Действие комплексов циклин-циклинзависимые киназы
| Комплексы | Регулируемые процессы |
| ЦД-Cdk4,6 | |
| ЦЕ-Cdk 2 | |
| ЦА-Cdk 2 | |
| ЦВ-Cdk 1 (MPF) | |
| АРС |
6.7.2.6. Заполнить таблицу:
Причины остановки цикла в сверочных точках
| Сверочные точки | Причины остановки цикла в данной точке |
| G1 - периода | |
| S - периода | |
| G2 - периода | |
| Метафазы митоза |
Контрольные вопросы
6.7.3.1. Причины и механизмы нарушения митотического цикла.
6.7.3.2. Медицинские последствия нарушений митотического цикла.
Ключевые слова на трех языках:
| На русском языке | На казахском языке | На английском языке |
| Интерфаза -стадия жизненного цикла клетки между двумя последовательными митотическими делениями | Интерфаза -жасушаның тіршілік циклындағы екі митоздық бөлінудің арасындағы кезең | Interphase –the stage of the life cycle of a cell between to sequential mitotic divisions |
| Пресинтетический период (G1)-период интерфазы, во время которого образовавшаяся клетка активно растет, в ней образуются новые цитоплазматические структуры, идет активный синтез разных видов РНК и белков. | Пресинтездік кезең (G1)-жаңа түзілген жасушаның белсенді өсуі жүретін, онда цитоплазмалық құрылымдардың,РНҚ түрлері мен ақуыздардың белсенді синтезі жүретін интерфаза кезеңі | Pre-synthetic period (G1) –the period of interphase during which a cell actively grows, new cytoplasmic structures are formed, and active synthesis of proteins and various RNAs occurs. |
| Синтетический период (S) период интерфазы, во время которого проходит синтез ДНК. Врезультате репликации молекул ДНК число их в клетке удваивается, и каждая хромосома становится двухроматидной. | Синтездік кезең (S)- ДНҚ синтезделеді. Репликация нәтижесінде жасушада ДНҚ молекуласының саны артады және ірбір хромосома екі хроматидтен тұратын интерфаза кезеңі | Synthetic period (S) – the period of interphase during which synthesis of DNA takes place. As a result of replication of DNA each chromosome becomes double-chromatid. |
| Постсинтетический период (G2)- период интерфазы, в котором осуществляется подготовка клетки к делению: происходит активный синтез белков и накопление энергии, формируются структуры и вещества,непосредственно участвующие в делении, в том числе компоненты нитей ахроматинового веретена деления– микротрубочки. | Постсинтездік кезең (G2)- жасушаның бөлінуге даярлық кезеңі: ақуыздардың белсенді синтезі, энергия қоры жинақталады бөлінуге қажетті құрылымдармен заттар қалыптасуымен қатар бөліну ұршығының компоненті ахроматин жіпшесі –микротүтікшелердің түзілуі жүретін интерфаза кезеңі | Post-synthetic period (G2) –the period of interphase during which preparation for division occurs: active synthesis of proteins, accumulation of energy, formation of structures participating in divisions, including threads of mitotic spindle – microtubules. |
| Интеркинез-период между первым и вторым делениями мейоза. В отличие от интерфазы в интеркинезе не реплицируется ДНК, т.е не удваивается материал хромосом | Интеркинез -бірінші және екінші мейоздық бөліну арасындағы кезең. Интерфазадан айырмашылығы ДНК репликацияланбайды яғни хромосом материалы екі еселенбейді | Interkinesis –the period between the first and second meiotic divisions. In contrast to interphase, DNA is not replicated in interkinesis, i.e. chromosomal material is not doubled. |
| Кариокинез- деление клеточного ядра, происходящее во время деления клетки перед началом деления цитоплазмы | Кариокинез-жасушаның бөліну кезінде цитоплазманың бөлінуінің алдында жүретін жасуша ядросының бөлінуі | Karyokinesis –division of the cellular nucleus which occurs during cell division before division of the cytoplasm. |
| Цитокинез – разделение в телофазе митоза или мейоза тела материнской клетки на две дочерние. | Цитокинез-митоз немесе мейоз телофазасында бастапқы жасуша денесінің екіге бөлінуі | Cytokinesis –division of a cell into two daughter cells during telophase of mitosis or meiosis. |
| Мейоз – способ деления половых клеток, приводящих к появлению зрелых гаплоидных гамет | Мейоз – жетілген гаплоидты гаметалардың түзілуіне әкелетін, жыныс жасушаларының бөліну тәсілі | Meiosis – type of division of sex cells resulting in formation mature haploid gametes |
| Мейоз І (от др.-греч. μείωσις — уменьшение) или редукцио́нное деле́ние клетки — деление ядра эукариотической клетки с уменьшением числа хромосом в два раза | Мейоз І (гр. сөзінен μείωσις — азаю) немесе редукциялық бөліну -эукариот жасушаларының ядросының хромосомаларының екі есе азайып бөлінуі | Meiosis I(from Greekμείωσις for reduction) – reduction division of cell – division of the nucleus with two times reduction of the number of chromosomes. |
| Мейоз ІІ(от лат. aequatio — уравнивание) или эквационное деление - второе деление мейоза, когда происходит расхождение хроматид (как в митозе). | Мейоз ІІ(лат. сөзі aequatio — теңесу) немесе эквациялық бөліну- -хроматидтердің ажырауы жүретін (митоздағыдай )мейоздың екінші бөлінуі | Meiosis II(from Latinaequatio – equation) second meiotic division when separation of chromatids (like in mitosis) occurs. |
