Бап. Денсаулыққа қасақана ауырлығы орташа зиян келтіру

1. Денсаулыққа қасақана ауырлығы орташа зиян келтіру -

2. Мынадай:

1) екі немесе одан да көп адамга қатысты;

2) адамның қызметтік жұмысын жүзеге асыруына немесе кәсіптік немесе ңогамдық бо-рышын орындауына байланысты осы адамға немесе оның жақындарына қатысты;

3) аса қатыгездікпен, сол сияқты кінәлі адамға дәрменсіз күйде екені көрінеу белгілі адамга қатысты;

4) алдын ала сөз байласу арқылы адамдар тобы, қылмыстың топ жасаган;

5) бузаңылық ниетпен;

6) әлеуметтік, улттық, нәсілдік, діни өшпенділік немесе араздың уәжі бойынша;

7) бірнеше рет;

8) көрінеу кәмелетке толмаған адамга қатысты жасалған дәл сол іс-әрекет -

Денсаулыққа қасақана ауырлығы орташа зиян келтіру -

2. Мынадай:

1) екі немесе одан да көп адамға қатысты;

2) адамның қызметгік жү_мысын жүзеге асыруына немесе кэсіптік немесе қоғамдық борышын орындауына байланысты осы адамға немесе оның жақындарына қатысты;

3) аса қатыгездікпен, сол сияқты кінэлі адамға дәрменсіз күйде екені көрінеу белгілі адамға қатысты;

4) алдын ала сөз байласу арқылы адамдар тобы, қылмыстық топ жасаған;

5) бұзақылық ниетпен;

6) элеуметгік, ұлттық, нэсілдік, діни өшпенділік немесе араздық уэжі бойынша;

7) бірнеше рет;

8) көрінеу кәмелетке толмаған адамға қатысты жасалған дэл сол іс-әрекет - осы құрамның ауырлататын түрі болып табылады (ҚК-тің 107-бабы).

Қылмыстық кодекстің 107-бабында көрсетілген қылмыстың денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіруден өзгешелігі келтірілген зиянның дэрежесінде. Ауыр зиянға қарағанда орташа ауырлықтағы зиян келтіру мынадай өзіндік белгілермен: 1) адамның өміріне қауіптіліктің болмауынан; 2) Кодекстің 106-бабында көрсетілген зардаптарға экеп соқпауынан; 3) денсаулықтың ү_зақ уақытқа бұзылуына; 4) жалпы еңбек қабілетінің кемінде үштен бірін айтарлықтай тұрақты жоғалтуға экеліп соғумен сипатталады. 3 апта-дан (21 күннен эрі) артық уакытқа уакытша еңбек қабілетін жоғалту денсаулықтың ұзақ уақытқа бұзылуы, ал жалпы еңбек қабілетінің кемінде үштен бірін (10-нан 30%-ке дейін) жоғалту тұрақты жоғалту деп танылады.

Денсаулыққа қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтірудің ауырлататын түрлері Қылмыстық кодекстің 106-бабында көзделген осындай белгілермен бірдей, сондықтан да оларды қайталап талдап жатудың қажеті жоқ.

Субъективтік жағынан көрсетілген кылмыс тікелей немесе жанама қасақаналыіуіен істеледі. Қылмыстың субъектісі 104-баптың 1-тармағы бойынша 16-ға толған, ал осы

баптың 2-тармағы бойынша 14-ке толған адам болады.

Бап. Денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіру

Денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіру -

Жаңа Қылмыстық кодекс денсаулықтың қысқа уақыттың бұзылуына немесе жалпы еңбек кабілетінің айтарлықтай емес жоғалуына әкеп соққан денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіргені үшін жауаптылык белгіленген. ¥зақтығы 6 күннен 21 күнге дейінгі уақыт аралығындына денсаулыққа келтірілген зиян денсаулықтың қысқа уақытқа бұзылуы, ол жалпы еңбек қабілетінің он пайызға дейнгісін жоғалту айтарлықтай емес жоғалту деп таньшады. Осы көрсетілген белгілердің эрқайсысы аяқталған жеке қылмыс кщэамдары болып танылады.

Қылмыс субъективтік жағынан тікелей немесе жанама қасақаналықпен істелді.

Қылмыстық ниет (пиғыл) эртүрлі болуы мүмкін. Егер жеңіл зиян келтіру қоғамдық тэртіпті бұзумен үлітаса отырылып келтірілсе, онда кінэлінің эрекету ҚК-тің 293-бабы бойынша сараланады. Қылмыстың субъектісі - 16-ға толған кез келген есі дұрыс адам.

