикалық Ветеринарлық зертхана» «Дария» «Коммунальный» «Тайга» «Привокзальный» және «Океан» базарында СПК «Меруерт» сою пунктінде және Ветеринариялық станцияда,қалалық ветеринариялық емханада тәжірбие өттім.
ҚР АШМ «Ветеринарлық бақылау және Қадағалау комитетінің СҚО аумақтық инспекциясы» мекемесінде болдық. Аталған мекеме Петропавл қаласы Парковая көшесі 57 үйде орналасқан .
Мақсаты: облыс аумағындағы ветеринариялық жағдайды қадағалау және бақылау.
Мекеме басшысы Карабельников Владимир Ильич. Аталған мекеме екі бөлімнен тұрады. «Биологиялық қауіпсіздік» бөлімі, басшысы Абилов Марат Дүйсенович. «Тамақ өнімдері мен тасымалданатын обьектілердің қауіпсіздігі» бөлімі, жетекшісі Баймагамбетов Амантай Алтынбекович.
Комитет өз құзыретінде Қазақстан Респібликасының Конституциясын, заңдарын, ҚР Президентімен Үкіметінің актілерін, өзге нормативтік құқықтық актілерді, сондай –ақ «Ветеринария туралы» заңдармен жұмыс жасайды.
Республикалық ветеринариялық зертханада болдым.
СКО филиалының құрылымдық бөлімшелері:
1. Ақпарат және сынама алу, қабылдау бөлімі;
2. Азық-түлік қауіпсіздік бөлімі;
3. Жануарлардың ауруларын диагностикалау бөлімі.
Филиал қызметінің мәні мен мақсаттары
- ветеринария және санитария саласында өндірістік шаруашылық қызметті жүзеге асырады.
- ҚР Үкіметімен бекітілген тізіміне енгізілген жануарлардың ерекше қауіпті ауруларынын диагностикасы
- Уәкілетті органмен бекітілген тізімге енгізілген жан-жануарлардың энзоотикалық ауруларының диагностикасы.
- тіркеулік зерттеулер, ветеринариялық препараттардын, шем-шөп қосымшалардың, сондай-ақ ветеринариялық препараттардын назарлығына сериялардың бақылауы
- ішкі сауда обьектілерінде, экспорттаушылардың (импорт) қоса алғанда, жануарлардың алынатын өнімдері мен шикізаттын өңдеуді, пайдалануды, сақтауды, өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс обьектілерінде және басқа да орындарда азық-түлік өнімдерінің қауіпсіздігін айқындау бойынша ветеринарлық-санитарлық сараптама, зетханалық сынақтар жүргізу, жануарларды клиникалық қарау мен тексеру жүргізу .
| № | Ф.И.О | Қызметі | |
«Жануарлар ауруларын балау» зертханасы
| |||
| Серология | |||
| Габбасова Е.Б. | Ст.вет.врач-серолог | ||
| Карымсакова М.Н | Вет.врач-серолог | ||
| Куттыбаева А.К. | Лаборант | ||
| Итоякова К.Н | Лаборант | ||
| Вирусология | |||
| Попова Е.В | Ст.вет.врач-вирусолог | ||
| Мухамеджанова З.Е. | Вет.врач-вирусолог | ||
| Худенко Л.А. | Лаборант | ||
| Бактериология | |||
| Биисова О.П | Ст.вет.врач-бактериолог | ||
| Макина Д.Б | Вет.врач-бактериолог | ||
| Худенко Л.А. | Лаборант | ||
| Паразитология | |||
| Исаков К.И | Ст.вет.врач-паразитолог | ||
| Аубакиров А.Б | Лаборант |
Ең алғаш Республикалық Ветеринариялық зертханада мекеменің қызметтерімен, мақсаттары мен міндеттері, құрлымы, қолданылытын құжаттарымен журналдарды толтыру барысымен танысып, толтыруды үйрендім.
Мал сою пунктті жабдықталған жұмыс жасауға арналған құрал-саймандардың барлығы бар. Ветеринариялық станция шет елдік жабдықтармен жабдықталған, технологиялары жаңа. Ветеринариялық станцияда ауыл шаруашылқық малдарын бірлендіру, ит, мысықтарды дегелминтизациялау,дизенфекция жумыстарын жүргізі, вакцинациялау, аса қауіпті аурулар шыққанда оларды жою жұмыстарын атқарады.
Емхана жұмысымен,штатымен, құрлымымен жұмыс тәртібім қажетті құжаттармен таныстық. Мал дәрігері Притчин Е.В. Емханада 1мал дәрігері, 2 санитар жұмыс жасайды. Емханада үй жануарларын емдеу, вакцинауия жүргізу, хирургиялық манипуляция жасаужұмыстарын жүргізеді. .
Қалалық ветеринариялық клиникасы европалық жабдықтармен жабдықталған, емхана жекеменшік мекеме. емханадағы мамандар шақыртылу бойынша да жұмыс атқарат, емханаға әрдайым клиенттер көп келіп тұрады. Мал дәрігері Притчин Е.В. өз саласының маманы. Барлық шаралар ақылы түрде өтеді. Емханада жүргізілетін құжаттармен танысып,толтырып кордім. «ЗООВЕТСНАБ» ветеринариялық дәріхана және дәрілерді сақтау қоймасында болдым. Бұнда қазіргі заманғы жабдықтармен қамтылған, жұмысшылырға жағдай жасалған. Дәріханада дәрілер шет елден әкелінеді ҚР реестрінде тіркеулі дәрілер әкелінеді. дәрі келгенде тіркеуді, дәрілердің нұсқамасы бойынша рецеп толтырдым.
«Моноцит» ЖШС зертханаларында болдым. Базарда сатылатын мал өнімдері мен шикізаттарына ветсансарап жасау – арнаулы ветсансарап лабораториясының міндеті. Лаборатория, сонымен қатар, мал өнімдерін сату және сақтау орындарының санитарлық жағдайын қадағалайды. Ол қалалық ветеринарлық станцияның немесе аудандық ветеринарлық лаборатория қарамағында болады.
Ветсансарап лабораториясы арнайы ережелерге сүйеніп, өнімдер мен шикізаттарға байқау жасайды, қажет болғанда, бактериологиялық, биохимиялық зерттеулер жүргізеді және шошқа ұшалары мен шпиктерін бірін қалдырмай, трихинеллезге тексереді. Мұндағы қызметкер саны күнделікті жасалатын сараптар санына байланысты тағайындалады. Оның ет және ет, сүт және сүт өнімдерін сараптайтын бөлімдері болуға тиісті.«Дария», « Коммунальный», « Тайга» және т.б. базарларда күнделікте көрсетілген барлық зерттеулерді жасап және де базарларда орналасқан ветеринариялық – санитариялық сараптау зертханаларындағы журналдар барысымен танысып, олардың толтыру барысын үйрендім
Лаборатория меңгерушісі базарда сатуға рұқсат берілген мал текті өнімдердің санитарлық сапасы жақсы болуына тікелей жауапты. Соған орай оның жарамсыз өнімдерді сұрыптауға, оларды сатуға тиым салуға, сату орындарының, тоңазытқыштың, қойманың санитарлық жағдайы талапқа сай болмаса оларды жабуға, базардың жауапты қызметкерлеріне, азаматтарға санитарлық талаптарды бұзғаны үшін айып салуға құқы қтары ббар.
Мен бұл пәнен теориялық билімімді тәжірбие жүзінде үйреніп білімімді жетілдірдім.