| Гаплоидия – уменьшение числа хромосом вдвое | Гаплоидия – хромосомалар санының екі есе азаюы | Haploidy – reducing by half of number of chromosomes |
| Гаметогенез – процесс образования и развития половых клеток | Гаметогенез – жыныс жасушаларының дамуы мен пайда болу үрдісі | Gametogenesis – process of formation and development of sex cells |
| Гамета – зрелая специализированная клетка, обеспечивающая половое размножение организмов | Гамета – ағзалардың жынысты көбеюін қамтамасыз ететін жетілген арнайы жасушалар | Gamete – mature, specialized cell taking part in sexual reproduction of organisms |
| Оогенез – процесс образования зрелых женских половых клеток (яйцеклеток) | Оогенез – аналық жыныс жасушаларының (жұмыртқаның) түзілу үрдісі | Оogenesis – process of forming mature female sex cells (eggs) |
| Сперматогенез – процесс образования зрелых мужских половых клеток (сперматозоидов) | Сперматогенез – аталық жыныс жасушаларының (сперматозоидтың) түзілу үрдісі | Spermatogenesis – process of forming mature male sex cells (spermatozoa) |
| Рекомбинация генов – возникновение новых комбинаций родиельских генов в результате кроссинговера хромосом в мейозе I | Гендер рекомбинациясы – І-ші мейозда хромосомалардың айқасуының нәтижесінде ата- ана гендерінде жаңа үйлесімдердің пайда болуы | Recombination of genes – origin of new combination of parent genes resulting from crossingover of chromosomes during meiosis I |
| Митотический цикл – комплекс взаимосвязанных, генетически детерминированных событий, происходящих в клетке в период подготовки ее к делению и на протяжении ее деления. Включает в себя интерфазу и митоз | Митоздық цикл –жасушаның бөлінуге даярлық кезінде және бөліну барысында жасушадағы өзгерістердің генетикалық бақылану арқылы сабақтастықпен жүретін кешені. Ол интерфаза мен митоздан тұрады | Mytotic cycle –complex of interrelated, genetically determined events in cell during preparation to division and division. Consists from interphase and mitosis. |
| Пролиферация – деление (размножение) клеток путем митоза или мейоза | Пролиферация –жасушаның митоз немесе мейоз жолымен (көбеюі) бөлінуі | Proliferation –division (reproducing) of cells by mitosis or meiosis |
| Митогены - факторы, стимулирующие деление клетки | Митогендер-жасушаның бөлінуін белсендендіретін факторлар | Mitogens – factors stimulating cell division |
| Антимитогены - факторы, угнетаюующие деление клетки | Антимитогены-жасушаның бөлінуін төмендететін факторлар | Mitogens – factors stimulating cell division |
| Циклины, киназы, МСФ, АРС –белки и комплексы, регулирующие прохождение клеткой митотического цикла | Циклиндер, киназалар, МСФ, АРС –жасушаның митоздық циклды өтуін реттейтін ақуыздар және кешендер | Cyclins, kinases, MPF, APC –proteins and complexes regulating passing of cell during mitotic cycle |
| Сверочные точки -это место где осуществляется контроль за правильностю протекания процесса деления | Тексеру нүктелері –жасуша бөлінуінің дұрыс жүру үдерісі тексерілетін орын | Check points –a point at which the process of division is tested for its correction. |
| Белок р53 –транскрипционный фактор, регулирующий митотический цикл | р53 ақуызы –митоздық циклды реттеуші транскрипциялық фактор | P53 protein –transcriptional factor which regulates mitotic cycle. |
| Апоптоз – программированная клеточная смерть, физиологическая гибель клеток | Апоптоз – жасушалардың бағдарланған, физиологиялық өлімі | Apoptosis – programed cellular death, physiological death of cells |
Разработчик: Ст. преп. Таракова К.А.
Практическое занятие № 8
6.1. Тема: Наследственная изменчивость. Репарация ДНК
6.2. Цель:
- Сформировать у студентов знания о наследственной изменчивости: рекомбинативной и мутационной, причинах возникновения, механизмах развития мутаций, типах мутаций и мутагенных факторах, роли наследственной изменчивости в эволюции живых организмов и практической медицине, знания о молекулярных основах и механизмах восстановления нарушений структуры и функции ДНК.
.
6.3. Задачи обучения:
- изучить и понять механизмы возникновения рекомбинативной изменчивости
- изучить и понять роль рекомбинаций генов в возникновении генетического полиморфизма и его значения в медицине
- изучить причины возникновения мутаций
- изучить роль геномных, хромосомных и генных мутаций в возникновении наследственных болезней
- изучить типы и механизмы восстановления нормальной структуры и функции ДНК
- изучить роль нарушений процессов репарации ДНК в возникновении наследственных болезней.
6.4. Основные вопросы темы:
6.4.1. Изменчивость, определение, классификация.
6.4.2. Наследственная изменчивость. Классификация.
6.4.3. Рекомбинативная изменчивость.
6.4.5. Механизмы возникновения рекомбинативной изменчивости.
6.4.5. Мутагенез, мутагенные факторы.
* 6.4.6. Мутации и их классификация.