Бап. Ұрып-соғу

Тән ауруына ұшырататын, бірақ денсаулыққа жеңіл зиян келтіруге әкеп соқпаган урып-согу немесе өзге де күш қолдану әрекеттерін жасау -

Тэн ауруына ұшырататын, бірақ денсаулыққа жеңіл зиян келтіруге экеп соқпаған ұрып-соғу немесе өзге де күш қолдану әрекетгерін жасау үшін қылмыстық кодексте арнайы жауаптылық белгіленген. Объективтік жағынан қылмыс денесін көгерту, үнемі жеңіл желпі сабау, күш қолданып жан дүниесін ауырту, тэн азабын шектіру эрекеттері, егер де бұлар денсаулыққа жеңіл зиян келтіруге ұрындырмаса, ұрып-соғу арқылы істе-леді. Қылмыстың субъективтік жағы субъектісі ҚК-тің 108-бабындағы құрамға ұқсас.

Бап. Қинау

1. Үдайы урып-соғу немесе өзге де күш қолдану әрекеттері арқылы тән зардабына немесе психикалық зардап шегуге ушырату, егер бұл іс-әрекет денсаулыққа ауыр немесе ауырлығы орташа зиян келтіруге әкеп соқпаса -

2. Мынадай:

1) көрінеу кәмелетке толмаған адамға немесе кінэлі адамға дәрменсіз күйде екені көрінеу белгілі не кінәлі адамға материалдық немесе өзгедей тәуелді адамға, сол сияқты ұрланған не кепіл ретінде қолға түсірілген адамға қатысты;

2) екі немесе одан да көп адамға қатысты;

3) кінәлі адамға жүктілік жағдайда екені көрінеу белгілі әйелге қатысты;

4) азаптауды қолдану арқылы;

Жалдау бойынша;

6) әлеуметтік, ұлттық, нәсілдік, діни өшпенділік немесе араздық уәжі бойынша жасалған дәл сол іс-әрекет -

Қылмыстық кодекстің 106 жэне 107-баптарында сипатталған зардаптарға экеп соқпаған жағдайда адамды ұдайы ұрып-соғу немесе өзге күш қолдану эрекеттері жолы-мен тэн зардабын немесе психикалық зардап шектіргені үшін жауаптылық белгілеген.

Объективтік жағынан алғанда қылмыс азаптау арқылы - ұдайы ұрып-соғу немесе өзге күш қолдану әрекеттері жолымен жүзеге асырылады.

Ұдайы ұрып-соғуға жыл ішінде кемінде үш реттен артық сабау жатады. Тэн зардабын шектіруге — адамды астан, жылудан, сусыннан айыру немесе оны өте ыстық, не болмаса суық жерге жауып қою, шулы, ауасы ластанған жерде ұстау т.с.с. жатады.

Психикалық зардап шектіруге ұрып-соғу мен бірге адамды қорлау, оған бұзақылық эрекеттер жасау, эр түрлі жолмен қорқыту, сайқымазақ етулер жатады.

Күш қолдану арқылы зардап шектіруге үнемі өткір немесе катты затпен, құралмен денені ауырту, күйдіретін, қыздыратын немесе басқа нэрселермен денені болмашы жарақаттау т.с.с. эрекеттер жатады.

Егер азаптаудың эсерінен денсаулықка ауыр немесе ауырлығы орташа зиян келтіріл-се, онда кінэлінің эрекеті істің нақты жағдайларына байланысты Қылмыстық кодекстің 103 немесе 104-баптары бойынша саралануға жатады.

Қылмыс күш қолдану немесе психикалық зардап шеккізу эрекеттері басталған сэттен бастап аяқталған деп табылады.

Қылмыс субъективтік жағынан қасақаналықпен істеледі. Қылмыстың субъектісі - 16-ға толған адам. Қылмыстық кодекстің 110-бабының 2-тармағында азаптаудың ауырлататын түрлері:

а)көрінеу кэмелетке толмаған немесе кінэліге дэрменсіз күйде екендігі белгілі, не кінэліға материалдық немесе өзге тэуелділіктегі адамға, сонымен бірдей ұрланған не ке-піл ретінде қолға түсірген адамға қатысты;

б) екі немесе одан да көп адамға қатысты;

в) кінэліге жүктілік жағдайында екендігі белгілі эйелге қатысты;

г) азаптап;

д) жалдау бойынша;

е)элеуметтік, ұлттық, нәсілдік, діни өшпенділік немесе дрппандық тңэғысында жасалған эрекет үшін жауаптылык көзделген. Осы көрсетілген белгілерге сипаттама ауырлататын жағдайда кісі өлтіргені үшін қылмыс құрамына (99-баптың 2-тармағы) Tan-flay жасалғанда толық берілген.