Сурет. Компьютердің байланысу нұсқалары
Көптеген мүмкін болатын конфигурациялар ортасынан толық байлаысты және толық емес байланыс.
Толық байланысты топология (2.6-а сурет) әрбір компьютер қалған барлық компьютермен байланысқан желіге сәйкес келеді. Логикалық қарапайымдылығына қарамастан бұл нұсқа эффективті емес.Мұнай жағдайда желідегі компьютерлердің қалған желі компьютерлерінің әрбіреуімен байланысы жеткілікті үлкен көлемді коммуникационды порттары болуы керек. Әрбір қос компьютер үшін жеке физикалық байланыс желісі бөліну керек. Толық байланысты топологиялар ірі желілерде жиі қолданылмайды, себебі N-түйінді байланыс үшін N(N -1) 12 физикалық дуплексті байланыс желілері керек. Мұнай топология түрі көбнесе көп машинаны комплексте немесе желіде қолданылады.
Барлық басқа нұсқалар толық емес топология негізінде жасалынған. Ұяшық тәрізді топология “ (mesh)” толық байланыстан кейбір мүкін байланыстарды өшіру арқылы жасалынады (2.6. б). Ұйымның тәрізді топология көп компьютерді қосу үшін арналған, яғни ірі желілер үшін.
Сақиналы конфигурация желілерде мәліметтер сақина бойынша бір компьютерден екіншіге беріледі. (2.6. е сурет) Сақиналық негізгі айырмашылығы ол байланысты резервтеу қасиетіне ие. Шынында да, мұнда кез келген қос түйін бір бірімен 2 жолмен байланысқан –сағат бағытымен және кері байланысты ұйымдастырады-мәліметтер толық айналым жасап түйін көзіне (бастауына) қайтып орналады. Сондықтан, жіберуші мәліметтердің жетуін үрдісін бақылай алады.
Бұл стеналық қасиетін байланысқан желіні тестілеу үшін және порфектісі емес жұмыс жасайтын түйін іздеу үшін жиі қолданылады.
Сақина тәрізді тапология (2.6. г –сурет) концентрат деп аталатын ортақ орталық құрылғыға әрбір компьютер жеке сыммен қосылған кездегі жағдайда болады. Концентратор функциясына бір немесе барлық қалған компьютерлік желілерге компьютермен берілетін ақпарат бағыты. Концентратор ретінеде компьютерді, сонымен қатар, коммутатор және маршрутизатор сияқты арнайы құрылғыны қолдануға болады. Сақина тәрізді топологияның кемшілігі –желілік құрылғының жоғарға бағанығы. Кей кездерде сақина тәрізді байланысқан, өзара иерархиялық байланысқан бірнеше концентратор қолданушымен желі тұрады.(2.6. д-сурет). Нәтижесінде пайда болған құрылымды бұтақ деп атайды. Қазіргі кезде бұтақ ең кең таралған сақина тәрізді топологияның түрі болып табылады, жергілікті, сондай-ақ аймақтық желілерде де.
Сақинаның ерекше оқиғасы бұл жалпы (ортақ) шина конфигурация (2.6 в-сурет) болып танылады. Бұл шиналық ақ негізгі кемшілігі –ең төмен дәрежедегі сенімділігі: сымның бір ақауы немесе қандай да бір резъем әсерімен бүкіл желі жұмыс жасай алмай қалады. Үлкен емес желілер типтік топология- сақина, жұлдызша, немесе жалпы шинамен байланысып жатса, ірі желілер-аралас топологиялы желіні қолданады. (2.7-сурет).
2.7- сурет аралас тапология
Дәріс